📌قیمت دلار مهار شکست
🔺بین معامله‌گران حرفه‌ای بازار این جمله معروف است:« هوش بازار ارز، حاصل ذکاوت همه است.» یعنی بازار ارز از همه کنشگرانی که در آن فعال هستند، زرنگ‌تر عمل می‌کند. در ایران پیش‌بینی بازار ارز چندان ساده نیست و معامله‌گران حرفه‌ای به شیوه قماربازان، روند قیمتها را رصد می‌کنند.
🔺دولت‌ها عموما کنترل موثری بربازار ارز ندارند. وضعیت تحریم‌ها، حواشی سیاسی، تجارت خارجی، مبادلات بانکی خارجی و در نهایت قیمت کالاها در بازار جهانی برقیمت ارز در بازار ایران موثر است. طی چند ماهه گذشته توزیع 3 میلیارد دلار ارز دولتی در بازار، هیچ اثر مثبتی (نزولی) برروند قیمت‌گذاری‌ها نداشته‌است.
🔺درحال حاضر یکی از تعیین‌کننده‌ترین مولفه‌ها در قیمت‌گذاری ارز، انتظارات سرمایه‌گذاران (قماربازان) است. آنها انتظار دارند بعد از اتفاقات پارلمان اروپا، قیمتها بالاتر برود و همین اتفاق هم در بازار رخ داده‌است.
🔺قیمت ارز در اقتصادهای سالم متکی به مردم (تجار) است. به طور نمونه اقتصاد آلمان وابسته به شرکت‌های پرتعداد بخش خصوصی است و آنها هستند که ارز خارجی را به کشور وارد می‌کنند.(غیر از یورو که محور معاملاتشان است.) در ایران توزیع کننده اصلی ارز دولت است. دولت درآمدهای حاصل از صادرات نفت، گاز و پتروشیمی را به بازار تزریق می‌کند. ولی چرا حالا ناکارآمد شده؟ به این دلیل که درآمدهای حاصل از این نوع صادرات به دلیل تحریم‌ها به کشور وارد نمی‌شود.
🔺در کشورهای دیگر مانند امریکا، لنگر اصلی اقتصاد «اوراق قرضه» است. دولت‌ها برای جبران کسری بودجه با نرخ اوراق قرضه بازی می‌کنند ولی در ایران، نرخ دلار عامل اصلی جبران کسری بودجه است.
🔺طی 43 سال گذشته، قیمت ارز 7 نوبت در اقتصاد ایران جهش داشته‌است ولی بی‌مهارترین دوره مربوط به دو سال گذشته است. تنها بین سال‌های 78 تا 89 قیمت ارز نسبتا ثابت باقی ماند. در هر دوره 3 ساله به طور متوسط قیمت ارز خودش را بالا کشیده‌است.
🔺اقتصاد ایران ازسال 52 به اینسو عادت به تزریق حداقل 25 درصد دلارهای صادراتی در بازار دارد. بانک مرکزی برای کنترل نقدینگی، دلار می‌فروشد. ولی اقتصاد بیمار ایران مدام نقدینگی خلق می‌کند و این رقم درحال حاضر به روزانه 5 هزار میلیارد تومان رسیده‌است. این نقدینگی هر اقتصادی را نابود می‌کند.
🔺بی‌سرانجامی برجام، کاهش صادرات نفتی و عدم دسترسی به منابع صادرات نفت، باعث شده که توان بانک مرکزی برای توزیع ارز در بازار محدود شود. در این شرایط فنر ارز فشره شده‌است و هرازچندگاهی رها می‌شود.
🔺هربار که به طور معمول نرخ نقدینگی بیش از نرخ دلار رشد می‌کند، طی دوره یکساله، نرخ دلار خودش را به اندازه رشد نقدینگی و تورم بالا می‌کشد. در حال حاضر هم نرخ دلار عقب افتادگی سال گذشته از نرخ نقدینگی را جبران کرده‌است.
🔺درحال حاضر بانک مرکزی در یک دوگانه قرار گرفته‌است. یا باید سیاست ارزپاشی در بازار را ادامه دهد یا در انتظار تورم 70 تا 80 درصدی باشد. انطور که رصدخانه آتی کاوه شریف در سالنامه بازارها و کسب‌وکار ایران پیش بینی کرده، برای تحقق هدف کاهش تورم نیاز به تزریق 70 میلیارد دلار ارز در بازار وجود دارد. فعلا خبری از این میزان دلار نیست.
🔺موضوع بیانیه جدید اتحادیه اروپا در مورد سپاه به صورت مستقل در رشد قیمت دلار تاثیری نداشته‌است. بلکه اثرات جانبی این بیانیه، روند رشد قیمت دلار را شدت داده‌است. در واقع بازار ارز ایران، اتفاقات اخیر را به معنای لغو برجام یا دشواری بیشتر مسیر توافق ارزیابی کرده و به دنبال آن انتظار افزایش قیمت در بازار رقم خورده‌است.
*برای اینکه از وضعیت بازار سردآورید، پادکست شماره دوم و پادکست شماره ششم #رادیو_پتک را از کست‌باکس بشنوید.
https://castbox.fm/app/castbox/player/id5076292/id562744885
