"
#ايران و اهميت
#ديپلماسي_آب برای این کشور"
@WaterDiplomacyموضوع آب شاید از مقولاتی است که به درستی به اهمیت آن از منظر
#ژئوپلیتیکی در سیاست های
#ایران توجه نشده است. اگرچه امروزه موضوع "بحران آب" از موضوعاتی است که بر سر زبانها افتاده و روزی نیست که در خصوص مسائل و جوانب مختلف، اثرات و پیامدهای آن از خشک شدن تالاب ها و مصرف ناصحیح و راهکارهای مدیریت آن در داخل بحث نشود، با این حال نقش آب از منظر منطقه ای و بین المللی در سطح تصمیم گیری های
#دیپلماسی کلان کشور کمرنگ بوده و یا تحت الشعاع مسائل دیگری از جمله ملاحظات سیاسی و امنیتی، از درجه اهمیت پایین تری برخوردار شده است.
با توجه به نقش محوری منابع
#انرژی (اعم از فسیلی و یا پاک) در رشد و شکوفایی توسعه اقتصادی، نظام انرژی از مقولات مهم و تاثیرگذار در نظم ژئوپلیتیکی دنیا بوده است. در این میان، وجود منابع انرژی های فسیلی در منطقه
#خاورمیانه یکی از ویژگیهایی بوده که بر اهمیت و پیچیدگیِ شکل
#ژئوپلیتیکی کشورهای این منطقه افزوده است. ایران نیز در این مقوله، به عنوان یکی از تولیدکنندگان عمده نفت و گاز، موقعیت استراتژیکی یافته و ظاهراً گذر از فرایند مشکلِ دست یافتن به انرژی هسته ای نیز این موقعیت را برجسته تر می کند.
بنظر می رسد که سیاستگذاری های شکل گرفته در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران هنوز بر مبنای یافتن یک جایگاه مناسب در این نظام انرژی نبوده و پیش تر و بیش تر بر مبنای نگرش های صرفاً رقابتیِ سنتی در داخل و در منطقه جهت گیری داشته است. این موضوع بخوبی از تحلیلِ نوع و جایگاه همکاری های اقتصادی و تجاری کشورهای منطقه بدست می آید که هنوز شکلی از یک ثبات در همکاری های اقتصادی در منطقه ایجاد نگردیده است. در واقع، کشورهای منطقه خاورمیانه و در گستره ای بزرگتر همراه با منطقه آسیای مرکزی، در درونِ بازی رقابتی کشورهای توسعه یافته و صنعتی، با یکدیگر رقابت نموده و کماکان، درک متقابل و صحیحی برای تقسیم و تسهیم منافع و در نتیجه افزایش منافع به نفع خود در بین این کشورها ایجاد نگردیده است. به عبارت دیگر سیاست های این کشورها بیشتر از همه بر نگرش ژئوپلیتیک (متاثر از یک نظام فکری سنتی و به دلیل حضور قدرتهای فرامنطقه ای، با یک نگاه "امنیت" محور) متمرکز شده که در صورت وزن دادن به نگرش ژئواکونومیک (معطوف به گسترش همکاری های منطقه ای- بومی و افزایش مشارکت اقتصادی)، می توان انتظار داشت که بستر های مناسبی از همکاری های گسترده اقتصادی به نفع همه در منطقه در جهت دفع تنش ها ]ی سیاسی و امنیتی[ ایجاد شود. در واقع، این عدم شکل گیریِ درک صحیح از لزومِ به اشتراک گذاری منافع اقتصادی، یکی از دلایل عمده ایجاد تنش ها و جنگ در این منطقه است.
از منظر بین الملل،
#ایران در منطقه ای قرار گرفته که مقوله آب در کنار مسئله انرژی اهمیت فوق العاده ویژه ای دارد. تنها با نگاهی به شرایط
#هیدروپلیتیکی منطقه (به عنوان برشی از نظام ژئوپلیتیک) در مقیاس کشورهای همسایه، می توان دریافت که ایران نه تنها از منظر جغرافیای سیاسی دارای اهمیت است که شرایط سیاسی مرتبط با آب و
#تعاملات_آبی در منطقه نیز باعث شده تا ایران از این منظر نیز دارای ویژگی های منحصر بفردی باشد که عدم توجه به آن، می تواند آسیب های جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد.
با این نگاه گذرا به پیرامون ایران و بطور کلی، در نگاهی کلان تر به منطقه آسیای مرکزی و
#خاورمیانه، از
#مناقشات آبی در سرزمین های اشغالی و سیاست های هیدروهژمونیک رژیم اشغالگر قدس جهت کنترل تمام و کمال آب (که حتی جمع آوری آب باران در پشت بام منازل فلسطینیان ساکن در کرانه باختری باید با مجوز ارتش رژیم اشغالگر قدس باشد) تا مناقشات
آبی #ترکیه و
#عراق و
#سوریه گرفته تا دعواها و اختلافات
آبی پس از فروپاشی شوروی سابق فیمابین کشورهای
#تاجیکستان و
#قرقیزستان و
#ازبکستان و
#ترکمنستان، و در این بین قرار گرفتن ایران در مرکز این جغرافیا با داشتن مشکلات جدی
آبی و محیط زیستی خود، همه و همه نشان از اهمیت
#هیدروپلیتیکی ایران دارد که قطعا موقعیت ژئوپلیتیکی آن را تحت الشعاع قرار داده و بر دیپلماسی کلان کشور تاثیرگذار است. لذا موضوع آب و انرژی می بایست در یک نگاه کلان تر و نگرش جامع تر (با در نظر گرفتن تامین غذا و آب مجازی در کنار توجه به تغییرات آب و هوایی و اقلیم) و فراتر از مرزهای سرزمینی، مورد توجه سیاستمداران کشور و نیز دیگر کشورهای منطقه قرار گرفته و به صورت جدی به عنوان بهانه ای برای افزایش همکاری ها مد نظر قرار گیرد.
#محسن_نقیبیhttp://goo.gl/uGARi7@WaterDiplomacy