👈۲۱ آذر، روز نجات آذربایجان و
کردستان از چنگال شوروی
✍ #افشین_جعفرزاده⬅️ یادمان ۲۱ آذر ۱۳۲۵
۲۱ آذر ۱۳۲۵ پایان کابوسی بود که توسط اشغالگران
#ارتش_سرخ #شوروی بر ایران تحمیل شد.
اینکه در سالهای ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۵ بر ایران چه گذشت امروز در پرتو دسترسی نسبی به آرشیو های دولتی شوروی و ایران و برخی کشورها بهتر از گذشته قابل داوری است. گرچه هنوز بسیاری از اسناد منتشر نشده اند.
پس از شهریور ۱۳۲۰ و اشغال شمال ایران به دست ارتش سرخ و سپاه
#استالین، مقدمات سازمان دهی
#تجزیه #آذربایجان و
#کردستان و
#زنجان و برخی نواحی دیگر آغاز شد!
که فهرست وار می توان به آن اشاره کرد:
۱-سازمان دهی فرایند بنیاد دو
#فرقه #دموکرات_آذربایجان و
#دموکرات_کردستان در همان سالها در
#مسکو و زیر نظر شخص استالین انجام شد و حتی فردی چون
#میرجعفر_باقروف بیشتر نقش درجه دوم و اجرایی داشت. بر این اساس بود که ماه ها پیش از اعلام فعالیت دو فرقه،
#پیشه_وری و
#قاضی_محمد را جهت جلسه توجیهی و آگاهی از جزییات کار بصورت محرمانه به
#باکو بردند.
۲_پیشه وری و قاضی محمد، ماه ها پس از مقدمات کار از سیر رویدادها آگاه شدند و کمترین نقشی در فرایند اولیه بنیاد دو فرقه نداشتند.
#روس_ها آنها را وارد ماجرا کردند و چون کار پیش نرفت، امر به رفتن کردند.
۳_
#سیدجعفر_پیشه_وری نخست از فعالان
#حزب_دموکرات_خیابانی در
#قفقاز بود. اما به سرعت جذب نخستین
#حزب_کمونیست ایران شد و در بخش سرخ قیام
#جنگلیان مشارکت کرد و وزیر داخله دولت سرخ
#احسان_الله_خان شد که مخالف
#میرزا_کوچک_خان بود. بعدها در روزنامه حقیقت، گفتمان مستقلی را به نمایش گذاشت. مجددا
#کمونیست شد و زندان ده ساله ای را در دوران
#رضا_شاه سپری کرد و پس از سوم شهریور ۱۳۲۰ آزاد شد. در دوران زندان با "پنجاه و یک نفر" زاویه داشت. پس از آزادی از کسانی بود که در تنظیم اساس نامه
#حزب_توده نقش داشت و با توده ای ها هم نساخت و روزنامه آژیر را منتشر کرد که جوهره اش دفاع سخت از منافع
#شوروی در ایران از جمله
#نفت_شمال بود و ستایش استالین و مجادله با کسانی چون دکتر
#مصدق. سپس نماینده
#تبریز در مجلس چهاردهم شد و پس از رد اعتبار نامه اش راهی تبریز شد در همان زمان سفر محرمانه اش را به باکو انجام داد. فرقه، در شهریور ۱۳۲۴ اعلام موجودیت کرد و در ۲۱ آذر ۱۳۲۴ در شرایطی که
#آذربایجان و
#زنجان زیر اشغال ارتش سرخ بود، و دولت مرکزی فاقد هر گونه اختیاری جهت واکنش، "دولت فرقه" اعلام وجود کرد. پیشه وری در روزنامه های اکبنجی و عدالت و حقیقت و آژیر کمترین نشانی از فرقه گرایی قومی/
#قومگرایی نداشت و همواره دشمن
#پانترکیسم و
#محمدامین_رسول_زاده بود.
۴_قاضی محمد و پدرش از سوی رضاشاه منصب قاضی گری دولت مرکزی ایران را در ناحیه
#ساوجبلاغ_مکری(
#مهاباد) برعهده داشتند. این خانواده ریشه دار منسوب به خاندان محترم قاضی، هیچ گاه تمایلات قومی
#کردی/
#قوم_گرایی نداشتند و همواره نسبت به برخی تحرکات
#قومی در آن منطقه زاویه و اعلام موضع داشتند. قاضی محمد هیچ گاه پیش از اعلان
#فرقه_دموکرات_کردستان فعالیت سیاسی و
#قومیتی نداشت تااینکه در سفری محرمانه درسال ۱۳۲۴ به باکو رفت و توسط
#باقروف از داستان بنیاد فرقه آگاه شد.
۵_ برپایه اسناد هیچ شکی در این نیست که اهداف بنیاد دو فرقه نهایتا
#تجزیه دو منطقه "آذربایجان، زنجان" و "
کردستان" و الحاق آنها به شوروی بود. در روند مدیریت کلان دو فرقه، نمایندگان شوروی دارای اختیار مطلق بودند و هر آنچه می خواستند توسط فرقه چیان اجرا میشد. در فرقه آذربایجان تمایلات
#مذهبی کمتر و در فرقه
کردستان بیشتر بود. گرچه رگه های
#تجزیه_طلبی در فرقه
کردستان به دلیل اعلام جمهوری و پرچمی مستقل از ایران و مشخص کردن فردی بعنوان وزیر خارجه بیشتر به چشم می خورد. از نظرگاه حوزه سرزمینی فرقه آذربایجان توانست زنجان و بخشی از شمال غربی
#گیلان را تحت نفوذ خود داشته باشد. ولی قلمرو فرقه
کردستان در حوالی غرب
#آذربایجان_غربی و مناطق
#کردنشین محدود ماند و نتوانست
#کردستان اصلی و
#کرمانشاه و
#ایلام را تحت قلمروش داشته باشد.
۶_با خروج اجباری ارتش سرخ از مناطق اشغالی ایران، روند سقوط هر دو فرقه آغاز و در آذر ۱۳۲۵ نهایی شد
۷_اسناد نشان می دهند دو فرقه با وجود انجام برخی اصلاحات رونمایی، هرگز نتوانستند نخبگان و توده های دو منطقه را با خود همراه سازند. از همان ابتدا مقاومت های منفی، مخفی و حتی علنی علیه آنها شکل گرفت و با سرکوب های خونین همراه شد. پس از اعلام حمله
#ارتش_ایران در آذر ۱۳۲۵، این مقاومت ها در قالب ایران خواهانه و به نام وطن خواهان بیشتر خود را نشان داد و سبب آزادی شهرها شد. در شرایطی که ارتش ایران هفته ها بعد به پاره ای مناطق رسیده بود، قیام وطن خواهان محلی پیش تر به پیروزی رسیده و روند آزادی انجام شده بود.
ادامه
👈https://goo.gl/L6J4GBاز
@Afshinjafarzadeh@LoversofIRAN