🌀 شهرک صنعتی
#اشتهارد؛ چه بود و چه شد؟
شهرک های صنعتی زاییده ی بزرگ شدن شهرها و صنعتی شدن زندگی شهری است. این پدیده بعد از انقلاب و از نیمه ی دهه ی ۶۰ در ایران شروع شد و در دهه ی ۷۰ نضج گرفت. دیگر شهری نبود که شهرک صنعتی نداشته باشد. شهرهایی که پل و پارک و بیمارستان و فاضلاب نداشتند اما شهرک صنعتی داشتند. گویی داشتن شهرک صنعتی یک امتیاز و مزیت بود!
و این گونه بود که کارگاه ها و کارخانه های کوچک در نقطه یا نقاطی بیرون از شهرها ساخته شدند تا اولا آلودگی های آب و هوایی شهر را تهدید نکند و در ثانی صنایع خرد و کسب و کارهای کوچک در یک نقطه مجتمع شوند تا بتوانند به نیازهای مشترک هم پاسخ بدهند.
در سال های ۱۳۷۲- ۷۴ در شهرستان
اشتهارد واقع در جنوب کرج نزدیک به ۱۰۰۰ واحد صنعتی زیر عنوان شهرک صنعتی
اشتهارد شکل گرفت. موضوع از این قرار بود که یکسری موافقت اصولی به تعدادی بازاری که مهارت چندانی هم در صنعت نداشتند، فروخته شد. دریافت کنندگان این موافقت های اصولی که بسیاری از آن ها از رانت های دولتی استفاده کرده بودند، شروع به ساخت کارگاه کردند. این کارگاه ها و در کل این شهرک، بدون طراحی اصولی و مهندسی و بدون رعایت زیرساخت های لازم ساخته شدند. یعنی برای آب، برق، فاضلاب و دیگر بایسته های صنعتی و شهری، پیش بینی ها و تمهیدات لازم در نظر گرفته نشده بود.
در آن سال ها که دولت «سازندگی» ! بر سر کار بود، روسازی ها و سرمایه گذاری ها و نمایش های آماری و رشد مکانیکی و کمی، در دستور بود تا ایرانی مقتدر و صنعتی را به دنیا نشان بدهد. شهرک صنعتی
اشتهارد در چنین شرایطی تاسیس شد.
کارخانجات ناکارآمد و تکنولوژی قدیمی که در اروپا و چین دیگر کارایی نداشتند، خریداری و در کارگاه های شهرک صنعتی
اشتهارد نصب شدند و شروع به کار کردند. پس از ساخت و نصب کارخانه ها، شماری از کردهای عراقی و مهاجران افغانستانی به عنوان کارگر در این شهرک به کار گرفته شدند تا هم مزد کمتری بگیرند و هم توقع بیمه را نداشته باشند. رفته رفته کارگرانی از استان های شمالی کشور( گیلان، مازندران و گلستان) و از استان های کردستان و لرستان به علت بیکاری در زادگاه شان، به
اشتهارد سرازیر شدند و در شهر و روستاهای اطراف و حتی در شهریار و کرج و ماهیدشت و . . . ساکن شدند. بعضی از آن ها ازدواج کردند و جمعیتی بزرگ از مهاجران در منطقه شکل گرفت.
از آنجا که شهرک صنعتی
اشتهارد مانند بسیاری از شهرک های صنعتی در دیگر استان ها بر اساس اصول ساخته نشدند و بیشتر برای ماله کشی روی بیکاری و اشتغال ساخته شده بودند و نیز به علت تحریم هایی که از دهه ی هشتاد شروع شده بود و کهنگی تکنولوژی ها و عدم رقابت با کالاهای وارداتی و محدودیت های ارزی و گمرکی و این که بنا بر خاصیت سرمایه که «سرمایه های بزرگ، سرمایه های کوچک را می بلعند»، کارگاه های شهرک صنعتی
اشتهارد یکی پس از دیگری تعطیل شدند.
تعطیل شدن این کارگاه ها یعنی بیکارشدن هزاران نفر کارگر. بیکارشدن هزاران نفر کارگر به معنای بی نان شدن ده ها هزار نفر از خانواده های کارگری و اضافه شدن مشکلات اقتصادی، خدمات شهری و پدید آمدن مشکلات اجتماعی است.
روشن است که این فشارهای تحمیل شده به کارگران و خانواده هایشان، بازتاب فوری در سطح زیست اجتماعی گذاشت . برای همین است که در اعتراضات مردمی روزهای اخیر، اعتراضات در
اشتهارد خیلی زود به تیتر اخبار روز تبدیل می شود. به قول کسی که در مورد شهرک صنعتی
اشتهارد نوشته بود: آغازی بی برنامه و فرجامی اسفبار !
✍ سهراب مهدی پور
@khamahangyتماس با ما
@hkomite