بنی آدم اعضای یکدیگرند یا اعضای یک پیکرند؟ @andishehsarapub متنی در فضای مجازی در گردش است که اظهار می‌کند یک بازیگر سینما متوجه اشتباهی در شعر سعدی مندرج در پشت اسکناس ده هزارتومانی شده است. نکتۀ نخست این‌که نخستین تشکیک در این زمینه مربوط به این بازیگر نیست! مربوط به هشت سال قبل است؛ نکتۀ دیگر و مهمتر این‌که نظر ایشان نادرست است! به هر حال به بهانۀ مطرح شدن این موضوع، اظهارات روابط عمومی بانک مرکزی را که مربوط به سوم تیرماه ۱۳۸۹ است مطرح می‌کنم: [منبع] 🔹آغاز نقل قول: براي استفاده از اين بيت در طراحي اسكناس جديد صلاح کار را در فصل‌الخطاب قرار دادن نظر کارشناسانۀ نهادي رسمي قرار داديم و از همان ابتدا با فرهنگستان زبان و ادب فارسي مکاتبات لازم انجام شد که در پاسخ، فرهنگستان قرائت بيت «بني آدم اعضاي يکديگرند / که در آفرينش زيک گوهرند» را از نظر مرحوم دکتر غلامحسين يوسفي ارجح اعلام كرد. مستنداتي مرتبط با بيت به کار رفته در پشت اسکناس يک‌صدهزار ريالي از گلستان شيخ اجل سعدي عليه رحمه: استاد فقيد مرحوم دکتر غلامحسين يوسفي در توضيحات گلستان (ص ‌٢٦٤) در تأیيد و تأکيد صحت اين مطلب چنين مي‌نويسد: «اعضاي يکديگرند»: چنين است در همه نسخه‌ها. استاد مجتبي مينوي در پاسخ اظهار نظري ... (رک: يغما ‌١٠/٥٢٤)، چنين نوشته است: «صحيح اين شعر سعدي همين‌طور است [اعضاي يکديگرند] ... مضمون از عبارات معروف عصر سعدي بوده و او جمله‌اي را که زبانزد بوده است به قلم درآورده است. شادروان حبيب يغمايي در تأييد نظر مذکور افزوده است: «در بيست سال قبل که با مرحوم فروغي کليات سعدي را براي تجديد چاپ آماده مي‌کرديم نسخه‌هاي بسيار معتبر و قديم که تاريخ کتابت آنها از ‌٧١٧ و ‌٧٢٤ به بعد بود در اختيار داشتيم. در همه اين نسخه‌ها.... قطعه معروف «بني آدم اعضاي يکديگرند» به همين عبارت نوشته شده و تاکنون هيچ نسخه‌اي از قديم و جديد، خطي و چاپي به نظر اهل ادب نرسيده که به عبارتي جز اين باشد. نکته ديگر اين‌که در اين‌جا کلمه «يکديگرند» معني عام دارد و اگر به جاي «يکديگرند» فرض و تصور کنيم که «يک‌پيکرند» بايد باشد (و چنين حقي نداريم) نه تنها مضموني که در کمال بلندي است سقوط مي‌کند بلکه لطف مصراع دوم که پيوستگي تمام به مصراع اول دارد از ميان مي‌رود. بنابراين جهات بر اهل ادب و طبع فرض است که اين قطعۀ معروف را همچنان که سعدي فرموده و از عصر او تا کنون در همه نسخه‌ها نقل و کتابت شده بدانند و بخوانند: «بني‌آدم اعضاي يکديگرند / که در آفرينش زيک گوهرند» 🔹پایان نقل قول. @andishehsarapub مطلب مرتبط: این بیت از سعدی برخلاف تصور عموم، بر سردر سازمان ملل نبوده است: https://t.center/andishehsarapub/1388 فرش اهدایی ایران به سازمان ملل که شعر بنی آدم اعضای "یکدیگرند" روی آن نقش بسته است: https://t.center/andishehsarapub/1387