↩️ حجاب و پوشاک در فرهنگ زرتشتی چگونه است؟
💠 آنچه از سراسر آموزشهای اَشو زرتشت در گاتها برمیآید، پاکی منش و اندیشهی هر انسان است. بیگمان اگر منش و اندیشهی انسانی پاک و نیک باشد، چشم و گوش او نیز به همان سان پاک خواهد بود. چنین کسی بیگمان به خود پَروانه (اجازه) نخواهد داد که بیشرمانه از دیگران بخواهد که زیر بار پوششی سنگین و اجباری بروند تا او به چرایی ناپاکی منش و اندیشهی خود، دچار سستمنشی نگردد!
💠 از همین رو است که نه تنها در گاتها اشارهای به چنین چیزی نشده است، بلکه دستکم تا آنجایی که من به خوانش و پژوهش در اوستا و نوشتههای گوناگون پهلوی پرداخته ام، هیچ سخنی در این راستا پیدا نکرده ام! تنها در چند نمونهی انگشتشمار، اندرزهایی دربارهی چگونگی پوشاک دیده ام. در اینباره، بخشی کوچک از دینکرد پنجم، ویژهی این مطلب نگاشته شده است که میتواند نمود خوبی از چگونگی پوشش در فرهنگ ایرانی-زرتشتی باشد.
💠 در این بخش، نخست اینکه هیچ دگرگونگیای میان زنان و مردان دیده نمیشود. دوم اینکه آنچه اندرز داده شده است، با گفتاری بیهیچ اجبار بازگو شده است. و سوم اینکه آن اندرزها تنها دارای نکتههایی کلی و بسیار خردمندانه دربارهی گزینش درست پوشش اند که میتوانند همسو با نیازها و دانستههای تازهی انسانها دگرگون یا بروزرسانی شوند.
💠 از این رو، میتوان گفت که آن نکتهها با ارزشهای زرتشتی در گاتها نیز هماهنگ اند. در آن اندرزها، این سِپارِشها انجام شده است:
1- تا جای توان جامههای دینی -مانند کشتی- به تن کردن
2- تا جای توان برهنه نبودن و شرمگاه را نهفتن
3- تن را از سرما و گرما بازداشتن
4- بهره گرفتن یا نگرفتن از پیرایه (زینت) بر پایهی داد (قانون) و آیین در هنگام کار و پیشه
5- تن را بیدلیل زخمی نکردن
6- نپوشیدن جامههای غیرمعمول یا جامههایی که انسان را ناشناخته میکنند
7- گزند نرساندن به تن در هنگام کار
8- تن را پاک داشتن
9- تن را چابک نگاه داشتن.
💠 چنان که میبینید، بیشترین چیزی که پیرامون پوشاک دارای اهمیت بوده است، پاکی و بیزیانی آن برای تن انسان بوده است. همچنین در این پوشش، برای هیچکس -چه زن و چه مرد- بهرهگیری از پیرایهها ناروا داشته نشده است. تنها مرزی نیز که برای اندازهی پوشاک برنهاده شده، آن بوده است که از سویی تن برهنه نباشد و از سویی دیگر، آن پوشاک برای چابکی تن دشواریای پدید نیاورد و انسان را نیز ناشناخته نکند. هنگامی هم که بر معمول بودن پوشش پافشاری میشود، میتوان آن را در پیوند با سازگاری پوشش با فرهنگ بومی و ملی دانست.
✍ بهدین تیرداد نیک اندیش
🔥 @AshemVohu2581 🔥