🗞 خدا همچون کنشگری اخلاقی (۲)
✍️ ابوالقاسم فنائی
این مقاله بخش دوم از پژوهشی مفصل درباره سرشت کنشگری خداوند را گزارش میکند. دو پرسش اصلی این پژوهش اینهاست:
«آیا خدا کنشگری اخلاقی است؟»؛ بدین معنا که «آیا خدا سرشتی اخلاقی دارد؟»؛ و «ذات، صفات، میل، اراده و افعال خدا نیز همچون ذات، صفات، میل، اراده و افعال انسانها، در معرض ارزیابی و ارزشداوری اخلاقی قرار دارد؟».
اگر آری، «آیا اخلاق الاهی همان اخلاق انسانی است یا اخلاق الاهی کلاً یا بعضاً با اخلاق انسانی تفاوت دارد؟».
نویسنده سه نظریه رقیب درباره سرشت کنشگری خداوند را با یکدیگر مقایسه میکند و پیامدهای نظری و عملی پذیرش هر یک از این سه نظریه را میکاود و شرح میدهد. این سه نظریه عبارتند از: «خدا همچون کنشگری خودکامه»، «خدا همچون کنشگری مصلحتاندیش» و «خدا همچون کنشگری اخلاقی». در بخش نخست این پژوهش پس از طرح کلیات و مباحث مقدماتی، به نظریه «خدا همچون کنشگری خودکامه» پرداختیم و این تلقی از سرشت خداوند را بررسی و نقد کردیم. بخش دوم این پژوهش که در قالب مقاله حاضر ارائه میشود به دو تلقی دیگر از سرشت خداوند میپردازد. در بخش سوم که در قالب مقالهای دیگر ارائه خواهد شد، به نقش خدا در الاهیات عملی خواهیم پرداخت و پیامدهای منطقی این سه تلقی از خدا در الاهیات عملی را شرح و بسط خواهیم داد.
دریافت از سایت دانشگاه مفید
دریافت از سایت صدانت
🌾 @abolghasemfanaei