غسل سنّت، و مواردی که غسل نمودنِ برای آنها، سنّت است.
سوال:
آیا در شرع مقدس و شریف اسلام، غسلی دیگر علاوه از غسلِ الزامی و فرض نیز وجود دارد؟ جواب: آری؛ علاوه از غسل فرض، غسلهای دیگری نیز وجود دارند؛ رسول الله صلى الله عليه وسلم برای مسلمانان، غسلهای روز جمعه؛ عید فطر؛ عید قربان؛ اِحرام (برای حجّ یا عمره)؛ و وقوف (درنگ کردن) در روز عرفه را تصویب و وضع نموده و آنها را برای مسلمانان سنّت قرار دادهاند.
غسل الزامی و اجباری، و آنچه غسل را واجب میگرداند چیست.؟!
جواب:
«حَدَث اکبر» (جنابت و ناپاکی) با یکی از موارد ذیل، روی میدهد که عبارتند از: احتلام شدن مرد یا زن همراه با خروج منی . 1- داخل شدن گِردی سر آلت تناسلی مرد در آلت تناسلی زن؛ یا داخل شدن گِردی سر آلت تناسلی مرد در پَس (دبُر) زن یا پس مرد؛ در این صورت، چه منی خارج شود و چه نشود، غسل بر هر یک از فاعل و مفعول، فرض میگردد. و صاحبنظران فقهی، «داخل شدن گردی سر آلت تناسلی مرد در آلت تناسلی زن» را به «التقاء ختانین» (تماس دو محل ختنه) تعبیر میکنند. 2- خارج شدن آب منی مرد یا زن (در خواب یا بیداری) به گونهی جهیدن و احساس شهوت که با خوشی و لذّت همراه باشد. و هر وقت یکی از این امور سه گانهی مزبور، روی دهد، زن یا مرد «جُنُب» به شمار میآیند. 3- تمام شدن مدت حیض (در زنان، و «حیض»: خارج شدن خون از بدن زن، ماهی یک مرتبه که از 3 تا 10 روز میباشد). 4- پایان یافتن مدت نفاس (در زنان، و «نفاس»: خارج شدن خون پس از زایمان، که مدت آن حداکثر چهل روز است). و با این موارد پنجگانه است که شستن تمامی بدن فرض میگردد به طوری که به اندازهی سر مویی نیز نباید بدن خشک بماند.
سوال:
آیا با بیرون شدن «مَذی» یا «وَدی»، بر انسان غسل واجب میگردد؟
جواب:
با بیرون شدن «مَذی» و «وَدی»، غسل واجب نمیگردد؛ بلکه - چنان که پیشتر گفتیم - خروج مذی و وَدی از زمرهی شکنندههای وضو است و فقط وضو را واجب میگردانند.
سوال: مرد و زنی که خویشتن را به وسیلهی وضو، از «حَدَث اصغر» (بیوضویی) پاک کردهاند؛ چه وقت این طهارت و پاکی آنها از میان میرود؟
جواب: طهار به ذریعهی یکی از این امور - که به «شکنندههای وضو»، نامیده میشوند - از بین میرود: 1- خارج شدن نجاست (از پس و پیش انسان = ادرار و مدفوع). 2- خارج شدن حتمی و یقینی باد شکم؛ خواه صدا داشته باشد یا نداشته باشد. 3- خارج شدن ادرار، یا وَدی و یا مَذی (از آلت تناسلی انسان). 4- بیرون شدن خون، چرک و یا زردآب از بدن و زخم انسان؛ و شکستن وضو در صورتی تحقق پیدا میکند که خون، چرک و یا زردآب، از قسمتی از اعضای انسان بیرون شود و به قسمتهای پاک و طاهر بدن برسد. 5- استفراغ کردن به اندازهی پری دهان. 6- خوابیدن به پهلو. (خواب عمیق در حال دراز کشیدن). 7- خوابیدن در صورتی که به چیزی تکیه کرده باشد؛ به گونهای که اگر آن مُتّکا برداشته شود، شخصِ به خواب رفته بر زمین بیافتد. 8- از دست دادن عقل به علّت بیهوشی. 9- از دست دادن عقل به علّت دیوانگی. 10- خندهی قهقهه نیز وضو را با دو شرط باطل میکند: یکی اینکه نمازگزار بالغ باشد؛ و دیگری این که خندهی قهقهه در نمازی باشد که دارای رکوع و سجده باشد؛ (یعنی نماز جنازه نباشد؛ زیرا که نماز جنازه، رکوع و سجده ندارد). پس هر وقت یکی از این موارد تحقق یافت، برای فرد نمازگزار، گزاردن نماز تا هنگامی که دوباره وضو نگیرد، درست نیست.