پیشرفتهای اخیر در جراحی بازسازی: استفاده از فناوری چاپ سهبعدی
در سالهای اخیر، یکی از پیشرفتهای چشمگیر در حوزه جراحی و پزشکی بازسازی، استفاده از فناوری چاپ سهبعدی برای تولید مدلهای آناتومیکی و پروتزها بوده است. این فناوری به جراحان این امکان را میدهد که قبل از انجام عمل جراحی، مدل دقیق و سهبعدی از ساختارهای بدن بیمار را تولید کنند. این مدلها میتوانند به جراحان کمک کنند تا برنامهریزی بهتری برای عمل داشته باشند و دقت بیشتری در فرآیند جراحی به کار ببرند.
مزایای استفاده از چاپ سهبعدی در جراحی بازسازی
1. شخصیسازی
یکی از بزرگترین مزایای فناوری چاپ سهبعدی، توانایی شخصیسازی مدلها و پروتزها بهطور خاص برای هر بیمار است. با استفاده از دادههای تصویربرداری مانند MRI و CT، میتوان مدلهای دقیقی از آناتومی هر بیمار تهیه کرد. این امر به جراحان اجازه میدهد تا به طور دقیقتر نیازهای هر بیمار را شناسایی کنند و پروسه جراحی را بر اساس آن طراحی نمایند. به عنوان مثال، در جراحیهای ترمیمی استخوان، مدلهای سهبعدی میتوانند به جراحان کمک کنند تا اندازه و شکل دقیق پروتز را تعیین کنند.
2. کاهش زمان جراحی
استفاده از مدلهای سهبعدی میتواند زمان لازم برای انجام عمل جراحی را به طرز قابل توجهی کاهش دهد. با داشتن یک مدل دقیق، جراحان میتوانند مراحل عمل را بهتر برنامهریزی کنند و از اتلاف وقت در حین جراحی جلوگیری کنند. این موضوع به ویژه در جراحیهای پیچیده که نیاز به دقت بالا دارند، اهمیت دارد. کاهش زمان جراحی نه تنها به نفع بیماران است بلکه میتواند هزینههای بیمارستان را نیز کاهش دهد.
3. آموزش و تمرین
مدلهای سهبعدی همچنین میتوانند به عنوان ابزار آموزشی برای جراحان تازهکار و دانشجویان پزشکی مورد استفاده قرار گیرند. با استفاده از این مدلها، دانشجویان میتوانند تکنیکهای جراحی مختلف را تمرین کنند و با آناتومی بدن آشنا شوند بدون اینکه نیازی به انجام عمل بر روی بیماران واقعی باشد. این نوع آموزش میتواند خطرات ناشی از خطاهای انسانی را کاهش دهد و سطح مهارت جراحان را افزایش دهد.
4. بهبود نتایج بالینی
استفاده از مدلهای سهبعدی میتواند منجر به کاهش عوارض جانبی و بهبود نتایج نهایی جراحی شود. تحقیقات نشان دادهاند که بیمارانی که تحت عملهای جراحی با استفاده از مدلهای سهبعدی قرار گرفتهاند، معمولاً تجربه بهتری دارند و دوره نقاهت کوتاهتری را پشت سر میگذارند. این موضوع نه تنها کیفیت زندگی بیماران را بهبود میبخشد بلکه میتواند به کاهش هزینههای درمان نیز منجر شود.
چالشها و موانع
با وجود مزایای فراوان فناوری چاپ سهبعدی، هنوز چالشهایی وجود دارد که باید برطرف شوند. یکی از این چالشها، هزینه بالای تجهیزات و مواد اولیه مورد نیاز برای چاپ است. همچنین، نیاز به مهارتهای فنی برای طراحی و چاپ مدلها نیز میتواند مانع استفاده گستردهتر از این فناوری شود. علاوه بر این، مسائل مربوط به مقررات و استانداردهای ایمنی نیز باید مورد توجه قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که مدلها و پروتزهای تولید شده ایمن و موثر هستند.
نتیجهگیری
فناوری چاپ سهبعدی به عنوان یک ابزار نوآورانه در جراحی بازسازی، پتانسیل تغییرات عمدهای در نحوه انجام عملها و بهبود کیفیت زندگی بیماران را دارد. با پیشرفتهای بیشتر در این زمینه، انتظار میرود که این فناوری به یکی از اجزای جداییناپذیر جراحیهای مدرن تبدیل شود. در آینده نزدیک، ممکن است شاهد استفاده گستردهتر از این فناوری در سایر زمینههای پزشکی نیز باشیم، که میتواند انقلابی در روشهای درمانی ایجاد کند.
منابع
•Calvo-Haro JA, Pascau J, Mediavilla-Santos L, Sanz-Ruiz P, Sánchez-Pérez C, Vaquero-Martín J, Perez-Mañanes R. Conceptual evolution of 3D printing in orthopedic surgery and traumatology: from "do it yourself" to "point of care manufacturing". BMC Musculoskelet Disord. 2021 Apr 16;22(1):360.
doi: 10.1186/s12891-021-04224-6.
🖌️ محمدرضا صالح
🔸 علوم جراحی
🆔 @SSRC_News
🆔 @RegSurg_association