↩️ چرا تعبیر نژادگرایانهای که از سوی اروپاییها و در جنگ جهانی دوم پیرامون آریایی بودن ارائه شده بود، ربطی به ما ایرانیان ندارد؟
💠 پیش از پرداختن به پاسخ این پرسش، بد نیست بدانیم که واژهی "ایر" به معنای "آریایی" و "ایری" به معنای "آریایی بودن" است. جزء "ایر" در نام میهنمان ایران نیز درست به همین معناست. پس راست آنست که بهترین جا برای جستجوی معنا و مفهوم آریایی بودن، چیزی جز بنمایههای کهن یگانه ملتی که از دیرباز، نام خود و کشورشان را "ایران" میگذاشته و میگذارند، نیست.
💠 اینک، پاسخ دندانشکن بنمایههای کهن ایرانشهری به کسانی که میکوشند ستیزهجوییها و خودبرتربینیهای نژادگرایانه در غرب را به نام آریا بچسبانند:
👇
1⃣ نفی نژادگرایی (racism)
شاهنشاه اردشیر پاپکان (پایهگذار شاهنشاهی ساسانی) در کتاب عهد اردشیر، این چنین نژادگرایی را نفی کرده و از ارجحیت اندیشه بر نژاد سخن میگوید:
«هر زمان اندیشهی کسی تباه شد و نابارور گردید، دیگر والایی نژاد سودی به او نتواند داد.» [1] این سخن بهروشنی بر اصالت منش و خلوص اندیشه به جای اصالت یا خلوص نژادی پافشاری دارد. این هم گفتنیست که از نگاه ایرانیان باستان "مردمدوستی (انساندوستی)"، فارغ از هر رنگ و خون و تبار، مهمترین قانونی دانسته میشده که انسانها باید در منش و رفتار خود به آن پایبند باشند. از همین رو نیز این ویژگی در دینکرد ششم، داد (قانون) اهورامزدا -که مهمترین دادهاست- دانسته شده است و دربارهاش آمده است:
«داد اورمزد مردمدوستی [است.]» [2]
2⃣ نفی خودبرتربینی نژادی
چنان که از خسرو انوشیروان دادگر نیز در کتاب "جاویدان خرد" نقل است، معیار و ریشهی برتری انسانها نه نژاد، بلکه دانش (علم) و خرد (عقل) است. در اینباره در آن کتاب آمده است:
«گفتند انوشیروان را که چه چیز است تخم تمام فضیلتها و بزرگیها؟ گفت: علم و عقل.» [3] این سخن البته نمیتوانسته اندرزی ساده بوده باشد که در لحظه به ذهن انوشیروان میرسد؛ چه، این نگاه ریشه در جهانبینی دیرینهی ایرانیان باستان داشته است. به همین چراییست که در دینکرد سوم آمده است:
«اگر دو شخص باهم مواجه شوند، آنی که در خرد مهتر است، بر اوی دیگری پیشوا است.» [4] (آنی که در خرد برتر است، نه نژاد!)
3⃣ نفی ستیزهجویی نژادی
چنان که در دینکرد آمده است، ستیزهجویی و آسیب جانی رساندن به دیگران، خلاف قانون و رفتار آریاییست و کسی که آن را پایمال کند، دیگر شایستهی ایر (آریایی) بودن نیست و یک اَنیر (ناآریایی) است. به این موضوع در دینکرد سوم این گونه اشاره شده است:
«از آنجایی که در جهان مادی زخم و درد رساندن بر دیگران نباید قانون و عمل آریایی باشد، اگر کسانی زخم و درد رساندن را قانون و عمل خود قرار میدهند، آنگاه خارج از چارچوب قانون ایرانی عمل کرده اند و ناآریایی اند.» [5] این نکته برای باری دیگر نشان میدهد که معیار اصلی آریایی بودن نیز در بستر گفتمان ایرانشهری داد (قانون) و رفتار آدمیست. افزون بر این، موبدان موبد آذرپاد مهراسپندان در بنمایهای به نام "بیست و دو واژه"، ایری (آریایی بودن) را بدین سان تعریف کرده است:
«ایری، آن بود که همهی دام (آفرینش) هرمزد را ایدون اندیشد که: آن [دام] بهتر از من شاید بودن.» [6] این سخن آشکارا نشان میدهد که این فروتنی و نگاه نیک به دیگران داشتن است که برجستهترین ویژگی آریایی به شمار میرود و نه خودبرتربینیهای نژادی متوهمانه که به جایی جز جنایات ستیزهجویانهی نژادی ختم نمیشوند.
💠 چکیدهی سخن:
اندیشهی ایرانشهری و فرهنگ راستین آریایی، هیچ پیوندی با ستیزهجوییها و خودبرتربینیهای نژادگرایان در کشورهای نوپیدای غربی و ایدههای پوچی چون نازیسم و فاشیسم ندارد. جنگهای خونین جهانی نیز دستپخت اهریمنی همین کشورها با سوءاستفاده از نام و نشانهای آریایی (卐) بوده اند و به دستاویزی برای انگزنی به ایرانشهر و آریاییانش تبدیل شده اند.
🗯 پینوشتها:
(1) عهد اردشیر _ پژوهش عربی: احسان عباسی _ برگردان پارسی: محمدعلی امام شوشتری _ سلسله انتشارات انجمن آثار ملی _ تهران، 1348 ه.خ. _ برگهی 70
(2) بررسی دینکرد ششم _ برگردان مهشید میرفخرایی _ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی _ تهران، 1392 ه.خ. _ برگهی 249
(3) جاویدان خرد _ نوشتهی ابنمسکویه _ برگردان تقیالدین محمد شوشتری _ انتشارات موسسهی مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل کانادا، مونترال _ تهران، 2535 ش. _ برگهی 94
(4) کتاب سوم دینکرد _ برگردان فریدون فضیلت _ انتشارات برسم _ تهران، 1399 ه.خ. _ برگهی 1016
(5) کتاب سوم دینکرد (دفتر یکم) _ برگردان فریدون فضیلت _ انتشارات فرهنگ دهخدا _ تهران، 1381 ه.خ. _ برگهی 139
(6) آذرباد مهرسپندان _ برگردان رهام اشه و شهین سراج _ موسسهی انتشاراتی-فرهنگی فروهر _ چاپ اول، 1379 ه.خ. _ برگهی 114
✍ بهدین تیرداد نیک اندیش
🔥 @AshemVohu2581 🔥