↩️ آشنایی آغازین با اَمشاسپَندان
💠 امشاسپندان در جهانبینی زرتشتی، دربرگیرندهی فروزههای ششگانهی اهورامزدا اند که شمارشان در کنار خود اهورامزدا به هفت میرسد. هر یک از شش امشاسپند، پرتویی از وجود اهورامزدا را نمایندگی میکنند و دارای ابعاد فلسفی، اخلاقی، اجتماعی و حتی سیاسی گستردهای میباشند. هر زرتشتی برای گرامی داشتن امشاسپندان، خویشکار (موظف) به پاسداشت داد و آیین ویژهی آنهاست که مهمترین ویژگیهای رفتاری اند.
💠 از آنجایی که امشاسپندان، برجستهترین یا بهعبارتی مقدسترین مفاهیم زرتشتی اند، هر گونه رفتار به وارون داد و آیین آنها، بیآزَرمی (بیحرمتی) به آنها به شمار میرود. گفتنیست که هر یک از آنها، دارای نمادی مادی نیز میباشد که یک بهدین برای گرامی داشتن امشاسپندان، میباید آن نمادهای مادی را نیز گرامی بدارد.
💠 در زیر، بهترتیب به معنای نام، مفهوم یزدانشناختی، نماد مادی و داد و آیین هر یک از آنها اشاره شده است.
👇
1⃣ اهورامزدا: به معنای خداوند دانا، در جایگاه یگانه سرچشمهی همهی نیکیها، نماد مادیاش مردم (انسان)، داد و آیینش انجام هر آن نیکی و بهویژه رواداری و مردمدوستی
2⃣ بهمن: به معنای نیکاندیشی، در جایگاه پیامآور اهورامزدا برای آموزش جهانیان، نماد مادیاش جانور، داد و آیینش خردورزی و آشتیجویی و نیکخواهی و فرهنگگستری
3⃣ اَردیبهشت: به معنای بهترین راستی، در جایگاه نظم و قانونی جهانشمول که همان خواست (ارادهی) اهورامزداست، نماد مادیاش آتش، داد و آیینش راستی و پاکی تن و روان
4⃣ شهریور: به معنای پادشاهی آرزوشده، در جایگاه فروزهی شهریاری و توانایی اهورامزدا، نماد مادیاش فلز، داد و آیینش خویشتنداری و خویشاوندداری و یاوری شهریاران دادگر و کوششگری درستکارانه برای دستیابی به نیرومندی و سَروَری و دارایی و کامیابی
5⃣ سِپَندارمَذ: به معنای کاملمنشی افزاینده، در جایگاه ویژگی مادرانگی اهورامزدا نسبت به آفریدههایش، نماد مادیاش خاک یا زمین، داد و آیینش میهنپرستی و فروتنی و بردباری و مهربانی و دادودهش
6⃣ خرداد: به معنای رسایی و درستی، در جایگاه کمال و بینقصی اهورامزدا در همهی امور، نماد مادیاش آب، داد و آیینش رادی و خرسندی و سپاسگزاری و شادمانی و آبادگری و تندرستی
7⃣ اَمُرداد: به معنای نامیرایی، در جایگاه جاودانگی اهورامزدا، نماد مادیاش گیاه، داد و آیینش میانهروی و همپُرسی (مشورت) و دیرزیوی و پایداری و بهداشت و درمانگری و پاسداشت زیستبوم
💠 گفتنیست که در بنمایههای گوناگون، از امشاسپندان با شمارهای گوناگونی یاد شده است. چه، گاهی منظور از امشاسپندان صرفا فروزههای اصلی اهورامزداست که شمارشان به شش میرسد. گاهی این فروزهها در کنار خود اهورامزدا در نظر گرفته میشوند؛ که در این صورت، شمار آنها به هفت خواهد رسید. اما گاهی نیز منظور از امشاسپندان دقیقا همان ایزدان است؛ که اگر چنین باشد، میتوان از وجود بیشمار امشاسپند سخن گفت. به هر روی، منظور ما از امشاسپندان در نوشتار کنونی، امشاسپندان ششگانه در کنار خود اهورامزدا میباشد.
💠 خود واژهی "امشاسپند" را میتوان به معنای "افزایندهی نامیرا" یا "همیشه-پیشبرنده" دانست. همچنین از آنجایی که جهانبینی زرتشتی از بنیاد یک جهانبینی دوبُنانگار است، هر یک از این مفاهیم اهورایی دارای یک ضد اهریمنی نیز میباشد که به آنها "کَمالهدیو" گفته میشود.
✍ بهدین تیرداد نیک اندیش
🔥 @AshemVohu2581 🔥