♦️محمدعلی فروغی، بر ساخت تاریخ و هویت در ایران /۱ ✍ دکتر عبدالمجید الهامی ۲ بهمن ۱۴۰۳    محمد علی فروغی(1321-1254ش)از دودمانی بازرگان اهل اصفهان که دستی در دانش و ادب داشتند تبار داشت. پدرش،محمدحسین فروغ «ذکا الملک»شاعر دربار ناصرالدین شاه قجر که شاه او را متخلص به فروغی نمود. در سال ۱۳۰۷ ق به حکم شاه به سمت ریاست دارالطباعه دولتی منصوب شد و بعدا لقب ذکاء الملک گرفت.     در سال۱۳۱۳ق نشریه نامی«تربیت» را تأسیس نمود. این هفته نامه ادبی تا سال۱۳۲۵ق نشر می یافت. تربیت و ادب تنها روزنامۀ های غیر دولتی بودند که در ایران منتشر می شدند. محتوای آنها شامل موضوع هایی بود که به گفتۀ محمدعلی فروغی،«کم کم چشم و گوش مردم را به منافع و مصالح خودشان باز می کند.» در سال۱۳۱۷ق که مدرسۀ سیاسی در تهران تأسیس شد، ذکا الملک پدر برای تدریس زبان و ادب فارسی در آن مدرسه انتخاب شد. بعداً در سال۱۳۲۳ق به ریاست همان مدرسه منصوب شد. او این سمت را تا سال ۱۳۲۵ق یعنی تا زمان مرگش حفظ کرد.     محمدعلی فروغی در سوم جمادی الاخر ۱۲۹۴ق(بهمن ۱۲۵۴ش) در تهران به دنیا آمد. او فرزند اول محمد حسین فروغی بود و پدر در پرورش وآموزش وی مراقبت بسیارکرد. آموزش محمدعلی از پنج سالگی آغاز شد. در آن زمان مدرسه های جدید برای کودکان در این سن و سال وجود نداشت. لذا او تحت سرپرستی و به کمک معلمان خصوصی، تحصیلات قدیمه و نیز جدید را گذراند. مبادی زبانهای فارسی، عربی، فرانسوی و انگلیسی وهمچنین ریاضیات، فیزیک، شیمی و علوم طبیعی را آموخت. محمدعلی در دوازده سالگی به دارالفنون راه یافت. وی تصمیم گرفت طب بخواند ولی علاقه کوچک اش به طب فقط دوسال دوام داشت و تحصیل این رشته را به عشق فلسفه و ادبیات ترک کرد. او در مدرسۀ صدرفلسفه خواند و چون به زبانهای خارجی مسلط بود آثار فیلسوفان اروپایی را مطالعه کرد. همچنین تاریخ جهان وادب فارسی را مورد مطالعه قرار داد.    محمدعلی به کمک پدرش نخستین شغل خود را در دارالترجمه، در وزارت انطباعات به دست آورد. همزمان به تدریس در مدرسه های خصوصی تازه تأسیس پرداخت. سپس تدریس را در دارالفنون ادامه داد و تاریخ و علم سیاست را درس داد. او در مدرسه سیاسی که پدرش رئیس آن بود تاریخ و حقوق بین الملل تدریس کرد و پس از مرگ پدر در سال ۱۳۲۵ق ریاست مدرسه سیاسی را برعهده گرفت و لقب« ذکاء الملک»را از او به ارث برد.درهمین حال چند کتاب از زبان فرانسوی و انگلیسی به فارسی ترجمه کرد.     محمدعلی فروغی شخصیتی چند وجهی است، در این زمینه، نقش های سیاسی، فرهنگی، فلسفی و ادبی او برجسته می باشد.وی که از منورالفکران عصر مشروطه بود، از این فرصت استفاده کرد تا بتواندبه فعالیت های سیاسی بپردازد وسیاستمدار بشود.او توانست اثرات چند در سیاست ایران داشته باشد و درجهت تجدد واین جهانی نمودن جامعه قدم های اساسی بردارد. وی از یک طرف کوشید از راه نوشته ها، ترجمه ها و سخنرانی ها بر آراء واندیشه های ایرانیان اثر بگذارد، و از سوی دیگر، درنهادهای نو که ایران جدید را بنیاد می نهاد وارد گردیده و موجب تغییرات اساسی شود. البته بیشتر به برساختن نظم کهن درقالب نو عمل نمود.    همانطور که گفته شد محمد علی فروغی، پس از پایان بردن تحصیلات قدیم و جدید کارش را به عنوان مترجم در واپسین سالهای حکومت ناصرالدین شاه آغاز کرد. زندگی فعال سیاسی فروغی با انتخاب شدن او به نمایندۀ مجلس دوم در سال۱۳۲۷ق آغاز شد. وقتی این مجلس درسال ۱۳۲۹ق منحل گردید، بلافاصله فروغی وزیر شد. در سال۱۳۳۲ق که دیوان عالی تمیز که بالاترین مرجع قضایی در ایران بود، تأسیس گردید، نخستین رئیس دیوان شد وتا پایان جنگ جهانی اول که برای شرکت در کنفرانس صلح پاریس در ورسای به عضویت هیأت نمایندگی ایران انتخاب گردید، در آن سمت باقی ماند.پس ازجنگ جهانی اول که رضا خان به قدرت رسید،فروغی،در وجود او رهبری نظامی نیرومند و پرجذبه ای می دید که می توانست در ایران آشوب زده، صلح و ثبات برقرار کند. تصورش این بود رضاخان مردی است که به قانون احترام خواهد گذاشت و ازقانون اساسی تمکین خواهد کرد.از این رو،باجان ودل از اوپشتیبانی کردوتا آنجا که توانست به تقویت وی پرداخت،به طوری که سرانجام رضاخان میرپنج به رضاشاه پهلوی مبدل شد.     فروغی ازجمله نخستین وقدرتمندترین پشتیبان های رضاشاه بود. نفوذ او بر شاه تا بدان پایه بود که او را «عقل منفصل» رضاشاه می‌دانستند. فروغی اولین و دست بر قضا آخرین نخست وزیر رضاشاه شد و جز پنج سال پایانی سلطنت شاه (۱۳۱۵ تا ۱۳۲۰ش) همچنان سمت های مختلف وزارتی، دیپلماتیک و مشاغل دیگری را در سلطنت او به عهده داشت. فروغی در سراسر آن دوره در شمار چند رجال بسیار نزدیک و مشاور رضا شاه بود. @majidelhami_nazar ادامه دارد👇👇👇 #برساخت_تاریخ #محمدعلی_فروغی #عبدالمجید_الهامی @NewHasanMohaddesi