پرسهزنی اینترنتی در محل کار: فرصت یا تهدید؟شاید به عنوان مدیر یک سازمان، شاهد تاخیر در ارائه گزارشات درخواستی از کارکنانتان بودهاید؛ آن هم به بهانه بالابودن حجم کاری و کمبود وقت. درست زمانی که تصمیم میگیرید نحوه تقسیم کار و فرآیندهای انجام کار کارکنان را مجدداً بررسی و به منظور کاهش نارضایتی ایشان چارهای بیاندیشید،
تصادفاً سری به اتاق آنها میزنید، با صحنهای مواجه میشوید که در آن اکثر قریب به اتفاق کارکنان با گوشیهای موبایل خود مشغول گشت و گذار در شبکههای اجتماعی هستند. چنان غرق در دنیای مجازی هستند که حتی ورود شما به اتاق خود را هم متوجه نمیشوند.
این پدیده چیزی نیست جز
گشتزنی یا پرسهزنی اینترنتی یا همان سایبرلوفینگ در محل کار (طفرهروی مجازی از کار–Cyberloafing) که با ظهور اینترنت شیوع یافته و اشاره به استفاده کارکنان از اینترنت در محل کار خود با مقاصد شخصی و وانمود کردن به انجام وظایف شغلی دارد.
اینجاست که خود را بابت آزادی بیش از حد زیردستان و قصور در کنترل آنها سرزنش کرده و ایشان را به سرقت زمان کاری خود متهم میکنید.
در وهله نخست، سریعا اقدامات ضربالعجلی مانند فیلترکردن برخی وب سایتها و یا ایجاد محدودیت در استفاده از اینترنت در محل کار و نظارت شدید بر دسترسی کارمندان به شبکههای اجتماعی را اعمال میکنید. لیکن بهترین راهحل این نخواهد بود. چراکه با اینکارصرفاً احساس محدودیت را به کارکنان القاء کرده و در بلند مدت محیط کاری را به جهنمی سوزان تبدیل خواهید کرد.
مطالعات نشان داده است که ۶۰ الی ۸۰ درصد زمان افراد در محیط کار صرف پرسهزنیهای اینترنتی میشود. بدیهی است چنین محدودیتهایی توانایی کنترل و مدیریت این پدیده رو به رشد را نخواهد داشت.
بهتر است کمی بیشتر تأمل کنید و انگارههای ذهنی خود را تغییر دهید. آیا گشتزنی اینترنتی در محل کار دارای جنبههای مثبت است یا خیر؟ قبل از پاسخ به این سوال بهتر است به یک بررسی چند جانبه از گشتزنی اینترنتی، که
رفتارهای کارکنان در این رابطه را در ۴ دسته طبقهبندی میکند، بپردازیم. این چهار رفتار عبارتند از:
۱) رفتار توسعهای و یادگیری: رفتار توسعهای دربرگیرندة فرآیند گشتزنی اینترنتی به عنوان یک منبع بالقوة یادگیری است. از این منظر، گشتزنی اینترنتی نمایانگر افزایش مهارتی است که کارکنان میتوانند از آن در فعالیتهای آینده برای سود رساندن به خودشان و سازمان استفاده کنند.
برای برخی سازمانها به خصوص سازمانهای خدماتی، شبکههای اجتماعی منبع اطلاعاتی بالقوهای هستند که کارکنان با مراجعه به آنها به طور ناخواسته درگیر اطلاعات مذکور شده و به انتقال آنها به شرکت کمک میکنند و لذا میتوان گشتزنی اینترنتی را مثبت تلقی
کرد.
۲) رفتار بازیابی: رفتار بازیابی به معنای مد نظر قرار دادن سلامت کارکنان است. گشتزنی اینترنتی میتواند ناراحتی کارکنان را کاهش داده و اثرات مثبتی بر کارکنان و سازمان داشته باشد. از جمله:
▪️باعث کاهش استرس میشود.
▪️منجر به رفع خستگی شده و بازدهی و بهرهوری کارکنان را افزایش میدهد.
▪️احساس ازادی و اختیار را در کارکنان ایجاد میکند.
▪️ارتباط با یکی از اعضای خانواده، دوست یا همکار نقش محرکهای معناداری را ایفا میکند که باعث ایجاد تعادل میان خستگی کاری و شور و انگیزش کارکنان خواهد شد.
۳) رفتار انحرافی: رفتار انحرافی، گشتزنی اینترنتی را یک رفتار ناخواسته علیه سازمان میداند. این رفتار، گشتزنی اینترنتی را مشخصاً رفتاری با پیامدهای منفی (مانند کاهش بهرهوری) برای سازمان میداند.
۴) رفتار اعتیادی: این رفتار میتواند ناشی از گشتزنی اینترنتی به عنوان یک عادت باشد و میتواند منجر به رفتاری مشکلساز شود. منشأ اعتیاد میتواند در سابقة کارکنان از منظر اختلالات اعتیادآور یا روشی برای پاسخگویی به نارضایتی یا ناراحتی باشد. همان گونه که توسط یلولس و مارکس (۲۰۰۷) بیان شده، اعتیاد عمومی به اینترنت میتواند باعث توسعة مسایل مرتبط با کار شود. به طور مشخصتر، فعالیتهایی که باعث استفادة مشکلساز از اینترنت میشوند، فعالیتهایی همراه با تعاملات اجتماعی هستند. به علاوه، پیامدهای رفتار اعتیادآمیز نسبت به اینترنت در ارتباط با افسردگی و کاهش عملکرد نیز دیده شده است.
مأخذ: نوشته ارسالی از ساره ابراهیمی (دانشجوی دکتری منابع انسانی دانشگاه خوارزمی)
با «اچ آر یار» همراه باشید.در نقل مطالب، امانتدار باشیم.