#اجداد_شاه_اسماعیل
خاندان شيخ صفى، از خاندان هاى متنفذ صوفى بودند كه در ايران و عثمانى نفوذ داشتند. پيروان بى شمار آن ها، بيشتر از ميان تركمانانى بودند كه در آسياى صغير متمركز سكونت داشتند. با اين حال در نواحى
مختلف ايران نيز هواداران بى شمارى داشتند. بايد توجه داشت كه جنبش اين خاندان از جهتى ميراث دار جنبش شيخيان سربدارى و مرعشى در قرن هشتم بود؛ و مرامى كه در عين تصوف، گرايشات شيعى داشت و به سياست گرويد.
اين حركت شيخى شيعى را شيخ صفى درست در همان قرن هشتم پايه گذارى كرد. پيشرفت آن در سالهاى نخست، مديون مقبوليت تصوف در جامعه آن روزگار بود. پس از گذشت بيش از يك قرن و نيم از فعاليت اين خاندان، حركت سياسى آنان به دست شيخ حيدر آغاز شد.
فضل الله بن روزبهان در ذيل وقايع سال ۸۹۳ مى نويسد: از حوادث اين سال، طغيان شيطان ذليل؛ يعنى شيخ حيدر اردبيل بود كه به آرزوى مهترى در كار و چون عجل سامرى به خوار آمد، با چنان سيرت مذموم به تقويت گوساله پرستان روم، لشكر به شروان كشيد. همچو شيخ حيدر اردبيلى كه مى خواست به تلبيس در جاى سجاده شيد و شيطنت تخت ملك و سلطنت برافرازد و تاج جهان آرايى عوض كلاه گدايى سازد.
📚فضل بن روزبهان خنجى، عالم آراى امينى، ص ۲۵۵
فضل الله با همه دشمنى با خاندان شيخ صفى، نتوانسته است نفوذ معنوى خانقاه اردبيل را انكار كند. وى در شرحى از اين خاندان نوشته است: چه پوشيده نماند كه حظيره اولياى اردبيل همواره مأمن ارباب ولايت و مطاف اصحاب هدايت بوده.
📚فضل بن روزبهان خنجى، عالم آراى امينى، ص ۲۵۵
وى مكرر بر اين تعابير تكيه دارد كه: اعقاب شيخ صفوى «سجاده تقوى» را «غاشيه زين» كرده و «به جاى علم هدايت» «رايت سرهنگى» برافراختند، «خرقه پرهيز» را «قباى خونريزى» ساختن چرا و «عصاى زهادت» را «نيزه جلادت گردانيدن» چه جهت بود.
كار سياسى را شيخ جنيد آغاز كرد. فرزندش شيخ حيدر اقدام هاى پدر را دنبال كرد. شيخ حيدر «در حد ذات خويش مردى جلد و شجاع بود و در انواع دليرى و فنون جنگ از شمشيرزنى و ترافكنى و نيزه بازى و كمنداندازى مهارتى تمام داشت» و «تمامت زندگانى را در ورزش طريق پهلوانى صرف كرد».
📚فضل بن روزبهان خنجى، عالم آراى امينى، ص ۲۵۵ او را اقبال سلطنت نبود و پس از سالها تلاش، فرزندش اسماعيل در سال ۹۰۶ در حالى كه كودكى سيزده ساله بود به تخت نشست.
🆔 @samsaamakbar