📚🚨تعیّنِ شکلی و دامنهی تجرید
▫️نکاتی در حاشیهی مطالعهی گروندریسه
▫️جلسهی سوم – فصل سرمایه (۱)
🖌نوشتهی: کمال خسروی ۲۱ فوریه ۲۰۲۲
💢 توضیح جمع مطالعهی گروندریسه: چندی پیش، پس از حدود یک سال خواندن گروهی گروندریسه در جمعی کوچک، از کمال خسروی درخواست کردیم تا برای پاسخ به برخی پرسشها و کمک به رفع برخی ابهاماتمان گفتوگویی با او داشته باشیم.
متن پیش رو بازنوشت بخش سوم گفتههای اوست که برای انتشار نوشتاری اندکی ویرایش شده است.
بخش نخست و دوم این درسگفتارها که به مبحث «پول» اختصاص داشت پیشتر در سایت نقد منتشر شده است.
بخشهایی از متن:
💢 ما در معرفی مبحث سرمایه هم همان روشی را پیش میگیریم که در مبحث پول داشتیم، یعنی ارائهی فضایی نشانهگذاریشده یا دستگاه مختصاتی که راه نزدیکشدن به این متن را هموار کند. این نشانهگذاری در مبحث سرمایه را نیز با طرح یک سؤال مرکزی و محوری آغاز میکنیم و این سؤال را در تمامی این مبحث دنبال خواهیم کرد.
🔸 سؤال مرکزی: منظور مارکس از اینکه میگوید «سرمایه، یک رابطهی اجتماعیست»، چیست؟ او به چه شیوهای این جمله را مستدل میکند؟ مارکس دستکم در سه مورد مشخص این سؤال را طرح کرده و بطور دقیقی به آن پاسخ داده است: یکبار در کارمزدی و سرمایه، 10 سال قبل از گروندریسه؛ بار دوم در گروندریسه (که در انتهای بحث امروز به طرح این سؤال میرسیم؛ اما پاسخش را باید به انتهای مبحث سرمایه موکول کنیم)؛ و بار سوم در جلد سوم کاپیتال.
اگر در بررسی این سه جواب، وجوه اشتراک و تمایز استدلال مارکس را دنبال کنیم، شاید بتوانیم به این نتیجه برسیم که اگرچه هر سه جواب، روندهای استدلالی متفاوتی دارند، اما درواقع جواب واحدی هستند. جالببودن این نتیجه به این خاطر است که فاصلهی زمانی بین این جوابهای مارکس نه تنها حداقل چیزی حدود 15 سال است، بلکه در متنهایی متفاوت، و ترتیب و توالی موضوعیِ متفاوتی هم طرح شدهاند.
💢 شروع مبحث سرمایه 1) از جنبههای روششناختی حائز اهمیت است؛ 2) از آنجایی که در مقایسه با دیگر آثار مارکس، مفصلتر و کشدارتر است، امکان آشنایی و تأمل بیشتری از درک مارکس ایجاد میکند و 3) زمینههای اجتماعی/تاریخیِ شیوهی تولید سرمایهداری را طرح میکند.
🔸 به زبانی دیگر، ما در اینجا امکانی در اختیار داریم که ببینیم مارکس از چه زاویهای به رابطهای که بین مقولات طرح میکند، نگاه میکند. چه ارزیابیای از مقولات اقتصادی مانند
مبادله، پول، سرمایه دارد؟ این مقولات چه جایگاهی برای اقتصاد سیاسی و چه جایگاهی برای نقد اقتصاد سیاسی دارند؟ ...
🔹متن کامل این مطلب را در لینک زیر بخوانید:
https://wp.me/p9vUft-2Ps
#گروندریسه #مارکس #کمال_خسروی #سرمایه #نظریه_ارزش #مبادله @naghdhttps://t.center/kkfsf