ادبگاه

‌‌2️⃣ دو شنبه های فروغ سخن با :

👈دمی با ترانه 👉
( چیستی ترانه، اصول ترانه سرایی )
سرکارخانم زهره طغیانی

3️⃣0️⃣ جلسه ی سی ام

💠👈 زنجیره ی واژگانی

در بحث ترانه و کلا شعر به مضمون کار خیلی باید توجه داشت
این که ترانه چطور شروع بشه و با چه روالی پیش بره و چطور تموم شه
خیلی مهمه که استارت ترانه جذاب باشه طوری که مخاطب رو برای همراهی تا آخر موزیک دنبال خودش بکشونه 
و اینم خیلی مهمه که ترانه چه پایانی داشته باشه؟
جمع بندی بخش مهمی از ترانه رو تشکیل میده
و یه چیز مهم دیگه این که در ترانه ابیات باید از لحاظ موضوع در یک مسیر حرکت کنند و باهم هم خوانی داشته باشند 
مثلا اصلا جالب نیست که در بیت اول تو ترانه بگیم :
عزیزم تو چقدر مهربونی.من عاشقتم و یهو تو بیت دوم یا سوم بگیم:
برو ازم دور شو.ازت بدم میاد
مهم تر از همه این که این جوری مخاطب گیج میشه می مونه که بمونه؟؟؟ یا بره ؟؟؟

یه آهنگ حدود یک سال پیش اتفاقا از یکی از دوستان دریافت کردم چند روزی داشتم می خندیم دست خودم نبود آخه تو ابیات اول می گفت:
(مگه تو نگفتی من مثل داداشتم ؟)

بعد تو ابیات میانی می گفت:
(چرا دستاتو تو دستام نمیذاری؟
(چرا بغلم نمی کنی چرا نمی بوسی منو از ته دل باعشق ؟
پس باید در ترانه نویسی بی نهایت به مضمون ترانه و مخصوصا به زنجیره ی واژگانی توجه کرد

#زهره_طغیانی
#ترانه_سرایی
#موسسه_فرهنگی_ادبی_فروغ_سخن_لنجان

https://t.center/Forooghesokhan95

2️⃣ دو شنبه های فروغ سخن با :

👈دمی با ترانه 👉
( چیستی ترانه، اصول ترانه سرایی )
سرکارخانم زهره طغیانی

2️⃣7️⃣ جلسه ی بیست و‌هفتم

💠👈 چند نکنه اختصاری درمورد ترانه سرایی

• تا به حال ترانه نوشته اید؟
• خیلی دوست دارید به طور حرفه ای وارد دنیای موسیقی شوید
• اشکال کارتان این است که بر کلمات تسلط ندارید
• اگر شعر یکی از شعرای بزرگ را مقابلتان بگذارند نمی توانید آن را روان بخوانید
• ترانه نویسی بر خلاف شعر، ممکن است ساده تر به نظر برسد
• لحن کلام می تواند (و بهتر است) محاوره ای باشد
• کم گوی، گُزیده گوی
• نوشتن ترانه های ماندگار و عالی کار سختی است
• باید آهسته و پیوسته حرکت کنید
• توقع نداشته باشید با نوشتن اولین ترانه بتوانید به جایی برسید
• اگر در وزن و عروض می لنگید، یک کتاب در این زمینه مطالعه کنید
• ترانه موجز، اما تاثیرگزار بسیار بهتر است از رپ ده دقیقه ای ضعیف و بی محتوا
• ترانه تان بهتر است بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ کلمه داشته باشد
• قرار نیست رمان بنویسید!
• زبان شعر و ترانه با زبان عادی مکالمه ای متفاوت است
• بهتر است اول موسیقی ساخته شود، بعد شعر روی آن قرار گیرد
• گاهی ممکن است شعر و موسیقی همزمان در ذهن هنرمند نقش ببندد
• جای خلوتی پیدا کنید و شروع کنید به ساخت ملودی و موسیقی
• اثر هنری معمولا سرزده به در خانه هنرمند می آید
• اکثر آثار هنری که بر دل مخاطبین دنیا می نشیند، از دل هنرمند بر آمده اند
• بر کلمات جامه ی نت بپوشانید
• سعی کنید متن ترانه تان را روی موسیقی سوار کنید
• تمپوهای تندتر یا کندتر را امتحان کنید
• دیری نخواهد پایید که یک ملودی شکل خواهد گرفت
• زیاد خود را درگیر قافیه نکنید
• زبان ترانه با شعر متفاوت است
• در ترانه اهمیت قافیه جای خود را به وزن می دهد
• در ترانه همینکه وزن و معنی کلمات به گوش و دل خوشآید، کفایت می کند
• خلاصه ترانه نویسی از خیلی از قواعد ادبی مستثناست
• یک قاعده خیلی مهم عدم سرقت ادبی است
• ترانه ی موسیقی های عامه پسند لازم نیست بیانیه ای فلسفی یا سیاسی باشد
• فرق است بین قلنبه حرف زدن، و برانگیختن شنونده به تفکر و اندیشه
• ترانه نویس باید سعی کند ایهام را چاشنی ترانه اش کند
• باید مفاهیم را غیرمستقیم بیان کرد، نه صاف و پوست کنده

#زهره_طغیانی
#ترانه_سرایی
#موسسه_فرهنگی_ادبی_فروغ_سخن_لنجان

https://t.center/Forooghesokhan95

2️⃣ دو شنبه های فروغ سخن با :

👈دمی با ترانه 👉
( چیستی ترانه، اصول ترانه سرایی )
سرکارخانم زهره طغیانی

2️⃣6️⃣ جلسه ی بیست و‌ ششم
۹۹/۹/۱۰
💠👈 وزن در شعر و ترانه

آیا برای گفتن ترانه نیازی به آشنایی با وزن عروضی هست؟ یا ترانه فقط باید موسیقی داشته باشه

در درجه ی اول ترانه سرا یا شاعر کسیه که بتونه وزن رو احساس کنه و بدون شمارش عددی بخش ها و اجزای ابیات و کلمات وزن و هماهنگی بین شون رو تشخیص بده ....
واین یعنی قدرت ترانه سرایی
اما دانستن وزن عروضی بی نهایت می تونه بر قدرت ترانه ی شما و بی عیب و نقص بودنش موثر باشه 

وزن هجایی چیست؟
ما توو کلاس اول یاد گرفتیم کلمات رو بخش کنیم و اونها رو ادا کنیم.
مثلا:
بابا آب داد======> با با آب داد. همین حالت در وزن شناسی ترانه هم بکار میره. به هر بخش از کلمه که در جداسازی قابل تفکیک باشه و به استوپ زبانی برسه میگیم یک هجا. (با) (با (آب) (داد) هرکدوم از اینها یک هجا محسوب میشن. کلمات تشکیل میشن از یک یا چند هجا.
هجاها هم براساس صامت ها تعداد شناسی میشن. (صامت ها حروف بی حرکت الفبا هستند) (از الف تا ی)
مثلا:
ایران====> ای ران====> دوهجاییه
کلمات===>ک ل مات===> سه هجاییه
جداسازی==>ج دا سا زی===> چهار هجاییه

ترانه دارای وزن کیفی و عددیه .که فعلا از وزن کیفی صرف نظر میکنیم و میریم سراغ وزن عددی

🎼 وزن عددی:
👈وزن عددی یعنی مصرع ها در تعداد هجاهای مصرفی یه اندازه باشن.
یعنی اگه ترانه ای بامصرع هشت هجایی شروع شد تا انتها باید هشت هجایی باشن.
البته در مواقعی خاص میتونه تغییرکنه  و کم و زیادشه.اما طبق اصول و اختیارات شاعری. مثلا مواردی پیش میاد که هجای کمتری در یک مصرع میزاریم و این مسئله میتونه با کشیده خواندن خواننده رفع بشه که البته اصولی داره و موقیعت شناسی میخواد 
به همین دلیل یک ترانه سرا باید با موسیقی آشنا باشه
یک مثال ساده از ترانه های خودم 

جونمو ازم بگیر هرچی دارم مال تو/
نذار بشکنه این شکسته بال تو

که میشه:
(جو نَ مو اَ زَم بِ گیر هر چی دا رَم ما لِ تو)»۱۴هجا
(نَ ذار بِش کَ نه این شِ کَس ته با لِ تو)»۱۲هجا

تو این ترانه در بیت دوم از تعداد هجاها کم کردیم تا خواننده فضا برای کشش صدا داشته باشه و موزیک از یکنواختی در بیاد 
بیت دوم این طور خونده میشه:

(نذاااااار بشکنه این شکسته بال تو)

🔆 نکته*
در بعضی ترانه ها بنا به صلاح دید ترانه سرا خواننده یا آهنگساز طبق ملودی یا ریتم آهنگ ترانه می تونه با چند وزن  متفاوت نوشته بشه که البته باید حداقل دوبیت با یک وزن پیش رفته و بعد عوض شه ...و کمتر از این مقدار جایز و جذاب نیست

بعد از یادگیری و به کارگیری وزن عددی(تساوی هجاها)در ترانه, ترانه سرا باید یکسری نکات دیگه رو توی ترانه رعایت کنه تا بتونه یک ترانه بی نقص و زیبا رو ارائه بده.

🔆یکی از این نکات وزن کیفی هست: به طور ساده میشه گفت
👈وزن کیفی ، یعنی همون ریتم و ضرب آهنگ ترانه که باید در کل ابیات ترانه رعایت بشه تا هم در خوانش ترانه و هم در موسیقی ترانه اختلال ایجاد نشه.

نکته بعدی وزن نواختی هست که از زیر مجموعه ی وزن کیفی به حساب میاد که به معنی "چینش آوایی درست "هست, یعنی اصوات به گونه ای در کنار هم قرار بگیرند که راحت و در حالت طبیعی بیان شن.
مثالی رو بیان میکنم تا بیشتر با وزن نواختی آشنا بشید.
مثلا:
(خونه حسِ جوبُ میده) اگه دقت کنید "حس" یک خلا آوایی ایجاد میکنه و بعد کلمه ی"جوبُ" میاد که در حالت عادی تلفظ نمیشه و این گردش زبانی رو دچار اختلال میکنه.
یا(عادت کردم به این دردی) اینجا هم برای درست ادا شدن موسیقی متن در وزن به اجبار ناچاریم"عادت" رو بصورت سریع و شکسته بخونیم. اینا یعنی خارج شدن جمله و کلمه از حالت عادی تلفظ به اجبار رعایت موسیقی متن در وزن. و یعنی ایراد در وزن نواختی

#زهره_طغیانی
#ترانه_سرایی
#موسسه_فرهنگی_ادبی_فروغ_سخن_لنجان

https://t.center/Forooghesokhan95

‌‌2️⃣ دو شنبه های فروغ سخن با :

👈دمی با ترانه 👉
( چیستی ترانه، اصول ترانه سرایی )
سرکارخانم زهره طغیانی

1️⃣9️⃣ جلسه ی نوزدهم

💠👈 بررسی ساختار ظاهری ترانه:

ترانه از بندینه تشکیل می‌شود. هر بندینه می‌تواند ۱٬۲٬۳٬۴٬۵٬۶ مصراع باشد.
معمول‌ترین بندینه‌ها ۲ یا ۴ مصراع دارد و غیر معمول‌ترین بندینه ۵ مصراع دارد.
بندینه‌ای که در طول ترانه تکرار می‌شود بندگردان نام دارد. هر ترانه تنها می‌تواند یک بندگردان داشته باشد.
بندینه در واقع واحد شمارش ترانه است که البته واضح است ترانه‌هایی که یک بندینه دارند بسیار غیر معمولند. در ترانه هر بندینه وزن مخصوص به خود را دارد و بندینه‌ها الزاماً با هم هم وزن نیستند.

در موفقیت یک ترانه بطور کلی 3 عامل را نام برد:
اول، موسیقی. یک ملودی با همه شاخصه‌هایی که کلام برای موسیقی باید داشته باشد، آواهای کلام، عبارت‌بندی‌های منطبق بر جمله‌های موسیقی، توجه به ظرفیت‌های قابل توجهی که واج‌ها و مصوت‌های بلند دارند، نحو و ساختار دستوری که در بستر موسیقی رسایی و سلامت خودش را از دست ندهد.
دوم، مخاطب. در ترانه موضوع مهم برقراری سریع ارتباط با مخاطب است. در ترانه اگر لایه پنهان معنایی یا عنصر زیبایی‌شناسی ویژه‌ای هست پشت مفاهیم و زبان ساده قرار می‌گیرد که بعد با تکرار دریافت می‌شود؛ ولی با یک بار شنیدن معانی، روابط، جذابیت‌های موسیقایی و نیز تخیل کلام باید منتقل شود. پس در یک کلام یک ترانه خوب، هم چفت موسیقی مناسبش می‌شود و هم ارتباط سالم و مؤثری با مخاطب برقرار می‌کند. اندیشه، عاطفه، تخیل و بقیه عناصر شعری در حد متعادل و متناسب در یک ترانه خوب وجود دارند. هر موسیقی، ترانه خودش را می‌طلبد و این ترانه، خود را با ریتم و ملودی تطبیق می‌دهد. (حسین نامجو- ویکی پدیا)
سوم: زیبایی های شعر شناختی و ادبی ترانه. که می گوید ترانه خوب باید در کنار 2 مشخصه فوق، یک شعر قوی از لحاظ مضامین، اصول و زیبایی های نظم باشد.

#زهره_طغیانی
#ترانه_سرایی
#موسسه_فرهنگی_ادبی_فروغ_سخن_لنجان

https://t.center/Forooghesokhan95

‌‌2️⃣ دو شنبه های فروغ سخن با :

👈دمی با ترانه 👉
( چیستی ترانه، اصول ترانه سرایی )
سرکارخانم زهره طغیانی

1️⃣8️⃣ جلسه ی هجدهم
💠👈 استخوان بندی ترانه

استخوان بندی یک ترانه شامل چندین بخش می‌شود که این بخش‌ها در جایی به هم وابسته‌اند یا اصولاً مستقل از هم هستند:

۱: وزن مناسب

۲: طرح اصلی (موضوع ترانه): اصلی‌ترین تقسیم بندی طرح اصلی عبارست از:عشق،اجتماع، آمیزه‌ای از هر دو

۳: شخص (طرز بیان): که منظور از آن طرز بیان موضوع ترانه‌است و به دو شکل اول شخص و سوم شخص در ترانه جریان دارد و در مواردی تلفیقی از این دو

۴: زبان سرایش: که می‌تواند زبان گفتاری باشد یا زبان معیار نوشتاری

و همچنین مهمترین ویژگی های یک ترانه ماندگار:

1 – هم خوانی با صدای خواننده
2 – سادگی و روانی در عین داشتن صور خیال
3 – همخوانی با ملودی و سرعت آهنگ
4 – تنوع و رنگ آمیزی در میزانها
5 – عدم تکرار بیش از حد بندها
6 – ارتباط قوی طولی
7 – تازگی عبارات برجسته ی شعر ترانه
8 – تنوع در وزن

در دوران معاصر، قافیه‌دار بودن و سازگار بودن شعر با عروض دیگر از پیش‌شرط‌های ترانه بودن یک شعر نیست

درون‌مایهٔ ترانه‌ها معمولاً توده‌ای و عامیانه و احساسی است ، فراق، غربت، عشق و محبت، دشمنی، دادخواهی، مبارزه با ظلم و ستم، آموزش و از موضوعات اصلی ترانه‌ها هستند

در ابتدای دورهٔ معاصر اکثر ترانه‌های فارسی تغزل به سبک عراقی بوده و به پیروی از بزرگان این سبک مانند حافظ و سعدی سروده شده ‌است از آن‌جا که تنها سبک موجود آن روزگار موسیقی ردیفی و دستگاهی بود، تا سال‌ها در زبان و قالب ترانه تغییر جدی پدید نیامد .

واژةٔ ترانه در قدیم در معنای رباعی به‌کار می‌رفت در معنی دیگری در قدیم به هر تصنیفی که سه گوشه داشته باشد ترانه گفته می‌شد در قدیم هم‌چنین واژهٔ ترانه را گاه در معناهای سرود، نوا و نغمه به‌کار می‌بردند .

#زهره_طغیانی
#ترانه_سرایی
#موسسه_فرهنگی_ادبی_فروغ_سخن_لنجان

https://t.center/Forooghesokhan95

‌‌💟‌سلسله مباحث آموزشی مجازی

دو2️⃣شنبه های فروغ سخن
💐دمی با ترانه💐
(چیستی ترانه ، اصول ترانه سرایی)

🧕🏻👈ارائه دهنده:
🖌سرکارخانم زهره طغیانی
1️⃣2️⃣ جلسه ی دوازدهم

✴️⏪ تمایز بین ترانه و شعر

بعضی به اشتباه ترانه را معادل شعر می دانند حال آنکه شعر چه در قالب شعر کلاسیک و چه در قالب شعر آزاد یک اتفاق ادبی صرف است که احساسی را با کمک کلمات و خیال پردازی به خواننده منتقل می‌کند که در هر دو سبک کلاسیک و آزاد مقتضیات و قواعد خاص خود را دارد ، اما ترانه سروده ای است که به هدف هم آغوش شدن با موسیقی نوشته می شود این نوشته باید بتواند برای قالب موسیقایی مدّ نظر سراینده یا آنچه با هماهنگی آهنگساز تعیین می شود، کارکرد مناسبی داشته باشد شعر می تواند به عنوان ترانه هم استفاده شود ( مانند شعرهای حافظ در موسیقی سنتی) اما ترانه محدود به شعر نیست در ترانه الزامی به رعایت پارامترهای شعری نیست و مهم این است که ترانه بتواند با موسیقی مورد نظر یک ترکیب دلنشین ایجاد کند
به این ترانه توجه کنید : گل گندم مال من/ هر چی که دارم مال تو-- یه وجب خاک مال من / هر چی می کارم مال تو یا این

ترانه: باز ای الهه ناز/ با غم من بساز-- کاین غم جانگداز/ برود زبرم

وترانه‌های دیگری که ماندگار شده اند اما خودِ متن ترانه از نظر ادبی ارزش شعری چندانی ندارد اما نوشته بسیار مناسبی برای کارکرد موسیقایی بوده و در ترکیب با موسیقی مناسب خودش بسیار دلنشین شده اند ترانه‌ها به خصوص در کارهای جدید مانند رپ یا راک و کارهای مدرن دیگر حتی از اول تا آخر یک ترانه می تواند با تغییر ریتم و وزن همراه باشد یا حتی در مواقعی بدون وزن باشد و یا هر نوآوری که ترانه سرا و آهنگ ساز برایش در نظر بگیرند مهم این است که مجموعه کار یک اثرِ قابل قبول از آب در بیاید به این ترانه توجه کنید:

یک روز به شیدایی در زلف تو آویزم
خود را چو فرو ریزم با خاک درآمیزم
و گرنه من همان خاکم که هستم

از لابه‌لای آنچه که گفته شد و همچنین یکی دو موردی که اشاره خواهد شد،می توان به تعریفی- هر چند دست و
پا شکسته- از ترانه رسید. جمع‌بندی آنچه که گفته شد را می‌توان به این صورت خلاصه کرد که ترانه کلامی است گاه شاعرانه و گاه غیر شاعرانه، گاه موزون و گاه غیر موزون، که در بسیاری از موارد در جنبه‌هایی مانند استفاده از قافیه و یا قالب، با شعر مشترک است.
تا اینجای کار را می‌توان این گونه بیان کرد، ولی این تعریف هنوز کامل نیست.

#ترانه_سرایی
#زهره_طغیانی
#موسسه_فرهنگی_ادبی_فروغ_سخن_لنجان
https://t.center/Forooghesokhan95

‌‌💟‌سلسله مباحث آموزشی مجازی

دو2️⃣شنبه های فروغ سخن
💐دمی با ترانه💐
(چیستی ترانه ، اصول ترانه سرایی)

🧕🏻👈ارائه دهنده:
🖌سرکارخانم زهره طغیانی
9️⃣ جلسه ی نهم

⏪ترانه چیست؟
⏪تعریف امروزی ترانه
🔆👈قسمت اول

ترانه فقط شعر یا موسیقی تنهانیست بلکه ازسه عنصر شعر،ملودی و ریتم تشکیل شده است که درحوضه هنرهای آوائی یا صوتی قرارمی گیرد.این عناصردرکناریکدیگرترانه ای را تشکیل می دهند ولی می توان هرکدام ازآن ها را به طورمستقل موردتجزیه وتحلیل قرارداد.

برخی تصورمی کنندکه ترانه نوع ضعیف ازشعر است ، این نظریه درست نیست زیراترانه هم می تواندمفاهیم ومضامینی راکه یک شعردربرمی گیرد به همراه داشته باشدودارای موضوعات عمیق یا سطحی باشد(بستگی به سلیقه ی ترانه سرادارد).

ترانه سرامی تواندازملودی وموسیقی نیزدرکناراثرخود کمک بگیرد وآن را تأثیرگذار و زیباتر نماید،همچنین ترانه می تواند مخاطب بیشتری رابه خودجذب کند،درترانه مفاهیم عمیق وپیچیده به طرزساده تری بیان می شوند تا بدین ترتیب مخاطب بهتربا اثرارتباط برقرارکند

ترانه قالب یاگونه ای از شعراست اما میزان پذیرش موسیقی ترانه ازشعربیشتراست گرچه هستند اشعاری حتی درقالب سپید که برروی آنها موسیقی گذاشته شده وخوب ازکاردرآمده اند اماساختن ملودی برای بسیاری ازاشعارآسان نیست بااین حال ترانه تنهاشعری نیست که ظرفیت پذیرش موسیقی بالایی داشته باشد.

افشین یداللهی درمصاحبه ای گفته است:

چیزی که به آن ابتدا به ساکن ترانه نام می‌دهیم آن است که با شنیدن آن هر موزیسینی احساس کند که این نوع شعر ظرفیت پذیرش موسیقی را دارد.

زبان شناسان هم معتقدند که شعر از بدوِ پیدایش، با خوانشِ آهنگین همراه و همخانه بوده و به مرور از نغمه جدا شده است. در ادب کلاسیکِ فارسی نیز شاهد این واقعه بوده ایم و شاعرانی مثل رودکی و امیر خسرو دهلوی، اشعار خود را با آواز و همراه با موسیقی می خوانده اند .

تَرانه به شعر و آهنگی که برای هم ساخته شده باشند ، خواننده‌ای شعر آن را تحت قواعد موسیقیایی اجرا کرده باشد گفته می‌شود
به گفتهٔ دیگر هر شعری که قابلیت موسیقیایی داشته باشد را می‌توان ترانه دانست

#ترانه
#ترانه_سرایی
#زهره_طغیانی
#موسسه_فرهنگی_ادبی_فروغ_سخن_لنجان
https://t.center/Forooghesokhan95