شعر ، ادبیات و زندگی


جنبش رمان نو، مانند سایر جنبش های ادبی و هنری غرب، در رابطه با تحولات اجتماعی سیاسی و نیز ایدئولوژی ها و سایر دستاوردهای فلسفی علمی و فرهنگی در اواخر دههٔ ۱۹۵۰ پا گرفت. یعنی دهه ای که شادی ناشی از پایان جنگ دوم جهانی را پشت سر نهاده بود و شاهد سختی بازسازي خرابی های آن بود. دهه ای که در آن خوش بینی نسبت به اندیشهٔ تجدد و علم گرایی و پیشرفت ناشی از آن به زیر سؤال رفته بود. در دهه های ۵۰ و ۶۰ میلادی که خاطرهٔ فاجعه آمیز دو جنگ جهانی در ذهن مردم اروپا زنده بود، تردید نسبت به آیندهٔ بشر و به خصوص انسان غربی که قرار بود بر اثر پیشرفت های علم، فن آوری و پیروی از مدرنیسم به سر منزل سعادت برسد، بر ذهن روشنفکران سایه افکنده بود. از این رو ظهور رمان نو را با رنگ باختگی ایدئولوژی در غرب مربوط میدانند. رمان نو در زمانی متولد شد که مارکسیسم استالین و اگزیستانسیالیزم سارتر شکست خورده بودند. بنیانگذاران رمان نو، «تعهد» اجتماعی نویسنده را مانند گذشته ارزیابی نمی کردند و مانند سارتر هدف رمان نویسی را مطرح کردن معضلات فلسفی یا اجتماعی نمیدانستند.
آلن رب گری یه در مقالات گردآمده در کتاب «برای یک رمان نو»، به کارگیری شیوه ها و رویکردهای رمان نویسان دورانهای گذشته را مردود شمرده، ایجاد پی گرد، آکسیون، شخصیت پردازی و حتی روایت را لازم نمی دانست. اما او در این نگرش تنها نبود، ناتالی ساروت، یکی دیگر از نویسندگان رمان نو که دیدگاههای خود را در کتاب «عصر بدگمانی» منتشر کرد، بر این باور بود که سختی های ناشی از دو جنگ جهانی و کاربرد تکنولوژی مدرن به عنوان ابزار جنگی و نتایج فاجعه باری که بر جای گذاشت، یقین ها را ریشه کن کرد، به جهان بینی اروپایی ها شکل تازه ای بخشید و ناگزیر عناصر رمان را نیز دگرگون کرد. به گفتهٔ ساروت در گذشته نویسندگان قهرمانان آفریدهٔ خود را باور داشتند و این باور به آنها توان می بخشید تا قهرمانانی فراموش نشدنی به عالم ادب عرضه کنند. در حالی که «امروز نه تنها خوانندگان قهرمانان را باور ندارند و به آنان با دید: تردید می نگرند، بلکه برای اغلب نویسندگان نیز «موجودی بی شکل، توصیف ناپذیر و ناپیدا، «من»ی که همه کسی هست و هیچ کس نیست، و غالبا سایه ای از خود نویسنده است. جای قهرمان اصلی را غصب کرده است».
#جام_شکسته
#آلن_رب_گری_یه
#خجسته_کیهان(مترجم)

آلن رب گری یه،این کتاب را در آستانه هشتاد سالگی و پس از هشت سال سکوت منتشر کرد این رمان در بر گیرنده عناصر بسیاری از رمان های پیشین است.