مردی ایلیاتی در عرصه سیاست
۱۶ دی ماه سالروز تشکیل کابینه مستعجل بختیار است. بختیار یکی از رهبران جبهه ملی بود. زمانی تشکیلات صنعت نفت در خوزستان را مدیریت کرد و در زمان مصدق، معاون وزیر راه شد. پس از قضایای ۲۸ مرداد از قبول پست دولتی اجتناب کرد. در دهه ۴۰ و ۵۰ اگرچه راهی به دالانهای قدرت نداشت ولی کسب و کارش سرجای خویش بود و کسی متعرض وی نمیشد. به طوری که همراه عبدالرحمان برومند در شرکت برادران رشیدیان(جاسوسان انگلیس) کارمیکرد، تا اینکه با روی کارآمدن کارتر تحرکات سیاسیاش را شدت بخشید. درهنگامه انقلاب، زمانی که مذاکرات شاه و صدیقی به دلیل رد پیشنهاد صدیقی از سوی شاه شکست خورد، نخست وزیری را پذیرفت و خواستارخروج شاه از کشور شد.(برخلاف پیشنهادصدیقی که خواستارماندن شاه درکشور و استقرار درجزیره کیش بود. چرا که به فراست دریافته بود اگرشاه ازکشور خارج شود بنیان امور از هم گسسته خواهدشد) به گفته هوشنگ نهاوندی زمینه چینی نخست وزیری بختیار را رضا قطبی و ملکه فراهم نمودند. پس از قبول نخست وزیری، توسط همکاران گذشتهاش طرد شد. بختیار در یکی ازاولین اقداماتش، ساواک را منحل نمود که بالواقع میخ آخری بود بر تابوت رژیم پیشین. مطبوعات را آزاد و عده کثیری از محکومین امنیتی و نه سیاسی را آزادکرد(ازجمله تروریست هایی چون مسعود رجوی و اعضای سازمانهای چریک های فدایی خلق) بالواقع بختیار با اقدامات خویش سقوط پهلوی ها را تسریع نمود. وقتی که تقریبا قافیه را باخته بود سخن از دیکتاتوری نعلین کرد. حاضر بود در مقام نخست وزیری با آیت الله خمینی دیدار و در حکومت پس از پهلوی ها مقام خویش را حفظ کند ولی سعایت و کارشکنی های بنی صدر مانع این دیدارشد. برخلاف نظر طرفدارانش که وی را نخست وزیری وفادار به مشروطه سلطنتی میدانند در خاطرات شفاهیاش عنوان کرده است که حاضر بود برای فرم و شکل حکومت رفراندوم برگزارکند. بالاخره دولت مستعجلش در ۲۲ بهمن به واسطه اعلام بیطرفی ارتش سقوط کرد. پس ازانقلاب به فرانسه مهاجرت نمود و تلاشی نافرجام برای سرنگونی نظامی رژیم انقلابی کرد. به هنگام تجاوز عراق به ایران، باصدور بیانیه ای حمله عراق را محکوم کرد ولی چندی بعد به همکاری با صدام روی آورد. درنهایت در اوایل دهه هفتاد به طرزفجیعی به قتل رسید.
مدام از پایبندی به اصول سخن میگفت ولی چندان به آن پایبند نبود. بعداز ۲۸ مرداد اگرچه در جلوت سنگ مصدق به سینه میزد ولی درخلوت و درمذاکراتش با سفیرآمریکا آمادگیش را برای عبور ازوی اعلام نمود. در۵۷ به شاه قول حراست از قانون اساسی داد ولی بعدحاضر به تغییر نظام و اعلام جمهوری شد.
بهروز حسینی
#فرهیختگان راهی به رهایی