مرتضی عباسی | استودیو چشمخانه

لینک ورود به وبینار:

https://www.skyroom.online/ch/madresenevisandegi/nevisandesaz

@nevisandehsaz
@shahinkalantari
‌

به پلاک ۲۷۴ خوش آمدید.
پلاک ۲۷۴ خانه‌ی مادربزرگِ است.
همان جایی که وسط یک روز گرم تابستانی می‌توانی یک کاسه آب‌دوغ خیار بخوری و جلوی کولر روی تشک خنک لَم بدی و تخت بخوابی.
پلاک ۲۷۴ خانه‌ی مادربزرگِ است.
همان جایی که ننه‌جونَت می‌نشیند و برایت از دیروز و امروز قصه می‌بافد و تو را می‌برد آن دور دورها.
پلاک ۲۷۴ مجموعه‌ای از خاطرات دور و نزدیک است.
کتابی که در صفحه به صفحه‌اش خاطرات کودکی من و تو زنده می‌شود. زیر شلنگ آب، خیس می شوی و با خوردن میوه‌های درخت‌های توی حیاط تازه.
پلاک ۲۷۴ کتاب زندگی مادربزرگم و پدربزرگم است.
زندگی سرشار از عشق و دوستی، تحمل رنج وسختی و رسیدن به جایگاهی که ابدا در ذهن
نمی‌گنجد.
پلاک ۲۷۴ کتاب تاریخ است.
تاریخ معاصر این سرزمین.
پلاک ۲۷۴ کتابی برای نسل آینده است‌.
همراهان من در این کتاب:
■ استاد ارجمند شاهین کلانتری که با راهنمایی‌های ارزشمندشون سهم بزرگی در ارتقا محتوا و تولید کتاب داشتند.
■ جناب معین پایدار ویراستار کتاب.
■  جناب مرتضی عباسی مدیر هنری که طرح جلد نوستالوژی و صفحه‌آرایی کتاب را به بهترین نحو ممکن انجام دادند.
■ جناب کریم‌نژاد ارجمند که مراحل چاپ را قبول زحمت فرمودند.
🛎روش‌های تهیه‌ی کتاب در زمانی دیگر اعلام خواهد شد.
فعلا برای تهیه‌ی کتاب به آیدی زیر پیام بدهید.
@mahdie_bayat65

🖋 مهدیه بیات
➡️ @mahdie_bayat
#کتاب_پلاک_۲۷۴

تصویرنوشته‌ها (۲)

برشی از رمان «شب یک شب دوِ» بهمن فرسی.
آمیزه‌ای از توصیف‌ و هنرشناسی و خیالی هم‌رنگ داستان.

#تصویرنوشته‌ها

@MortezaAbbasy_G

نوبت دکترِ مادر است و مطب دکترِ مشهور، تعطیل. می‌گویند دکتر رفته سفر و حالا اینجا بیماران زیادی معطل.

باید تلفنارو جواب می‌دادن یا حداقل پیامک می‌زدن.

جملات را بدون مخاطب خاصی می‌اندازم میان جمعیت.

آقایی میانسال و لاغراندام که توی این گرما کت‌وشلوار پوشیده، با دستمال پارچه‌ایِ گل‌دوزی عرق پیشانی‌اش را پاک می‌کند و جملات را می‌گیرد و مخاطبم می‌شود و به‌کنایه می‌گوید:
دکتر مخاطب هدفشو داره، زیادی هم داره، پس لابد لازم نداره رضایتشونو تو غیر مسائل پزشکی جلب کنه. نمونه‌ش صندلیای مطب. تازه اگه صندلی گیرت بیاد و بشینی، مرتبۀ بعد باید باسه زخم بستر بری پیش دکتر.

با خودم می‌گویم:
لابد این بابا بازاریابه.

می‌گویم:
عجب. پس زیباشناسی و مردم‌داری، فقط طعمۀ جلب مشتریه و هر وقت جبر زمونه مشتریو لَنگِ تو کرد، گور بابای دیزاین و احترام و زیبایی‌شناسی؟

می‌گوید:
دقیقن. گور بابای همۀ این‌ها که گفتی. البته متأسفانه. نمونه‌ش بیشترِ خودروسازای داخلی یا برخی ادارات و دفاتر دولتی. یا حتا اغلب نونواییا. چون مشتری دارن، دریغ از ذره‌ای دیزاین و سلیقه برای احترام به مشتری. انگار از زمان قاجار همین شکلی بودن.

خداحافظی می‌کنیم و پشت فرمان و راه‌بندان فکر می‌کنم به دیزاین اصیل و دیزاین دروغ‌گو. به دیزاین محترم و دیزاین بَزک‌پیشه. به اینکه دیزاین، قلاب صید نیست که برای صید در تور نیازی به آن نباشد. به‌اینکه احترامِ دیزاین دروغگو به پول مشتری‌ست نه مشتری و در پول پیش‌تضمین‌شده، چنین دیزاینی فلسفهٔ وجودی ندارد. به اینکه دیزاین حقیقی، ایجادکننده و گرامی‌داشت و قوام ارتباط‌های حقیقی‌ست. به‌اینکه فرق است میان دیزاین کافه‌ای که به احترام خودش و کارش و مشتری‌ها دیزاین می‌کند و دیزاین اداطورِ کافه‌ای که فقط برای فروش دیزاین می‌کند.

🔹 برگرفته از واقعیاتی پراکنده به‌علاوهٔ تخیل

@MortezaAbbasy_G

❇️ فرهنگ گرافیک‌دیزاین
پیش‌درآمد

سفارش‌دهنده‌ای را می‌شناختم که میان همۀ اصطلاحات تخصصی جایی واژۀ تونالیته را شنیده و نادانسته آن واژۀ بیچاره را به‌جا و بی‌جا برای نکوهش و ستایش هر بخش هر اثری به‌کار می‌بر‏د. اگر از کاری خوشش می‌آمد می‌گفت: «تونالیته‌ش خوبه». و اگر بدش می‌مد کاسه‌کوزه‌ها را سر تونالیتۀ بدبخت خراب می‌کرد. البته او از جهتی نیم‌گام از «خوبه یا بده گویان» جلو بود. یا شاید هم از جهتی عقب. غرض اینکه شناخت اصطلاحات نه‌تنها در آفرینش بلکه در سفارش و درک و نقد آثار گرافیکی نقش دارند.

واژگان تخصصی، زبان مشترکِ سفارش‌دهنده و طراح‌اند و سفارش‌دهندگانِ واژه‌دان، همراهان بهتری در فرآیند دیزاین هستند. زیرا دیزاین، آفرینش آفرینه‌ای هم‌وند میان دنیا و تجربه و دانش طراح و سلیقه و تجربۀ زیسته و اهداف سفارش‌دهنده است و آفرینۀ نهایی فرآوردۀ گفت‌وگو میان آن‌هاست و واژه‌های مشترک گفت‌وگوی مؤثرتری فراهم می‌کنند.

از این‌رو بخش جدید چشمخانه، فرهنگ گرافیک‌دیزاین است. شناخت و هم‌آموزیِ سادۀ واژگان و اصطلاحات گرافیکی یا نکاتی کوتاه دربارۀ آن‌ها.

ممکن است تعاریفی گوناگون از یک اصطلاح بیاید. بیاد. ممکن است همۀ تعریف‌ها به قول قدما «جامع و مانع» نباشند. نباشند. همین گوناگونی و تماشا از نظرگاه‌های متفاوت هم زیباست.

#فرهنگ_گرافیک‌دیزاین
#استودیو_چشمخانه
#مرتضی_عباسی

@MortezaAbbasy_G

تصویر نوشته‌ها
پیش‌درآمد

یکی‌دوسالی‌ست که به نوشتن و نوشته‌های دربارۀ تصاویر علاقه‌مند شده‌ام. نوشتن دربارۀ نقاشی‌ها، عکس‌ها، پوسترها، جلد کتاب‌ها، خوشنویسی‌ها و ...

با چنین علاقه‌ای وقتی به نوشته‌هایی دربارۀ تصاویر برمی‌خورم، گویی دفینهٔ ویژه‌ای یافته‌ام و می‌کوشم به ساختار و قوت و ضعف چنین نوشته‌هایی فکر کنم.

از این جهت، در ستونی جدید به‌نام «تصویرنوشته‌ها» نمونه‌هایی از چنین نوشته‌هایی منتشر می‌کنم. نمونه‌هایی دستچین از میان داستان‌ها، اشعار، مقالات، سفرنامه‌ها و ...

وقتی به چنین نوشته‌هایی برخوردید، مایۀ خوشحالی‌ست اگر بفرستید.

#مرتضی_عباسی
#تصویرنوشته‌ها

@MortezaAbbasy_G
‌

📥 دوستان عزیز، بخشی از کتاب «بنویس تا زنده بمانی» رو براتون گذاشتم تا رایگان دانلود کنید و اگه خوشتون اومد نسخه‌ی الکترونیکی کتاب رو از طریق لینک زیر تهیه کنید:🌷

💲 قیمت نسخه‌ی الکترونیکی: ۵۰ هزار تومان

https://mitrajajarmi.com/write-to-survive

گرافیک دیزاین چست؟
بخش اول

مدت‌هاست وقتی به نمونه‌ای خوب از دیزاین فکر می‌کنم به تعریف رابرت گرودین از دیزاین هم فکر می‌کنم که در کتاب «دیزاین و حقیقت»، دیزاین را طوری تعریف می‌کند که انگار دیزاین خودش دوست دارد آن طور تعریف شود:
سامان دادن و جاری کردن و تقویت انرژی‌هایی که در آشوب فقدان دیزاین ممکن است به هدر روند.

چنین تعریف گنجا و کاربردی از دیزاین را می‌توان حتا به مفهوم زندگی گستراند:
سر و سامان دادن و بهره و قوت بخشیدن به لحظه‌لحظه‌های عمری که در آشوب فقدان دیزاین، تا چشم باز کنی تلف و تباه شده.

با این تعریف، نوشتن نوعی دیزاین است. مگر نه اینکه نوشتن کشف و ساماندهی و جاری ساختن انرژی کلمات، تجربه‌ها یا رؤیاهایی‌ست که در آشوب ننوشتن، ممکن است به هدر روند.

سینما هم می‌تواند مصداق چنین تعریفی باشد: سر و سامان دادن و به‌جریان انداختن مجموعه‌ای از دانش‌ها و هنرهای مکتوب و تصویری و ...

با این نگاه، هدف از دیزاینِ خانه، جاری ساختن انرژی انسان‌ها و طبیعت و ابزارها، به بهترین شکل ممکن است. انرژی‌هایی که در بلوای نبودن دیزاین نابود می‌شوند.

گسترۀ این تعریف آشپزی را هم در بر می‌گیرد. از این نظرگاه، آشپزی کشف و شکل‌دادن و تقویت خواص و طعم‌هایی‌ست که در فقدان آشپزی هدر می‌روند.

مصداق‌های فراوانی می‌توان برای چنین تعریفی تصور کرد اما از آنجایی که موضوعِ اینجا گرافیک است می‌توان گرافیک‌دیزاین را، سامان‌‌دهی و جاری ساختن و تقویت انرژی عناصر تصویری‌، مانند نوشته، شکل، خط، نقطه، رنگ، بافت، مقیاس و ... در خدمت هدف طراحی شناخت که در آشوب فقدان گرافیک‌دیزاین، انرژی چنین امکاناتی به‌هدر می‌رود و ارتباط تصویری در نمی‌گیرد. به‌قول حافظ:
زبان آتشینم هست، ولیکن در نمی‌گیرد.

مرتضی عباسی

#تعریف_دیزاین
#تعریف_گرافیک_دیزاین

@MortezaAbbasy_G
‌

✏️
❇️ ویژگی طرح جلدهای مرتضی ممیز

ساعد مشکی ویژگی طرح جلدهای مرتضی ممیز را «تقسیم بندی هندسی و ترجیح تصویر بر نوشته» می‌داند که توانست سطح سلیقۀ ناشران را بالا برد و توقع آن‌ها از دیگر طراحان را افزایش دهد و اهمیت طراح را در فرایند نشر تثبیت کند.

❇️ سه دورۀ طرح جلدهای مرتضی ممیز:

🌱 دورۀ اول (دهۀ ۴۰):
در این دوره جلدهای ممیز در آتلیۀ پارس به مدیریت محمد بهرامی ، تحت تأثیر شیوۀ متداول آن روز و تحت سلیقۀ مدیر آتلیه است. جز جلد کتاب «نامه‌های یک زن ناشناس».

🌱 دورۀ دوم (از سال ۱۳۳۹):
در این دوره ممیز با همکاری با مجموعه‌هایی مانند انتشارات پرستو، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، کتاب‌های جیبی و کتاب هفته، روش مستقل خود در طراحی جلد را گسترش می‌دهد و جلدهایی متفاوت با سلایق متداول روزگار خلق می‌کند. «تایپوگرافیِ هماهنگ با موضوع» که با طرح جلد «کتاب قصه قصه» آغاز می‌شود، ‌از ویژگی‌های این دوره است.

🌱 دورۀ سوم (دهۀ هفتاد):
دهۀ‌هفتاد، دوران پشت سرگذاشتن نشر سنتی و رونق نشر و ظهور ناشران جدید است. این دهه اوج حضور پررنگ و گستردۀ طرح جلدهای ممیز در ویترین کتاب‌فروشی‌هاست.

(برگرفته از ساعد مشکی، ممیز، طراح جلد، دفترهای تهران ج ۵)

❇️ تصویرگریِ جلدهای مرتضی ممیز

جلدهای مرتضی ممیز را نمی‌توان بدون توجه به تصویرگری‌ جلدها در نظر گرفت.

ممیز توانایی تصویرگر در انتقال برداشت‌های حسی درست و هنرمندانه از موضوع را سنجه‌ای برای تصویرگری می‌داند که متکی به عواملی مانند تجربه و مهارت و از همه مهم‌تر دل‌سپردگی کامل به کار و شفافیت روح است.

(برگرفته از دفترهای تهران، ج۵، ص ۸۰)

تکنیک‌های تصویرگری ممیز از بداعت کم‌نظیری برخوردار است که بسیاری از آن‌ها حاصل جست‌وجوها وتجربه‌های شخصی و خارج از تعریف‌های عام است. دست و دید قوی، خطوطی بیانگر و کم‌تر هندسی که نشان‌دهندۀ نگرش حسی و شاعرانۀ طراح است. تصاویری که بسته به موضوع در محوری بین طبیعت‌گرایی و انتزاع خلق شده‌اند.

(برگرفته از مقالۀ «ممیز تصویرگر»، فرزاد ادیبی، دفترهای تهران، ج۵)

🔗🌐 کامل‌ترین مجموعه جلدهای مرتضی ممیز را می‌توانید با لینک زیر در وبگاه استودیو چشمخانه تماشا کنید. این مجموعه به‌تدریج به‌روز می‌شود:
https://www.morteza-abbasi.ir/4547

🌌
و یک شب که ستاره‌های آسمان را
تشبیه کردم به ستاره‌های آسمان،
گفتند نیازی به خالی کردن چشمخانه‌هایت نیست
و گذاشتند با چشم‌های خودم ببینم
که دیگر نمی‌بینم

©️ لیلا کردبچه

عکس: هشتم شهریور هزاروچهارصدویک

#عکسخانه

@MortezaAbbasy_G
‌

پوستر نویسندگی خلاق


قلم؟ قلم برای یک پوسترِ کلاس نویسندگی.
چیزی بدیهی‌ست، نه؟

با این حساب این پوستر، یک پوستر بدیهی برای یک کلاس نویسندگی‌ست. اما نه.
در یک نگاه قلم را می‌بینی، درست. ولی پوستر، پوستری بدیهی‌ به نظر نمی‌رسد.

دلچسب‌تر از یک پوستر بدیهی‌ست. خلاقانه‌تر است. شاعرانه‌تر. بله، قلم چیزی بدیهی در آن است اما هویت پوستر نه.

چه چیزی این تمایز را خلق کرده؟ خود قلم. همان چیز بدیهی. چون اینجا قلم، قلمِ معمولی نیست. قلمی‌ست که با چیز‌های دیگر پر شده. شکل‌هایی که هرکدام نماد موضوعات دیگری‌ست.

چه موضوعاتی؟ موضوعاتی که هرکدام دنیایی برای نوشتن دارند. فقط کافی‌ست زوم کنید روی یکی از شکل‌های ریز داخل قلم.

بعد که می‌رسیم به عنوان، تازه می‌فهمیم چه ارتباط گسترده‌ای اینجاست. پوستر برای کلاس نویسندگی خلاق، قطعا قلمی خلاق می‌طلبد، نه؟

امروز چندمین بار بود که به این اثر از آقای مرتضی عباسی نگاه می‌کردم. تعریف جدیدی از اثر هنری برایم تداعی شد.

اثر هنری به چیزی می‌گویند که هزاران بار هم نگاهش کنی، دفعه‌ی بعد بازهم حرف‌ تازه‌ای برای گفتن دارد.



✍️مهدیه شوریابی

@mahdiyeshouryabi


#یادداشت_روز