ديده‌بانِ زنان

📍تابوهای خرید های زنانه❗️ #نواربهداشتی
نوشته #پروین_پناهی

🔻اپیزود اول :
مایحتاجم را می‌گذارم روی پیشخوان سوپرمارکت و منتظر می‌مانم .صندوق‌دار نگاهی به زیر دستش می‌اندازد و بعد یکی از کارگران را صدا می‌زند.با چشم و ابرو به انبار اشاره می‌کند.کارگر یک دسته پلاستیک مشکی می‌آورد. با سرعت وسایلم را در پلاستیک‌های سفید جا می‌دهد.به #نواربهداشتی‌ها که می‌رسد آن‌ها را در پلاستیک مشکی می‌گذارد. وقتی این کار را انجام می‌دهد، اطرافش را می‌پاید که آیا کسی نگاه‌مان می‌کند یا نه؟ بعد لبخند نا‌‌به جایی تحویلم می‌دهد.انگار که بین مارازي نهفته است .به این فکر می‌کنم که آیا گذاشتن نوار بهداشتی در پلاستیک مشکی محبت حساب می‌شود؟ این که مثلا مردها نفهمند که من هم نواربهداشتی می‌خرم؟ آیا همسر خودش پریود نمی‌شود؟ آیا مردها نمی‌دانند که مادران خودشان هم ماهی یکبار پریود می‌شدند یا ده روز پس از زایمان خودشان خون روش داشته‌اند؟

🔻اپیزود دوم :
می‌رویم برای دختربچه‌ی همکارمان خرگوش بخریم! توی فروشگاه حیوانات خانگی، بچه اصرار می‌کند که یک خرگوشش دختر باشد و یک خرگوش پسر. پدرش اجازه نمی‌دهد و همان جا اتمام حجت می‌کند که یا دو تا نر، یا هیچی! من می‌پرسم: خوب چرا ؟ می‌گوید:حیوان ماده دردسر دارد.خانومش به من نزدیک‌تر می‌شود و کنار گوشم،طوری که بچه متوجه نشود می‌گوید: آخه ماده سگ و خرگوش و این‌ها پریود می‌شوند! و در تایید حرف‌های همسرش می‌گوید: همیشه خواستی حیوان بخری،نر بخر!

🔻اپیزود سوم :
مطلبی برایم ارسال کرده‌اند که نوشته در نپال یا جاهایی از هند، رسمی وجود دارد به عنوان «چاوپادی» که زنان را در دوران عادت ماهانه تبعید می‌کنند.در این اتاقک‌های کوچک که دور از عموم مردم است اتفاقات وحشتناکی می‌افتد. آن‌ها در هر بار تبعید، در معرض خطراتی چون حمله حیوانات وحشی و سرما و مار و عقرب قرار دارند .مردم آن‌جا معتقدند زن‌ها در این دوره #نجس هستند! من این مطلب را برای تمامی زنان فامیل و دوستان خانمم ارسال می‌کنم تا بازخوردشان را بسنجم .همه‌شان در پاسخ برایم استیکر خنده یا تعجب گذاشته‌اند.

🔻اپیزود چهارم :
پدر همسر عمویم فوت می‌کند. روز مراسم ترحیم، همه وارد مسجد می‌شویم اما او که صاحب مجلس عزا است،داخل نمی‌شود و کنار کفش‌داری می‌نشیند. چادرش را به سرش می‌کشد و های های گریه می‌کند. وقتی از او سوال می‌کنم که چرا کنار کفش‌ها نشسته و آیا این کارش بی‌احترامی محسوب نمی‌شود؛ می‌گوید: «نمی‌تواند داخل شود چون نجس است! ». ناخودآگاه یاد آن استیکرهای خنده می‌افتم.از بین تمام استیکرهای خنده کسانی هم بودند که همان روز کنار کفش‌داری نشسته بودند!
#تابو_قاعدگی
#بدن_زنانه

@womenwatcher

‍ ‍ ‍ 📍 #اختصاصی_دیده‌بان_زنان
نقدها به برخی صورت های #هنرفمینیستی در برهه های متفاوت

🔻نقدی که رادیکال ها به موج اول از #هنرفمینیستی داشتند، به دلیل بی‌توجهی به حقیقت جنس و جنسیت و عدم واقع‌گرایی درمواردی بود و معتقد بودند که این شیوه که تابوشکنی تعریف میشود، نه تنها به کاهش #ستم جنسی و جنسیتی در عرصه هنر کمک نکرده، بلکه زمینه‌ساز ظهور گونه‌های جدیدستم شده است.

🔻مثلا در برخی از آثاری که فمینیستی معرفی می‌شدند، زنان سعی می کردند دیدگاه های مردانه را، که بخشی از آن مبتنی بر اخلاق سکسوالیته بود، برنتابند و یا در مقابل آن #مقاومت کنند. از این رو، کوشیدند مسائلی صرفا زنانه را فقط مطرح کنند که طرح آنها در اخلاقیات جامعه ای که مردان آن را ساخته و پرداخته کرده اند، تابو محسوب می شد. مانند #هنربرهنه دراشکال مختلف. هدف آنها از این کنش ها، انتقاد و اعتراض به نگاه جنسی کالاگونه بود. اما درسطح برهنه شدن روی سن تئاتر و در عکس ها و نقاشی ها با همان اندام کلیشه ای مقبول فرهنگ مردسالارانه برای زن، باقی ماند.

🔻در این هنگام، برخی فمینیست ها به این نتیجه رسیدند که این نوع اقدامات نمی تواند برخورد درست با مسئله ستم جنسی جنسیتی باشد؛ زیرا نه تنها مشکلی را با بازنمایی صرف، حل نمی کند، بلکه گاهی از اهداف اصلی جنبش فمینیستی منحرف می شود. از این زمان به بعد، موج دوم هنر فمینیستی، هم‌زمان با موج سوم رویکرد کلی فمینیسم درجهان شکل می گیرد. آنها در اعتراض به استفاده ابزاری جنسی، که به تعبیر خودشان به نوعی «شیء شدگی» انسانها می انجامید؛ تلاش کردند از هرگونه نمایش تحریک آمیز از بدن زن اجتناب کنند.

🔻به باور آنها، این نوع استفاده از اندام زن و نمایش برهنه، نوعی استفاده مردگرایانه تاریخمند بوده است. آنها شیوه کار فمینیست های پیشین را خطایی فاحش می دانستند که با وجود ستیزی که با مردسالاری داشت، عملاً از راه و روشی خوشایند مردان استفاده می کرد. در این نگرش، که اوایل دهه 1980 شکل می گیرد، نقد عمده متوجه این مسئله است که اگر فمینیسم بخواهد اینگونه به مسئله #تابوشکنی بپردازد، به نوعی گرفتار نظام قدرتی شده است که مردسالاری به وجود آورده و گفتمان مردسالارانه را نسبت به زنان دنبال می کند. هرچند هدف، ارائه تصویری مثبت از زنان باشد.

🔻اینان که اغلب رادیکال و از میان گرایش های فمینیستی #مارکسیستی یا #سوسیالیستی بودند، معتقد بودند: آنچه هنر فمینیستی باید بدنبال آن باشد، صرفاً پررنگ کردن تابوها، اقشار فرودست جنسی/جنسیتی در تاریخ هنر و یا پیدا کردن علل توسعه نیافتگی برخی گروه ها مانند زنان، در آفرینش های هنری و درنهایت مقاومت درباره اشاعه نگاهی که درهنر هم بین زنان و مردان تفاوت می‌گذارد‌ است و باید تصحیح شود.

🔻در واقع، آنان به سلطه گفتمان مردسالارانه، که در هنر وجود داشت، توجه کردند. به عبارت دیگر، در دهه 1980 رویکرد کلی فمینیسم تغییر می کند و به جای آنکه نقش «جنس» و «جنسیت» مورد توجه قرار گیرد؛ این تلقی به وجود می‌آید که چیزی به نام مردانگی یا زنانگی در آثار مردان و زنان وجود ندارد. اما آثار هنری نیز درخلا تولید نمی شوند. آنها انعکاس مسایل بیرونی جامعه اند، یعنی توجه به #تابو ها و #ستم جنسی/جنسیتی ناگزیر است، اما باید مراقب بود که در دام بازتولید هنری درراستای افزایش لذت مردانه نیفتاد .

🔻آفریده های هنری در تعامل هنرمند با خود و جامعه تولید می شوند. ازاین رو ممکن است مثلاً آثار زنان وجوه مشترکی با هم داشته باشند، اما اینکه این کیفیات را ذاتی بدانیم پذیرفتنی نیست. در نظر این منتقدین، #هنربرهنه باید فرای نمایش ابزارگونه جنسی و ورای جنس و جنسیت افراد باشد تا جنبه اعتراضی خود را حفظ کند، نه اینکه به الیناسیون و ابژه گی جنسی مضاعف زمان دامن بزند و آنها را بیش از پیش عامل لذت جنسی مردسالارانه کند.

🔻در ادامه این نگرش،رویکرد های هنری عکاسی و نقاشی رادیکال تری با شعار
« me, without myself »
شکل گرفتند که تلاش داشتند بدن را فراتر از جاذبه جنسی و بدون هویت جنسی/جنسیتی بازنمایی کنند و به جنبه اعتراضی تاکید بیشتری نسبت به جنبه های زیبایی شناختی کلیشه ای بدن که در موج قبل دیده می‌شد و تابوشکتی محسوب میشد، کردند.

برخی #منابع:
فریدمن، جین (1381)، فمینیسم، ترجمه فیروزه مهاجر، تهران، آشیان.

فشنگچی، مینا، «تأثیر فمینیسم بر هنرهای تجسمی»، (تیر 1384) ، تندیس، ش53، ص4-5.

@womenwatcher

📍در هند، چالش جدیدی علیه #تابو ها به راه افتاده است که مردان و زنان در این چالش با نوار بهداشتی عکس میگیرند برای انتقال این پیام به جامعه که قاعدگی و خونریزی طبیعی ماهانه بدن زنان، شرم آور نیست. نام این چالش پدمن چلنج است

#Padmanchallenge

https://www.instagram.com/p/BetS-WRhLyI/

@womenwatcher