عصر دلفان

دستور امیر کبیر برای حمله به دلفان و دشت خاوه


برپایه‌ی گزارشات وقایع نگاران رسمی، خانلر میرزا حکمران تازه ی  لرستان، خوزستان و بختیاری، ربیع الثانی ۱۲۶۷  بهمن ۱۲۲۹ نخستین سفر خود را به میان کوه نشینان لرستان آغاز کرد، امنیت و آسایش نسبی ای با کوچ ایل به گرمسیر، در لرستان بر قرار شده بود به شاهزاده‌ی قاجار فرصت داد تا به آسانی از برادر مهترش، اردشیر میرزا فرمانروای پیشین لرستان و خوزستان سرزمین های جدید را تحویل بگیرد همچنین در سایه ی این آرامش بودکه توانست، بی هیچ مشکلی، تا دشت های خوزستان بتازد و با سفر به شوشتر، اهواز و هویزه مردم آنجا را متوجه قدرت و توان خویش سازد، بس روشن است که چنین سفر بی درد سری او را گستاخ تر و دلیر تر ساخت. جسارتی که در رویا رویی های بعدی بسیاری یاریش کرد.
         
با آمدن پادشاه جوان ( ناصرالدین شاه ) به دار السرور بروجرد، ۹ شعبان  ۱۲۶۷  خرداد ۱۲۳۰  خانلر میرزا فرزند خود ابراهیم میرزا را به حکومت خوزستان گماشت و سرمست و مغرور آهنگ بروجرد  کرد. او که درپی فرصتی می گشت تا شایستگی خویش را به پادشاه جوان نشان دهد. درمنطقه‌ی اوسر ( آبسر ) در دامنه ی دهلیج به یکی از نیرومند ترین خان های لرستان. نصیرخان جودکی برخورد کرد وبا دستگیری او فتحعلی خان و اشرف خان جودکی را که با دولت همراهی داشتند به تشمالی ایل جودکی گماشت.
سپس درخرم آباد با ایلدرم میرزا برادر و جانشینش که در این زمان تا صیمره نیز اردو کشی کرده بود، دیدار کرد و او را روانه ی #دشت_خاوه در شمال لرستان  ساخت تا طایفه های سلسله و دلفان را به اطاعت وا دارد، خود نیز با گماردن دسته ای سرباز در شهر خرم آباد از راه هرو رهسپار بروجرد شد. در هرو بر پایه ی پیمانی سران بیرانوند. زین العابدین خان و برادر زاده اش اسماعیل خان در دزفول با خانلر میرزا بسته بودند با مردان طوایف خود همراه شاهزاده به نزدشاه فرستاد.
سفرشاه به بروجرد و گرد آمدن نیروهای دولتی در آنجا، همچنین مانور ها و اردو کشی ها ی جنگی خانلر میرزا، اردوکشی به خوزستان دستگیری نصیرخان، اردو کشی ایلدرم میرزا به صیمره و #خاوه . نشان از چیرگی این شاهزاده برکار ها است. ولی این چیرگی و آرامش نسبی دیری نپایید. زیرا با #شکست #ایلدرم_میرزا از #خان_دلفان بار دیگر آشوب همه جا را فرا گرفت و از ان پس   تابستان تا زمستان ۱۲۶۸ق ۱۲۳۰ ش رخدادهای در تاریخ طایفه های لر روی داد که با فروکش کردن آنها روزگار شاه مرد لرستان نیز پایان گرفت.
تا آنجا که میدانیم #اردوکشی #ایلدرم_میرزا به #خاوه نخستین اردوکشی در روزگار شاه مرد به شمال لرستان است، او در خاوه بود که فرمان #دستگیری_سران_دلفان را دریافت کرد . این فرمان خلاف میل خانلر میرزا و با پافشاری #میرزاتقی_خان #امیر_کبیر صادر شد . زیرا آن گونه که مردم نهاوند و هرسین و کرمانشاه از دست #کوه_نشینان_شمال_لرستان به شخص شاه شکایت کرده بودند و فرمان یاد شده نیز به پاسخ آن صادر گشت .
مع هذا فوج مذکور بعد از معاودت طوایف دلفان بی خبر ایلدرم میرزا با هاشم خان سرهنگ بی فرهنگ خویش به بروجرد رفتند ایلدرم میرزا، تنها فرمانده هم از لرستان شکسته و پریشان به بروجرد آمد. #شکست_ایلدرم‌میرزا هنگامی روی داد که از یک سو شاه و اردوی همراه او بروجرد را به قصد اصفهان ترک کرده بود و از سوی دیگر ایل ها در سردسیر های خود به طور کامل استقرار یافته بودند. از این رو برای شاهزاده قاجار پی آمدهای ناگوار به بار آورد. زیرا با انتشار آن درمیان دیگر طوایف ها افسانه شکست ناپذیری حکمران جدید از ذهن ها  زدوده شد .
برپایه ی گزارش وقایع نگاران رسمی، فرزندان نصیرخان، آقا رضا و آقامیرزا که پدرشان در زندان خانلر میرزا بود بر خان های جدید جودکی ( فتحعلی خان و اشرف خان و مهدی خان ) که به وسیله ی خانلر میرزا به این سمت گماشته بودند، یورش برده آنها را به قتل رسانده و خود رئیسی ایل جودکی را برعهده گرفتند ..
سگوند ها نیز با غارت بلوک خالصه ی دیوانی همبستگی خویش را با دو ایل  دلفان و جودکی اعلام داشتند، بدین ترتیب بار دیگر نا آرامی در لرستان بالا گرفت.


@asredelfan