أمانت علمي
اين که مورخان همة آن روايتها و خبرها را آوردهاند، به معناي وثوق و اطمينان به همة آنها و قابل قبول بودن محتوايشان نبوده است. بلکه آن اقدام ايشان در جهت «امانتداري علمي» بوده که آنان به تدوين و ثبت همه آنچه که در اختيار ايشان قرار گرفته – صرفنظر از راست و دروغ و حق و باطل بودن و يا عدالت و صداقت يا متهم بودن به عدم صداقت و اعتماد روايان آنها – اقدام کردهاند!
آنان به خوانندگان کتابهاي خود حق انتخاب دادهاند که از ميان همة آن روايتها صحيحترين آنها را بپذيرند و روايتهاي جعلي و دروغ را کنار بگذارند.
خود آنان مردم را به عدم پذيرش و عدم اعتماد به همة آنچه که نقل کردهاند، فراخوانده و به صراحت اين موضوع را يادآور شدهاند که در کتابهاي ايشان روايتهاي باطل و دروغ بسياري وجود دارند! و لازم است خوانندگان به خوبي در موردشان تحقيق و بررسي بنمايند و بر اساس معيار درست و دقيق قواعد علم «جرح و تعديل» آنها را مورد ارزيابي قرار بدهند. دانشي که پيشگامان علم حديث – آناني که احاديث رسول خدا حفظ کرده و در تشخيص حديث صحيح و حسن از ضعيف موضوع تخصصي داشتهاند – آن را وضع کردهاند!