🔺نمایشگاه «ایلام ؛ سپیده دم تمدن ایران» در تخت جمشید📷:
#سعید_فتوحی #هربرت_کریم_مسیحی🖋#مریم_اطیابی🔸در‌حاشیه جشنواره چند رسانه‌ای ۴۰اثر از آغاز تمدن ایلام یعنی ۳۳۰۰ سال پیش از میلاد مسیح تا دوره هخامنشی از موزه ملی ایران راهی نمایشگاه موزه تخت‌جمشید شد و توسط علی دارابی معاون میراث فرهنگی کل کشور رونمایی شد.
🔸این آثار تا یکماه (۱۷ آذر)؛ مهمان این نمایشگاه در تخت جمشید است که در صورت درخواست؛ تمدید مجدد می‌شود.
🔸این آثار شامل اشیایی از ایلام قدیم، ایلام میانه و ایلام نو از محوطه‌هایی مانند شوش، چغازنبیل، ارجان و تل ملیان، جوبجی، سیلک، اریسمان هستند.
🔸«جام سیمین مرودشت» با قدمت ۲ هزاز و ۱۰۰ سال پیش از میلاد از جمله اشیاء بارز به نمایش درآمده در نمایشگاه «ایلام (عیلام)؛ سپیده دم تمدن ایران» است.
🔸جبرییل نوکنده مدیر موزه ملی ایران در گفت و گو با میراث‌باشی توضیح می‌دهد: هخامنشیان می‌گفتند ما اهل شوشان و اَنشان وارث فرهنگ کهن آن هستیم. در این مسیرها آثار غنی از فرهنگ پیش از هخامنشی یعنی ایلامی وجود دارد بنابراین تصمیم گرفتیم اگر قرار هست دوستان در تخت جمشید نمایشگاهی برگزار کنند نمایشگاهی باشد از آغاز تمدن ایلام یعنی ۳۳۰۰ سال پیش از میلاد مسیح تا دوره هخامنشی.
🔸سعی کردیم آثار از محوطه‌های باستانشناسی کاوش‌شده و شناخته شده‌ای مانند شوش، چغازنبیل، ارجان ، جوبجی، تَل مَلیان، تَل چُغا و چند محوطه دیگر باشد.
🔸۴۰ اثر انتخاب شد که بتواند یک روایتی از دوره ایلامی و شروع دوره خط( خطوط آغازین ایلامی) تا ارجان و جوبجی.
🔸دو اثر هم انتخاب کردیم. یکی لوح سیمین تالار آپادانا جزو کاوش‌های «فردریک کرفتر» باستان‌شناس و معمار آلمانی است. (بزرگترین و باشکوه‌ترین کاخ داریوش اول، کاخ آپادانای تخت جمشید بوده است. بنای این کاخ در تاریخ ۵۱۵ پیش از میلاد آغاز شد و ساخت آن تا ۳۰ سال پس از آن طول کشید.)
🔸در این لوح داریوش به سه زبان زنده دنیا خودش را معرفی می‌کند که یکی از آنها زبان ایلامی بوده و این کتیبه نشان می‌دهد خط ایلامی هنوز در دوره هخامنشیان زنده بوده است.
🔸و دیگری جام سیمین مرودشت بود.این جام هم متعلق به دوره ایلامی بوده و بیش از ۴۱۰۰ سال قدمت دارد واثری منحصر به فرد است.
🔸در مورد این جام هم نظرات متفاوتی وجود دارد. عده‌ای می‌گویند این جام در همبن جغرافیا ساخته شده و عده دیگر نظری متفاوت دارند.
🔸در مجله بعدی موزه ملی ایران نقد جدی در مورد این اثر منتشر می‌شود.در مورد کتیبه جام و زمانش بحث‌های خیلی جدی وجود دارد و مقالات مهمی در آذرماه در این مورد منتشر می‌شود.
🔸این جام که دو طرف آن تصویر ایزدبانو حک شده سال ۱۳۴۵ توسط اهالی منطقه کشف شده و به کارکنان و مدیران تخت جمشید تحویل داده شده است. و مطالعات جدید را «فرانسوا دِسه» باستان‌شناس فرانسوی انجام داده است.
🔸جام مرودشت یا تندیس ناپیرآسو( ملکهٔ ایلامی و همسر اونتاش-ناپیریشا بود. تندیس او توسط برنزکاران شوش ساخته شده است) و امثالهم نشان از آن دارد که در دوره ایلامی زنان جایگاه بسیار شایسته‌ای داشتند و مانند دوره هخامنشی نیست که حضور زنان در نقش‌برجسته‌ها یا کاخ‌ها نمود بیرونی ندارد.
🔸البته شاید حضور زنان را در سنگ‌نگاره‌های دوران هخامنشی نبینیم اما در گل‌نوشته‌های هخامنشی در مورد زنان، آثار زیاد داریم . شاید در نظام هخامنشی در سالن تشریفات و...زن یک حجب و حیا دیگری دارد اما اسناد الواح هخامنشی نشان می‌دهد زنان جایگاه و قدرت زیادی دارند، کارگر دارند، دستور می‌دهند و جایگاه مدیریتی دارند اما مجسمه بزرگ نه. ولی در دوره ایلامی از زنان خیلی آثار شفاف و بزرگ و حتی تندیس می‌بینیم و جایگاه ایزدبانو دارند.
🔸افزون بر این در موزه آستان شاهچراغ(ع) هم نمایشگاهی از آثار هنری دوران اسلامی به مدت یکماه با حضور ۷۰ اثر موزه ملی ایران از صدر اسلام تا دوره قاجار شامل ظروف سفالی، اشیا زرین و نسخ خطی قرآن‌هایی به خط کوفی به نمایش گذاشته شده که برخی از این آثار در کاوش‌های باستانشناسی از محوطه تخت سلیمان، گرگان، بیشاپور، نیشابور،شوش و گنبد سلطانیه کشف شده و برخی متعلق به مجموعه شیخ صفی و اسناد ثبت جهانی شده اردبیل است که همه این آثار از شاهکار‌های هنری ایران محسوب می‌شود.
https://s8.uupload.ir/files/inshot_20241110_140941745_584.jpginstagram.com/miras_bashi@mirasbashi
