#Question@AshemVohu2581
🔹 پرسش:
درود نظر دین بهی درباره سیاست و حکومت چیه؟ ایا حکومت بهدینی داریم؟
🔹 پاسخ:
🔸 درود بر شما.
🔸 دین زرتشتی نهاد شهریاری را ابزاری برای سازماندهی یکپارچهی جامعه به سوی «فرشگرد» (تبدیل جهان هستی به بهترین جای ممکن برای زیستن از راه فراگیرسازی نیکی و نابودسازی بدی) میداند.
🔸 از این روزن، جامعه از نگاه دین بهی، بر پایهی نقشی که هر فرد در آن بر عهده میگیرد، به چهار دستهی کلی بخشبندی میشود که همان «پیشه»های چهارگانه در شاهنشاهی ساسانی اند. هر یک از مردم در هر یک از این چهار پیشه، خویشکاری (وظیفه) دارد که به شیوهای در راستای برپایی فرشگرد بکوشد؛ یک پزشک با درمان بیماریها، یک کشاورز با آبادسازی زمین، یک ارتشی با برقراری امنیت و به همین گونه، هر شهروند دیگر با انجام «خویشکاری» یا خویشکاریهای مربوط به پیشهی خود. در این میان، نهادی که خویشکاری دارد تا همهی این اقشار جامعه را در راستای آن آرمان مشترک، یعنی فرشگرد، ساماندهی کند، نهاد شهریاریست.
🔸 دربارهی این نیز که پرسیدید آیا حکومت بهدینی/زرتشتی داریم یا خیر، باید بگویم بستگی به منظور شما از این عبارت دارد. اگر منظورتان یک نوع حکومت ایدئولوژیک چون خلافتهای اسلامی باشد، با این تفاوت که تنها جای ایدئولوژی اسلامی را ایدئولوژی زرتشتی گرفته باشد، خیر چنین چیزی نداریم.
🔸 به سخنی بهتر، حکومتی که آرمان اصلیاش تنها گسترش ایدئولوژی زرتشتی باشد و بر دگراندیشان بدین بهانه ستم کند یا آنکه یک موبد زرتشتی بخواهد در راس آن قرار بگیرد و در امور سیاسی دخالت بیجا کند، چنین چیزی هیچ گونه سازگاری با دین زرتشتی ندارد. چه، از روزن دین زرتشتی، «داد اورمزد» مردمدوستیست و کسی که در حق دیگری به چرایی دگراندیشیاش ستم روا دارد، این داد (قانون) را پایمال کرده است. همچنین، شایستهسالاری بر پایهی مفهوم «فرهمندی»، یکی از آموزههای سیاسی-اجتماعی دین بهیست که بر پایهی آن، همان گونه که یک کشاورز نباید در کار یک پزشک یا یک پزشک نباید در کار یک کشاورز دخالت بیجایی کند، یک موبد نیز نباید در کار یک سیاستمدار چنین دخالتی انجام دهد. چه، از روزن زرتشتی، هر کس برای عضویت در هر پیشهای و انجام خویشکاریهای مربوط به آن، نیازمند فرهی ویژهی همان پیشه است و این فره در واقع، برآیند دانایی و توانمندی افراد برای قرارگیری در یک جایگاه ویژه است.
🔸 اما اگر منظورتان حکومتی باشد که با استانداردهای سیاسی دین زرتشتی سازگار باشد، بله ایدهی چنین حکومتی در آموزههای این کیش وجود دارد؛ چرا که یکی از مهمترین مفاهیم در جهانبینی زرتشتی، «شهریور امشاسپند» است که فروزهی توانایی اورمزد (خداوند دانا) بوده و بُن «نیکیسالاری» در میان مردم به شمار میرود؛ نیکیسالاری نیز نام بهترین نوع حکومت از روزن دین زرتشتیست. همچنین، در دینکرد سوم برای چنین حکومتی به دو الگوی اصلی اشاره شده است؛ «جمآیینی» و «ویشتاسپآیینی».
🔸 جمآیینی چیست؟ جمآیینی شیوهای در کشورداریست که در آن، نهاد شهریاری به پاسداری از همهی آفریدههای اورمزد میپردازد و برای شکوفایی همهی آنها میکوشد؛ از آب و خاک و آتش گرفته تا گیاهان و جانوران و مردمان در سراسر گیتی.
🔸 اما ویشتاسپآیینی چیست؟ ویشتاسپآیینی شیوهای در کشورداریست که استوار بر عشق به انسان و انسانیت میباشد. در این شیوهی کشورداری، باید به همهی شهروندان، جدا از کیش و باورشان، عشق ورزیده شود و به آنها همچون همکیشان و همسنگران خود در نبرد با اهریمن نگریسته شود.
🔸 بر پایهی آنچه گفته شد، حکومتی با استانداردهای دین زرتشتی سازگار است که نخست بر پاسداری از همهی آفریدههای اهورایی استوار باشد و دیگر آنکه در آن خبری از تبعیض علیه دگراندیشان وجود نداشته باشد؛ چرا که همان گونه که در آغاز نیز گفتم، نهاد شهریاری در دین زرتشتی از آنجایی اهمیت دارد که خویشکاریاش سازماندهی یکپارچهی جامعه به سوی فرشگرد است؛ فرشگردی که چیزی جز پیروزی اورمزد و شکست اهریمن نیست. پیروزی اورمزد و شکست اهریمن نیز نه از راه ستم ایدئولوژیک بر دگراندیشان، بلکه از راه شکوفایی سراسر آفرینش خداوند میگذرد.
🔸 امیدوارم این واکاویها برایتان سودمند بوده باشند؛ هر چند در اینباره میتوان بسیار بیشتر سخن گفت و به مفاهیم بسیار کلیدی دیگری در دین زرتشتی که جنبهی سیاسی دارند، اشاره کرد. اما از آنجایی که آوردن همهی آنها در این پیام شدنی نبود، به بیان چکیده و گزیدهای از آنها بسنده کردم.
✍ بهدین #تیرداد_نیکاندیش
⁉️ #پرسش_و_پاسخ
🔥 @AshemVohu2581 🔥