#جاذبه های گردشگری استان مرکزی
#وفس برخی محققان
وفس را تحریف شده یا دگرگونشدهی «ویس» اوستایی به معنای دهکده و روستا میدانند. قدمت روستای
وفس را تا زمان مادها دانستهاند و این روستا را یکی از سکونتگاههای دورهی مادها شناختهاند.
روستای تاریخی، زیبا و بزرگ «
وفس» در شمال غربی استان مرکزی و در شمال شهرستان کمیجان قرار گرفته است. این منطقه با سابقهای چندهزار ساله، گویش وفسی دارد و آبوهوایی مطبوع و زمینهای کشاورزی و آب فراوان و طبیعتی مسحورکننده. نام این روستا را به شکلهای متفاوتی تلفظ میکنند که از آن میان
وفس (Vafs)، وبس (Vabs)، وُوس (Waūs) و وَوس(Waus) رایجتر است. در روستای
وفس و سه روستای همجوار آن یعنی چهرقان در غرب و فرک و گورچان در شرق به لهجهی وفسی سخن میگویند که یکی از قدیمیترین و در عین حال فقیرترین گویشها از لحاظ تعداد سخنگویان به آن لهجه است.
بنا برآنچه برخی محققان گفتهاند لهجهی وفسی که به «وُوسی» نیز شهره است لهجهای از زبان باستانی تاتی است. ابراهیم دهگان در کتاب «فقهاللغه» در ضمن معرفی
وفس و واقعهی کشتار جمعی، گویش آن را یکی از لهجههای قدیم فارسی باستان و شاخهای از تاتی مینامد.
دامنههای ارتفاعات سرسبز اطراف
وفس دارای نوعی از بافتهای رسوبی و آهکی است که در بسیاری از لایههای آن بقایای موجودات زنده به فراوانی دیده میشود که برای گردشگری علمی و طبیعی جذابیت فراوانی دارد. سنگوارههای موجود در کوههای پیرامون روستای
وفس، را سندی دانستهاند که حکایت از آن دارد که در گذشتههای دور این نواحی بخشی از مناطق کمعمق دریایی به نام «تیس» بوده که بر اساس تحقیقات زمینشناسان، تا اوایل دوران سوم زمینشناسی (میوسن) در منطقههایی از ایران مرکزی از جمله
وفس گسترده بوده است.
این دریای کمعمق با گذشت زمان و با تغییراتی که صورت گرفته است و تهنشینشدن املاح دریایی، به تدریج از بین رفته و کوههای رسوبی ایجاد شده است که بقایایی آن امروزه بر سینهی کوههای
وفس روایتگر چرخهی زندگی در گذشته است.
این روستای زیبا در حصاری از کوههای بلند قرار گرفته است. خانههای این روستا با بافتی متراکم در یک طبقه با ایوان و سقف مسطح بر روی دامنهی کوهها ساخته شده است و کوچهباغهای پیچ در پیچ آن با درختان زیبا جلوهای خاص به روستا بخشیده است. کوههای
وفس بین کوههای همدان و تفرش قرار گرفته است و از سمت شمال شرقی به کوههای ساوه متصل میشود. این کوهها در جنوب به شکل دیواری قرار گرفتهاند و رشتهای از شرق به غرب کشیده شده به شکلی که عبور از آن تنها و تنها از طریق «گردنه حاجی رضوان» امکانپذیر است. بلندترین قلهی این رشتهکوه، «قلهی قلنجه» با ارتفاع ۲۷۴۵ متر نام دارد. از دامنهی شمالی چند رشتهی دیگر منشعب میشود که از جنوب به شمال کشیده میشود. از ارتفاعات دیگر آن نیز میتوان به کوههای «هَرسهول»، «دی نساء»، «قلعه کهنه»، «گااُولَ»، «ماندر»، «گانِوَ»، «حاجی رضوان»، «دبرین»، «آبی رنگ»، «کلّه موشمای»، «کلّه اَیَنبار» و«کوه خیبر» اشاره کرد. از قدیمیترین صنایع دستی این روستا میتوان به «تختکشی» که همان فن ساخته گیوه است اشاره کرد.
@ArakiBass