↩️ مردم‌دوستی و رواداری دینی

💠 بر پایه‌ی آنچه در دینکرد سوم آمده است، زرتشت‌وارترین خیم‌وخوی (اخلاق) از آن کسی‌ست که حتی دگراندیش‌ترین دگراندیشان را همتراز همکیشان خود دوست بدارد و به سان همرزمان خود پشتیبانی کند. [1] این ویژگی در فرهنگ زرتشتی، "مردم (انسان) دوستی" نامیده می‌شود که در دینکرد ششم نیز داد (قانون) اهورامزدا خوانده شده است. [2]

💠 گفتنی‌ست که بالاترین جایگاه دینی که یک موبد می‌تواند به آن دست یابد، زَرتُشتوم شدن است؛ "زرتشتوم" به معنای "زرتشت‌وارترین" می‌باشد. [3] افزون بر این، بر پایه‌ی دینکرد سوم، آن پادشاهی می‌تواند به سان گشتاسپ‌شاه دیندارانه‌ترین شیوه‌ی کشورداری را انجام دهد و حتی در رفتارش گسترش‌دهنده‌ی دین مَزدَیَسنا باشد که به اصل مردم‌دوستی پایبند باشد. [4]

💠 پس بر پایه‌ی همه‌ی آنچه گفته شد، مردم‌دوستی از میان ایزدان با والاترین ایزد (اهورامزدا)، از میان مردمان با والاترین مردم (اَشو زرتشت)، از روزن دینی با والاترین جایگاه دینی (زرتشتوم) و از روزن سیاسی با والاترین جایگاه کشوری (پادشاه) در پیوند است. پس بیراه نیست اگر بگوییم این ویژگی که سخت گره‌خورده با رواداری دینی می‌باشد، در فرهنگ زرتشتی همانا برجسته‌ترین و ارجمندترین ویژگی اخلاقی به شمار می‌رود.

💠 بیگمان به همین چرایی‌هاست که در آموزه‌های زرتشتی نه بر نابودسازی بی‌چون‌وچرای دشمنان، دشمن انگاشتن گناهکاران و گناهکار انگاشتن ناآگاهان، بلکه بر پایه‌ی دینکرد ششم بر این اصل پافشاری شده است که: «مردمان را سه خویشکاری (وظیفه) مهم‌ترین است؛ دشمن را دوست کردن و گناهکار را پرهیزکار کردن و نادان را دانا کردن.» [5] همچنین در جایی از دینکرد سوم، جنگیدن با بدان امری نابخردانه دانسته شده است و در برابر، راهنمایی آنها بسوی نیکی از راه نکویی ورزیدن اندرز داده شده است. با این همه، در همان بخش از دینکرد سوم از پیکار در راه خدا نیز سخن رفته است. اما پیکار در راه خدا نه در جنگیدن با دگراندیشان بر سر گسترش کیش و باور خود، بلکه به پیروی از اصل مردم‌دوستی، در پدافند (دفاع) از همه‌ی مردمان در برابر تبهکاران و ستمگران دانسته شده است. [6]

💠 گفتنی‌ست که این فرهنگ کورش‌پرور زرتشتی، همان گونه که در مقاله‌ی "رویکرد روادارانه‌ی دین زرتشتی با دگراندیشان" نشان داده ام، در جایی جز گاتها -سروده‌های خردورزانه‌ی اشو زرتشت- ریشه ندارد. [7] اینک هر زرتشتی باید از خود بپرسد که در زندگی خویش به‌راستی چه اندازه به داد اهورامزدا و زرتشت‌وارترین خیم‌وخوی پایبند است؟

🗯 پی‌نوشت‌ها:
(1) دینکرد سوم؛ کرده‌ی 163
(2) دینکرد ششم؛ بند ث (45 ح)
(3) اوستا (جلد دوم) _ یشت‌ها (1) _ گزارش و برگردان استاد ابراهیم پورداود _ ویراست نو: فرید مرادی _ موسسه‌ی انتشارات نگاه _ چاپ یکم، 1394 _ برگه‌ی 346
(4) دینکرد سوم؛ کرده‌ی 179
(5) دینکرد ششم؛ بند 322
(6) دینکرد سوم؛ کرده‌ی 47
(7) واج‌نامه؛ شماره‌ی سیزدهم

✍ بهدین تیرداد نیک اندیش

🔥 @AshemVohu2581 🔥