❶⇦﴿خَرَّاص﴾ : الکَذَّاب. ❷⇦﴿ خَرَّاص﴾ : دروغگو. تخمین زن. ❁⇐ «خَرَّاص» از ماده ی «خَرص» در اصل به معنی هرسخنی که از روی گمان و تخمین گفته شود. و از آنجا که چنین سخنانی غالباََ دروغ از آب در می آید این واژه به معنی دروغ نیز به کار رفته است.
📖ذاریات: ۱٠ مثال در قرآن: ﴿قُتِلَ الخَرَّاصُون﴾ 🔑«مرگ بر دروغگویان (آن کسانی که از روی گمان و تخمین سخن می گویند)».
👈 «خَرَّاصُون» کسانی هستندکه حرف های بی پایه و بی سر وته می زنند. آنهایی که درباره ی قیامت باسخنان بی پایه و دور از منطق قضاوت کنند. «خرص» که مصدر «الخَرَّاصُون» است به معنی ظن و گمان و سنجش سرسری و ناسنجیده ای است که متکی به میزان و معیار دقیقی نیست. خداوند متعال دعا می فرماید که کشته شوند! وای چه هول و هراسی! خدا درخواست کشتن و مرگ آنان را می نماید.﴿قُتِلَ الخَرَّاصُون﴾(ذاریات: ۱٠) «مرگ بر دروغگویان (آن کسانی که از روی گمان و تخمین سخن می گویند)». کار ایشان را روشن تر و آشکار تر بیان می فرماید:﴿الَّذِينَ هُمْ فِي غَمْرَةٍ سَاهُونَ﴾ (ذاریات: ۱۱) «همان کسانی که در گرداب ضلالت و جهالت، غافل و سرگشتهاند (و راه بجائی نمیبرند)».
↩️در لسان العرب آمده است: «خرَصَ یَخْرُصُ بالضم خَرْصاً و تَخَرَصَ»، یعنی دروغ گفت. و «رجل خَرَاصٌ» یعنی مرد دروغگو. ﴿قُتِلَ الخَرَّاصُون﴾ فرار، گفته است: معنایش این است که مرگ بر دروغگویانی که گفتند: محمد شاعر است و چیزهای دیگری مثل آن که گفتند به آن چه علمی نداشتند، و اصل «خّرْصِ»، به گمان اظهار نظر کردن است در آنچه در آن به یقین نرسیده اید و از این باب است «خَرْصُ النخلِ و الکَرْم إِذا حَزَرْت التمر»، «وقتی خرما ترش می شود» زیرا «حَزَرُ» عبارت است از اندازه گيري از روی گمان نه از روی احاطه و یقین، و اسم آن «الخِرْصُ»، به کسر است سپس به دروغ نیز، «خَرْصٌ» گفته شده است به خاطر گمانهای دروغی که با آن وجود دارد.