#تاریخ#نادرشاه_افشار1⃣ به نوشته «میرزا مهدی» منشی و وقایعنگار
نادرشاه که «لکهارت» مولف تاریخ این شاه ایرانزمین و مرد نیرومند شرق مطالب او را هم سند تالیف خود قرار داده است نبرد کرنال Karnal میان ارتشهای دو امپراتوری ایران و هندوستان از پانزدهم ذیحجه ص۱۱۵۱ قمری (مصادف با ۲۴ فوریه ۱۷۳۹ و ۵ اسفند ۱۱۱۷ شمسی) آغاز شده بود. محل صفآرایی دو ارتش، دشت مجاور شهر کرنال (امروزه شهري ۲۲۰ هزار نفری) واقع در ایالت هاریانا و ۲۰ فرسنگی (۱۲۰ کیلومتری) شمال دهلی بود. محمدشاه امپراتور گورکانی (تیموری ـ مغول تبار) هندوستان شخصا در صحنه نبرد حضور داشت.
خان دوران، سعادت خان و نظامالملک از فرماندهان نيروهای نظامی او و علیخان کیانی و احمدخان درّانی دو تن از ژنرالهای
نادرشاه در نبرد کرنال بودند. به نظر مورخان نظامی معاصر، این نبرد را که بیش از یک روز و چند ساعت طول نکشید نبوغ نظامی نادر برنده شد و تاکیکهای او، ازجمله دوانیدن شترهای حامل تنورهای سفری شعلهور به سوی ستونهای هندی فیل جنگی.
به علاوه، نادر در این نبرد از توپهای سبک قابل حمل بر پشت شتر معروف به "زنبورک" استفاده کرد که جابجایی آنها سریع و آسان بود. شمار تلفات هندیان را در این جنگ؛ ده تا سی هزار تن نوشته اند. تلفات ارتش ایران به دو هزار نفر هم نرسید. بامداد هفدهم ذیحجه (۲۶ فوریه) محمدشاه به دیدار نادر شتافت و تاج سلطنت هند را به او تقديم کرد و کنارهگیری و تسلیم شدن خود را اعلام داشت. با اینکه به نوروز ايرانيان ۲۴ روز مانده بود،
نادرشاه تصمیم گرفت که در این روز ملی و سعد وارد دهلی شود و تا آن روز در اردوگاهش، خارج از شهر دهلی بهسر برد.
علت لشکرکشی نادر به هندوستان، با اینکه قبلا ایالات غربی از جمله پنجاب داوطلبانه به قلمرو نادر پیوسته بودند و مناطق شمالغربی دره سند (نواحی پیشاور و راولپندی و ...) بخشی از ایران خاوری را تشکيل میدادند، این بود که شورشیان قندهار به قلمرو هندوستان فرار کرده بودند و امپراتور این کشور حاضر به استرداد آنان نبود. نادر قبلا این شورشیان را سرکوب و قلعه آنان در قندهار را ویران و در آنجا شهر تازهای ساخته بود. نادر هنگامی به هندوستان لشکر کشیده بود که محمدشاه گرفتار فساد و نفاق داخلی و سرکشی برخی از راجهها بود و انگلیسیها مترصد افزايش ضعف داخلی جهت بسط نفوذ خود در آن شبه قاره.
نادرشاه قبل از بازگشت از دهلی (که هفته اول ماه مه آن سال صورت گرفت) محمدشاه را در سلطنت هندوستان ابقاء و به مناطق غرب رود سند و انتقال تخت طاووس و کوه نور و دریای نور به ايران بسنده کرد.
زیان عمومی حمله نظامی نادر به هندوستان این بود که امپراتور این کشور بیش از پیش تضعیف و راه بر تصرف تدریجی شبه قاره بر انگلیسیها که قبلا تحت نام کمپانی هند شرقی و تجارت قدم به بنگال گذارده بودند هموار شد و ....
مورخان مشرقزمين و روس ابراز نظر کرده اند که اگر نادر بخشی از نيروی نظامی خود را در هند باقی گذارده و يا از ابقاء محمدشاه خودداری کرده بود؛ انگليسیها قادر به تصرف هندوستان و از آنجا دستاندازی به ايران خاوری (افغانستان) و اعمال نفوذ در ايران نمیشدند و تاريخ مشرقزمين مسير ديگری را میپيمود.
/هموطن آنلاین
این مطلب را از زوایای دیگر نیز پی خواهیم گرفت
ادامه دارد...
🆔 @Bookzic