مستثنى به وسیلهی غَير و سِوَى: اسم که بعد ازین دو حرف میآید دایم مجرور میباشد؛ چون مضاف الیه میشود.
امَّا اعراب خود (غَيْر) و (سِوَى) مانند اعراب اسم است که به وسیلهی (إِلَّا) مستثنی شده است، و سه حالت دارد:
1️⃣بنابر استثناء نصب (غَيْر) و (سِوَى) واجب است؛ در صورتکه کلام تام و مثبت باشد.
مانند: حَضَرَ الطُّلَّابُ غَيرَ زَيدٍ.
غير: اسم منصوب بنابر استثناء، وعلامت نصب آن فتحه است.
زَيدٍ: مضاف إليه مجرور.
2⃣ بنا براستثنا نصب (غَيْر) و (سِوَى) جایز است و یاهم بنا بر بدل بودن تبعیت آن نیز جایز است؛ در صورتکه کلام تام غیر مثبت باشد.
مانند: مَا حَضَرَ الطُّلَّابُ غَيرَ / غيرُ زَيدٍ.
در باره (غَيْر) دو وجه درست است: ١) نصب بنابر استثناء. ٢) رفع بنابر بدليّت.
زَيدٍ: مضاف إليه مجرور.
3⃣ (غَيْر) و (سِوَى) بر حسب ماقبلشان اعراب میگیرد؛ در صورت که کلام ماقبلِ این دو حرف ناقص باشد.
مانند: مَا حَضَرَ غَيرُ زَيدٍ.
غَيرُ: فاعل مرفوع وعلامت رفع آن ضمة.
زَيدٍ: مضاف إليه مجرور.
✅ملاحظة:
إعراب( سِوَى) مانند إعراب (غَيْر) در مثالهای بالاست؛ مگر اینکه سوی اعراب به حرکات مقدر میگیرد.
➖➖➖➖➖➖➖➖📖النحو_التطبيقي: ص: ٤٦٢
https://t.center/MT_sarfonahv