🔸در سال ۱۳۹۶، مسئولان وادی رحمت تبریز بخشی از این گورستان که در آن زندانیان سیاسی اعدامشده در دهه ۶۰ به صورت فردی و همچنین به احتمال زیاد تعدادی از قربانیان کشتار ۶۷ به شکل جمعی دفن شدهاند را با بتون پوشاندند. از این محوطه مسطح بتونریزیشده که یک جایگاه نیز در ضلع پایینی آن درست شده است، برای برگزاری مراسم رسمی استفاده میشود. به این ترتیب، تمامی آثار و نشانههای مربوط به مزارهای زندانیان سیاسی از دید و دسترس عموم پنهان شده است. بیشتر مردمی که هر هفته برای سرزدن به قبور مردگان خود به وادی رحمت میآیند هیچگونه آشنایی با تاریخ این قطعه و اینکه مزار زندانیان سیاسی در آن قرار داشته ندارند.
🔻گورهای جمعی و سربهنیستشدگان در آنها، بخشی از تاریخ گذشته این سرزمین هستند که حکومت ایران همواره سعی در پنهاننگهداشتن، سانسورکردن و تحریفکردن آن داشته است. گورهای جمعی همچنین اسناد و مدارک جرم هستند که باید تا زمانی که بازگشایی و حفر آنها توسط کارشناسان مستقل امکانپذیر نشده است، حفظ شوند.
▪️ اگر در تبریز هستید، به این بخش از وادی رحمت بروید تا گوشهای از تاریخ این سرزمین را که سعی در محوکردنش داشتهاند ببینید. این گورهای جمعی احتمالی در قطعه کودکان وادی رحمت واقع در ورودی این قبرستان قرار دارند.
▪️اگر به این مکان سری زدید، از آن عکس و فیلم بگیرید تا نقشی در ثبت تاریخ و جلوگیری از محو حقایق داشته باشید.
▪️اگر عکس و فیلم از این مکان گرفتید، آن را روی صفحات اجتماعی خود به اشتراک بگذارید و یا برای ما بفرستید تا با نام یا بدون نام خودتان منتشر کنیم.
▪️خاطرات و حسهای خود را از رفتن به این مکان بنویسید و منتشر کنید.
▪️دوستان و آشنایانتان را نیز تشویق کنید که به این مکان سری بزنند و از آن فیلم و عکس بگیرند تا در یک مقاومت جمعی نگذاریم بخشی از تاریخ این سرزمین از یاد برود و خانوادههای جانباختگان نیز احساس کنند دیگر تنها نیستند.
⭕️در حاشیه گورستانی در مسیر جاده مسجد سلیمان به دهستانی به نام تُلبُزان، یک سازه سیمانی با پنج برآمدگی غیرعادی وجود دارد که اندازه هرکدام از یک سنگ قبر عادی خیلی بزرگتر است. بر روی یکی از آنها نام علیجمعه سبزدل و تاریخ مرگ را ۱۳۶۷ نوشتهاند که این ظن را تقویت میکند که باقی سازههای سیمانی هم محل دفن زندانیان سیاسی مسجد سلیمان است که در سال ۱۳۶۷ اعدام شدهاند.
🔻ابراهیم دلا که خود تا چند روز مانده به وقوع کشتار ۶۷ در زندان مسجد سلیمان به اتهام هواداری از یکی از سازمانهای چپ زندانی بود و در همان زمان به زندان اهواز منتقل شده بود بر اساس شنیدههایش از منابع آگاه میگوید که برخی از اعدامشدگان مسجد سلیمان را در این منطقه دفن کردهاند.
🔻مهری القاسپور، زندانی سیاسی جانبهدربرده از کشتار ۶۷ در اهواز که اهل مسجد سلیمان است، درباره این سازه سیمانی چنین تحلیل میکند: «اگر دقت کنید، کل این محوطه را یعنی نه فقط روی گورها بلکه اطرافش را هم با سیمان پوشاندهاند. انگار میخواستهاند آنچه زیر آن است را پنهان کنند. در عین حال، برآمدگی روی گورها، خیلی بزرگتر از اندازه قبر طبیعی است که باز هم نشان میدهد که میخواستهاند وانمود کنند زیر هر کدام از این گورها فقط یک نفر دفن شده است.» https://t.center/ckateratjanbaktegan 🔻بر اساس فهرستهای مختلف موجود، بین ۲۰ تا ۳۰ زندانی سیاسی در جریان کشتار ۶۷ در مسجد سلیمان اعدام شدهاند. فقط به تعداد کمی از خانوادههای این اعدامشدگان مکان مشخصی را به عنوان قبر انفرادی در یکی از قبرستانهای مسجد سلیمان نشانی دادهاند و بقیه خانوادهها اطلاعی از محل مزار فرزندانشان ندارند. 🔻در استان خوزستان حداقل دو مکان دیگر هست که در آن با استفاده از سازههای سیمانی روی مزارهای جمعی را پوشاندهاند. یکی از آنها در منطقه پادادشهر اهواز و دیگری در گورستان سید امیر، در مسیر جاده اهواز به ماهشهر است. *****
✊در سال ۱۳۶۷، کشتار جمعی زندانیان سیاسی در زندان نیروی دریایی رشت با ویژگیهایی کم و بیش شبیه نقاط دیگر ایران اتفاق افتاد. خانوادهها تا ماهها از سرنوشت فرزندانشان بیخبر بودند و بعدتر، وقتی خبر اعدام آنها را دادند، در بسیاری از موارد از دادن نشانی محل دفن خودداری کردند.
✊شایسته وطندوست که خود از جانبهدربردگان کشتار ۶۷ در زندان نیروی دریایی رشت است و همسرش فرزان ببری را که در بند مردان همان زندان حبس بوده در این کشتار از دست داده است، میگوید: «خانوادهاش دقیقاً پاییز ۶۸ مطمئن میشن که اعدام شده. قبل از این بود که گالیندو پل بیاید برای بررسی، اینها رو صدا کرده بودند و بهشون گفته بودند که اینجا قبر بچهتونه، بعد بیایید وسایلش را ببرید. جایی که نشان داده بودند یه قبرستونی تو کولیور (کُلویر) بوده است که در واقع خودشان درست کردهاند.»
✊با این همه، او و برخی دیگر از خانوادهها هیچگاه این ادعا را که نزدیک به یک سال و نیم بعد از اعدام عزیزانشان و بدون اینکه هیچگاه پیکر آنها را ببیند مطرح شده بود باور نکردند. آنها براساس شنیدههایشان از افراد محلی اعتقاد دارند که عزیزانشان در یک گور جمعی در انتهای گورستان لالهزار بندرانزلی دفن هستند.
🔥محوطهای که احتمال میرود مزار جمعی در آن باشد، در ضلع شمال غربی گورستان لالهزار بندر انزلی واقع است. عکسهایی که در اختیار عدالت برای ایران قرار گرفته، نشان میدهد ساخت قبرهای جدید در نزدیکی این محل آغاز شده است و اگر به همین شکل پیش رود، محلی که احتمال وجود مزار جمعی قربانیان کشتار ۶۷ است، کاملا در زیر قبرهای جدید قرار خواهد گرفت و محو خواهد شد.