📝 چادر سیاه، زن
بلوچ و بازنمایی رسانه ای
✍ نوشتهی دسگوهاراں
🔺در دو ماه گذشته، به تناوب، شهرهای بلوچستان مملو از جمعیت معترض بودهاند، اما در این میان
زنان بلوچ به خاطر نبودن در تجمعات و اعتراضات به شکل مداوم در شبکههای اجتماعی به چالش کشیده شدهاند. دسگوهاران تاکنون کوشیده است به سهم خود به پرسشها و چالشهایی از این دست پاسخ دهد. ما در حد توان کوشیدیم از مختصات جامعه خود بگوییم و سابقه تاریخی، سیاسی و مذهبی آن را که غالبا شفاهی است، بازگو کنیم. در شرایطی که
زنان در بلوچستان از هر فرصتی برای حضور در جنبش زن زندگی آزادی استفاده میکنند، در روزهایی که
زنان در زاهدان و چابهار به خیابانها آمدند، ما مدام با این پرسش تکراری روبرو میشویم که
زنان بلوچ کجا هستند؟
◽در این پست کوشیدهایم با نگاهی به مساله چادر سیاه و پوشش
زنان بلوچ به این موضوع بپردازیم.
▫️چادر سیاه کمتر از چهار دهه است که در میان
زنان بلوچ رواج پیدا کرده است. بنابر تاریخ شفاهی و خاطرات مادران و خواهرانمان، زن
بلوچ پیش از انقلاب و حتی تا اواخر دهه شصت آشنایی چندانی با چادر سیاه نداشته و حتی پوشیدن جامه سیاه در میان
زنان بدشگون تلقی میشده است. جامعه آن روزها به هیچ روی پذیرای چادر سیاه نبود. اما پس از انقلاب، حجاب زن
بلوچ که در روزگار نه چندان دور چادرهای رنگی نازک و متناسب با لباس سنتی بلوچی بود، به گونهای با چادر سیاه جایگزین شد که امروز در همان جوامع روستایی و سنتی که سیاهی رنگ چادر را به نیروهای ماوراءالطبیعه شوم نسبت میدادند، پوشیدن لباس سنتی بدون چادر سیاه غالبا نکوهیده میشود. در واقع مرور تاریخ استیلای چادر مشکی بر ساحت زندگی و زیست
زنان بلوچ، مرور تاریخ به حاشیه راندن، حذف بیشتر زن
بلوچ از زیست اجتماعی، استیلای مذهب در منطقه و پیوند نامقدس آن با مردسالاری طایفهمدار است.
🔺مساله حجاب در منطقه سیستان و بلوچستان از دهه ۷۰ میلادی و با آغاز سعودیزه شدن پاکستان، دستخوش دگرگونیهای بسیاری شد. در واقع از دهه ۷۰ و با روی کار آمدن ضیاءالحق در پاکستان، اسلامیزه کردن پاکستان در دستور کار قرار گرفت، تا جاییکه در سال ۱۹۸۳،
زنان فمینیست در پاکستان در اقدامی جمعی و در اعتراض به این هجوم همهجانبه بنیادگرایی بر ارکان زندگی خود، حجابهای خود را آتش زدند.
▫️زنان بلوچ به مانند سایر خواهران خود در این جغرافیا هرگز ناظران و ستمپذیرانِ محضِ تحمیلِ باورهای افراطی بر سبک زندگی خود نبودهاند. دختران بسیاری برای نپوشیدن چادر در مقابل خواست اعضای خانواده و طایفه مقاومت کردهاند. این مقاومتها گاها بسیار فرسایشی و همراه با بار روانی زیادی بوده است، چرا که سرباز زدن از چادر با توجه به فشار صاحبان دکان دین برای اعضای خانواده سخت بوده است. در بسیاری از روستاها، دختران از هشت سالگی موظف به پوشیدن چادر هستند و حتی جایگزینهای محتاطانهای مانند مانتو هم برای بعضی بدون هزینه نیست. تحقیر، تمسخر، تهدید، آزار کلامی و حتی خشونت فیزیکی از پیامدهای این ایستادگی هاست.
🔺 حتی امروز و در میانه جنبش زن زندگی آزادی، شاهد واکنشهای ناخوشایندی از سوی مردان
بلوچ علیه
زنان بلوچ در شبکههای اجتماعی هستیم که چرا
زنان بلوچ آزادی پوشش را در میان خواست دادخواهی و عدالت طلبی مطرح میکنند؟ از سوی دیگر، در روزهای اخیر
زنان بلوچ با سیلی از اتهامات در شبکههای اجتماعی مواجه میشوند. بسیاری از مرکزنشینان حضور و نوع پوشش
زنان بلوچ را به دیده انتقاد و تحقیر، رسانهای کردند. چنین رویکردی در جنبشی که رهایی زن را ملاک جامعه قرار میدهد، از نظر ما ناشی از ناآگاهی، عدم توجه به زیست اجتماعی روزمره و تاریخ منطقه است و ما را بسیار متاسف میکند.
▫️در دو ماه گذشته، به تناوب شهرهای بلوچستان مملو از جمعیت معترض بودهاند، اما در این میان
زنان بلوچ به خاطر نبودن در تجمعات و اعتراضات به شکل مداوم در شبکههای اجتماعی به چالش کشیده شدهاند.
🔺دسگوهاران تاکنون کوشیده است به سهم خود به پرسشها و چالشهایی از این دست پاسخ دهد. ما در حد توان کوشیدیم از مختصات جامعه خود بگوییم و سابقه تاریخی، سیاسی و مذهبی آن را که غالبا شفاهی است، بازگو کنیم. در شرایطی که
زنان در بلوچستان از هر فرصتی برای حضور در جنبش زن زندگی آزادی استفاده میکنند، در روزهایی که
زنان در زاهدان و چابهار به خیابانها آمدند، ما مدام با این پرسش تکراری روبرو میشویم که
زنان بلوچ کجا هستند؟ گویا یک الگوی مرکزگرایانه و یکدستساز مدام در حال پاییدن ماست. در حالیکه جامعه ما در حال خلق و کشف شیوهها و امکانات جدید مشارکت مدنی است، تحلیلگران از آن چهارچوبهای صلبی که برای ما تراشیدهاند بیرون نمیآیند.
#زنان_بلوچ #زن_زندگی_آزادی 📑 ادامه مطلب:
https://tg.pe/yxFhttps://t.center/kanla57