❇️گزارش هایی از مزار دختر امام حسین عليه السلام در شام 🔻در لابلای صفحات تاریخ به گزارش هایی از وجود قبری منسوب به یکی از دختران حضرت سیدالشهداء عليه السلام در دمشق بر می خوریم. این گزارشها صرفا گزارش هایی بومی است و در منابع رسمی فهرست نگاران دمشقی یا مندرج نشده و یا به دیده تردید بدان نظر شده است، ولی به هر حال از نظر تاریخی خالی از ارزش نیست؛ زیرا می تواند قرینه ای بر صحت دیگر شواهد و قرائن تاریخی قرار گیرد. اهمیت این گزارشها با توجه به دو نکته ذيل بیشتر خود را نشان میدهد: 🔴نکته اول: علی رغم آنکه دمشق از مراکز مهم اسلامی بوده و بسیاری از بزرگان جهان اسلام در آن مدفون شده اند، ولی مقابر دمشق از جهت تاریخی در هاله ای از ابهام قرار داشته و مکان دقیق بسیاری از قبرها و نیز شخص مدفون در قبر به دقت معلوم نیست. این مسأله به گونه ای است که کتاب های متعددی که در قرون ششم تا هشتم از جغرافیا و تاریخ این شهر سخن گفته اند، معمولا از مقابر و مشاهد شهر با تردید صحبت می کنند و تذکر می دهند که بسیاری از مشاهد هویت مشخصی ندارد و جای دقیق بسیاری از قبرها معلوم نیست و نیز برخی از گزارشها از مشهورات میان مردم است که سند آن معلوم نیست گفته اند علت این امر آنست که در دوره عباسی به مدت صدسال قبرستان ها را با خاک یکسان نموده و شخم زده و در آن زراعت نموده اند و لذا قبرها گم شد و تاریخ از یادها رفت و پس از آن دوباره قبرهایی به یادبود قبور سابق ساختند و لذا هم جای قبرها مشکوک است و هم مدفونين. 🔸 در اینجا به اختصار به نقل سه عبارت از دانشمندان اكتفاء می نماییم: 🔻1.هروی در الإشارات گوید: و بالجبانة التي بدمشق خلق كثير من المشايخ و الصالحين اختصرناهم خوف التطويل. و يقال: بها سبعون رجلا من الصحاب رضي الله عنهم، و الله أعلم بالصحيح، و قيل: إن جبانة دمشق خرد و ژرعت مقدار مائة سنة فلذلك لاتعرف القبور، و الله أعلم.» "در مقبرة دمشق جمع کثیری از مشایخ و صالحين مدفونند که برای طولانی نشدن کتاب از ذکر همه آنها خودداری کردیم. گفته می شود: در این مقبره هفتاد نفر از صحابه حضور دارند . و خداوند به واقعیت مطلب آگاه تر است . و در نقلی آمده که این مقبره شخم زده شده و تا صد سال در آن کشاورزی می شد و بدین جهت قبرها شناخته نمی شود و خدا داناترست.» 📚الاشارات الی معرفة الزیارات ص22 🔻۲. یاقوت حموی در المعجم البلدان پس از شمردن بسیاری از قبور گوید: (... و هذه القبور هكذا يزعمون فيها، و الأصح الأعرف الذي دلت عليه الأخبار أن أكثر هؤلاء بالمدينة مشهورة قبورهم هناک، و كان بها من الصحابة و التابعين جماعة غير هؤلاء.| قيل: إن قبورهم رثت و رعت في أول دولة بني العباس نحو مائة سنة فدرست قبورهم فادعى هؤلاء عوضا عما درس. » آنچه در تعیین مکان این قبرها و نام مدفونين در آنها گفته شد بر اساس گمان مردم دمشق است، و مطلب صحیح تر و معروف تری که روایات بر آن دلالت میکنند این است که اکثر کسانی که به عنوان مدفونین در اینجا ذکر کردیم در مدینه بوده و قبورشان در آنجا معروف است، و صحابه و تابعینی که در اینجا مدفونند غیر از آنها هستند. گفته شده: این قبور در ابتدای حکومت بنی العباس به مدت صدسال شخم زده شده و در آن کشاورزی می شد به طوری که آثار قبرها به کلی از بین رفت و قبور و اسمائی که امروزه ادعا می شود به جای آن قبور و اسماء فراموش شده است.». 📚معجم البلدان ج 2 ص 469 🔻3. ابن جبیر در سفرنامه خود پس از شمارش برخی از مشاهد و مقابر گوید: و المشاهد المباركة في هذه البلدة أكثر من أن تنضبط بالتقييد، و إنما رسم من ذلک ما هو مشهور و معلوم.» "قبور مبارک این شهر بیش از آن است که بتوان به دقت آنها را شمرد، و مواردی که در کتاب ذکر شد تنها موارد مشهور و يقينی بود.» 📚رحلة ابن جبیر ص 229 🆔@samsaamakbar