📄 برشی از یادداشت:
@SocialSciences1#تئوری_توسعه به جای
#تئوری_توطئه؛
نگاهی به کتاب «
#غرب_زدگی، دسته بندی نوستالژیک تاریخی» نوشته محسن قانع بصیری
📝 امید سلطانی
...آل احمد در جایی از کتاب می نویسد که غرب و شرقش نه جغرافیایی است و نه سیاسی، بلکه اقتصادی است: "غرب سیر است و شرق گرسنه". آل احمد زمانهی خود را میدان جنگی می بیند بین دو دنیا: "یکی در جهت ساختن و پرداختن و دیگری در جهت مصرف کردن و فرسودهکردن و وارد کردن آن." او به صراحت در تقابل آشنای میان سنّت (که برساخته فرهنگ و سبک زندگی غیرماشینی است) و مدرنیته (که ماشین و تکنولوژی در مفهومی که در کتاب آمده، قلب تپندهی آن است) طرف سنت را می گیرد و می نویسد: "حرف اصلی این دفتر این است که ما نتوانستهایم شخصیت فرهنگی-تاریخی خودمان را در قبال ماشین و هجوم جبریاش حفظ کنیم. بلکه مضمحل شدهایم... همچون خری که در پوست شیر رفت!" پس از مقدمهچینیهای مفصل ابتدای کتاب، آل احمد چنین تعریفی را از غربزدگی به خواننده می دهد: "مجموعهی عوارضی که در زندگی و فرهنگ و تمدن و روش اندیشهی مردمان نقطهای از عالم حادث شده است. بی هیچ سنتی بعنوان تکیهگاهی و بی هیچ تداومی در تاریخ. غربزدگی مشخصه ی دورانی از تاریخ ماست که با مقدمات ماشین یعنی به علوم جدید و تکنولوژی آشنا نشده ایم." با این تفاسیر او در باقی کتاب خود به دنبال پاسخ به این سوالات برمیآید که چرا ما به جای ساخت ماشین، مصرف کنندهی آن هستیم و چرا سنت ما این چنین در مقابل هجوم غرب و عمالش، ضعیف و سست شدهاند و به قول خودش همچون گندم سنزده، از درون پوسیدهایم و تنها پوستهای نامولد و مصرفکننده از ما به جا مانده است.
پاسخهایی که آلاحمد به سوالات مطرح شده برای خواننده در ادامهی کتاب می دهد، با ترجیع بند "بازگردیم به تاریخ..." موضوعی است که محسن قانعبصیری در کتاب "غربزدگی، بستهبندی نوستالژیک تاریخی" به آن می پردازد. فاصلهی میان تفکر جلال آلاحمد و تفکر قانع بصیری شاید فاصلهی میان دو دنیای متفاوت است، همینطور بستری که هر یک از این دو بر زمینهی آن پرسشها، پاسخها و دلایل خود را شرح می دهند. یکی تمام تاریخ را توطئهای میبیند که غرب برای ما تدارک دیده و دیگری تمرکزش را بر دلایلی میگذارد که نشان میدهند سازوکار توسعهی غرب به دلیل اینکه توسط ما درک و هضم نشده، کلیت آن را بدل به غول بیشاخ و دمی کردهاست که راه توسعه را از مدتها پیش برای ما ناهموار ساخته است.
📎📗 ادامه مطلب : در شماره دهم
#ماهنامه_سرند @sarandmonthly 💻 شما می توانید
ماهنامه سرند را به صورت رایگان از طریق سایت زیر دانلود کنید:
www.sarandmonthly.com👥کانال علوم اجتماعی
👥Telegram.me/SocialSciences1