یلدا، سریانی است؛ یعنی میلاد؛ چون شب یلدا را با میلاد مسیح مطابق می‌شمردند. ایرانیان این شب را شب تولد میترا (مهر) می‌دانستند. بنابراین نوئل غربی همان شب یلدا یا شب چله‌ی ایرانی است. مراسم تولد میترا به عنوان یک روز مقدس، با آیین مهر به اروپا رفت. تا آن زمان جشن تولد و تعمید مسیح در روز ششم ژانویه برگزار می‌شد. پس از آن که بسیاری از آداب و رسوم مهری وارد آن شد، میلاد مهر که به اعتقاد مهرپرستان، نجات‌بخش بشر خواهد بود، به مسیح منتسب گشت و با گسترش مسیحیت در شرق، دوباره به ایران برگشت و شب یلدا نامیده شد. این طولانی‌ترین شب سال برای ایرانیان، گجسته (شوم) بود؛ زیرا علاوه بر سرمای سخت زمستانی، در این شب دیرنده، یورش اهریمن تاریکی تداوم می‌یافت. برای دفع این گجستگی (شومی) ایرانیان تا باز آمدن خورشید گرداگرد آتش شادی می‌کردند؛ خوان می‌گستردند و میزد (mayazd) نثار می‌کردند. ایرانیان باستان برای این که شب یلدا را به رغم اهریمن بدکنش به خوشی بگذرانند، آخرین بازمانده‌های میوه‌های پاییزی را جمع می‌کردند و بر خوان می‌نهادند و تا سپیده‌ی صبح بیدار می‌ماندند. در واقع این میزد را به اهورامزدا پیش‌کش می‌کردند. این خوان میوه، شگون داشت و زمستان را پربرکت می‌کرد. تعمید: غسلی در مراسم مسیحیان که کودک را در آبی به نام "معمودانی" فرومی‌برند تا کودک پاک شود. مَیَزد: نوشخواره؛ نذر یا ولیمه‌ی غیر مایع مانند گوشت و نان در برابر زوهر (zuhr) که نذر و نیاز مایع است. ‌این خوراک را بر سکویی می‌چیدند و کسی که برای پخش کردن خوراکی‌ها گماشته‌می‌شد، "مَیَزدپان" نام داشت که امروزه به "میزبان" تغییر یافته است. برگرفته از : فرهنگ اساطیر و داستان‌واره‌ها. دکتر محمد جعفر یاحقی. #یلدا @neveshtan_ba_kotak