امکان نداشته كه دانشمندان مسلمان ارزيابى درست و دقيقى از وام‌دارى مسلمانان به تمدن ايران داشته بوده باشند. مسلمانان بر پايه گزارشى يونانى، از تصاحب دانش ايرانيان به دست اسكندر آگاه بوده.اند. ابوسهل نوبخت استادانه از اين گزارش براى اثبات نخستين خاستگاه علوم اسلامى استفاده كرده است. ابن خلدون، در مقدّمه، تحت تأثير اين گزارش باور دارد كه افزون بر برخى از ديگر ملل، مانند كَلدانيان، سِريانيان و قبطيان، پيش‌گام‌ترين ملل در دانش، پيش از اسلام، ايرانيان و يونانيان بوده‌اند. او مى‌گويد: اسكندر دانش ايرانيان را به يونان انتقال داد. يونانيان ميراث ايرانيان را نيك آموختتد و بر آن افزودند. اما مسيحيان از مطالعات علمى غافل گشتند؛ با اين حال،  اين آثار مهم محفوظ ماند و بار ديگر در اسلام إحياء گرديد. اما حقايق درست تاريخى را هيچ كس مانند ابن نديم عرضه نكرده است. او مى‌گويد: بسيارى از كتاب‌هاى يونانى نخست به فارسى ترجمه شد و سپس به دست مترجمانى، چون ابن مُقَفَّع و ديگران، از فارسى به عربى درآمد.   📘 فرانتس روزنتال (Franz Rosenthal) در  The Technique and Approach of Muslim Scholarship, Roma, Pontificium Institutum Biblicum, 1947. 📕 به‌تازگی استاد هادی عالم‌زاده ترجمۀ این کتاب ارزشمند و خواندنی را به پایان رسانده و امید است به‌زودی به زیور طبع آراسته شود. 🆔 https://t.center/HistoryandMemory