جغرافیای سیاسی ایران باستان در شاهنامه فردوسی
آنگاه که در ایران هم دانشجویی در علوم انسانی موفق به تولید علم می شود
دوستان و فرزندان عزیزم
برای من جای افتخار و سربلندی دارد که پس از نزدیک بیست سال تدریس جغرافیای سیاسی و ژئوپولیتیک و علوم سیاسی در ایران اعلام کنم که در این سال به خصوص (1394) گوشه هایی از نتیجه زحماتم در تربیت دانشجویان دانشمندی که به لزوم تولید علم (افزودن بر بدنه موجودعلم) واقف شده و کار پژوهشی یا رساله نویسی دکتری خود را در راستای هدف نهایی فلسفه علم آموزی دانشگاهی به ثمر رسانده اند، به چشم دیدم: دو تن از دانشچویان پیشین من که در این سال با پیروزی چشمگیرشان این معلم پیر را سربلند کرده اند عبارتند از دکتر هاشم امیری که رساله دکتری خود را با کشف ماهیت آیکونوگرافیک روابط مرکز و پیرامون در نظام حکومتی ایران و تاثیرش بر امنیت منطقه بلوجستان به ثمر رساند و این کشف پر اهمیت را بر حجم موجود علم جغرافیای سیاسی افزود و راهنمایی های لازم را برای پی گیری سیاست های موثرتری جهت حفظ امنیت سرزمین و مردم بلوچستان در اختیار دولت گذارد.
من در باره او و کار علمی برجسته او در نوبت دیگری سخن خواهم گفت ولی در اینجا می خواهم آن دانشجوی پیشین دیگر و کارش در تولید علم را معرفی کنم
آقای ابوالفضل کاوندی کاتب، دانشجوی دکترای جغرافیای سیاسی در دانشگاه تربیت مدرس است که در مطالعات کسترده و ژرف چند سال اخیر خود موفق به کشف حقایق چشمگیری در شناخت چگونگی پیدایش مفهوم عملی "کشور" برای نخستین بار در تاریخ جهان، در ایران باستان شد و نتیجه این تحقیقات چشمگیر را اخیرا به صورت کتاب "جغرافبای سیاسی در شاهنامه فردوسی" از سوی انتشارات کویر عرضه عالم علم کرد و با این کشف کردن های چشمگیر قطعا بر حجم موجود دانش جغرافیای سیاسی ایران و جهان افزود.
شاید برخی از شما دوستان و فرزندان عزیزم به خاطر آورید که بنا به گزارش (20 آبان 1394) خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) از سخنرانی من در روز قبل از آن در همایش "ایران و ابعاد هویت ملی ایران" در دانشگاه شهید بهشتی گفتم که نخستین تشکیلات حکومتی که در تعاریف جغرافیای سیاسی مدرن با اصطلاح علمی State به معنی "کشور" یا "نظام حکومتی کشوری" در زبان های فرانسه و انگلیسی هماوردی دارد و شامل عناصر اولیه تشکیل دهنده یک کشور یا نظام حکومتی کشوری مانند "ملت"، "حکومت"، و "سرزمین" سیاسی می شود، از ایران دوران هخامنشی شروع به پیدایش کرد.
این روند شکل گیری مفهوم "کشور" تا عصر ساسانی با شکل گیری "مرز" به معنی امروزین در جغرافیای سیاسی تکامل پیدا کرد. همان خبرگزاری در تاریخ یاد شده از قول من اضافه کرد: با توجه به این حقیقت علمی که دموکراسی فقط می تواند در یک کشور ملت پایه nation state واقعیت یابد، در پژوهش های دراز مدتم در تاریخ جغرافیای سیاسی به این نتیجه رسیدم که ایده و مفهوم دموکراسی برای اولین بار توسط ایرانیان عصر هخامنشی که "کشور ملت پایه" ایران شکل گیری را آغاز کرد، در شکل فدرالیته (شاهنشاهی) نظام حکومتی هخامنشی پدیدار آمده و بعدها توسط اسکندر مقدونی به یونان صادر شد و از آن طریق به عالم بشریت اهدا گردید.
در دورانی که در دانشگاه تربیت مدرس سرگرم تحقیق و تدریس جغرافیای سیاسی بودم (1380 تا 1390) بحث در اطراف جغرافیای سیاسی ایران باستان و پیدایش و تطور پذیری عنصر اصلی در این دانش، یعنی state = حکومت/ کشور را در سرفصل های مواد درسی خود گنجاندم که جلب توجه فراوانی کرده و مورد استقبال فراوان دانشجویان قرار گرفت.
آقای ابوالفضل کاوندی کاتب از معدود دانشجویانی بود که به این تحقیقات علاقه و توجه فراوانی نشان داد و در الهام گیری هوشیارانه ای تشویق شد که مطالعه جغرافیای سیاسی ایران باستان را در شاهنامه فردوسی پی گیری کند. از همان هنگام متوجه شدم که ایشان در این مطالعات پیشرفت زیادی دارد و امروز سر افرازم که می بینم این همه علاقه و تلاش پژوهشی حاصل ارزشمندی داشته و مجموعه دست آورد های پژوهش های ارزشمندش منجر به تولید این اثر علمی گران بها در جغرافیای سیاسی ایران گردید.
#پیروز_مجتهد_زاده
#شهریاران_جنبش_دادخواهی_ایران