بریده‌ها و براده‌ها

هیچ چیز دلیل خدا نیست و همه چیز دلیل خداست! ♦️این مقاله، نوشته‌ی مایک آلمیدا فیلسوف خداباور مسیحی، مقاله‌ی بسیار جالبی است. آلمیدا با اتکا بر منطق استاندارد موجهات (modal logic) که به آن S5 می‌گویند، نشان می‌دهد که هر چیزی در جهان می‌تواند خدا (یعنی «واجب الوجود دارنده‌ی جمیع صفات کمال») را اثبات کند و هم‌هنگام ابطال کند. 📌 وقتی او می‌گوید «هرچیزی» دقیقا هر چیزی را اراده می‌کند؛ به طوری که او حتی نشان می‌دهد که بالاترین شرور، مثل قتل عام، تجاوز و زلزله می‌تواند خدا را اثبات کند و هم‌هنگام بالاترین خیرها می‌تواند خدا را ابطال کند. این یعنی هیچ چیزی در جهان، به خودیِ خود، دلیل مشت‌پرکنی (non-trivial) به سود یا علیه خدا نیست. 📌موقع خواندن‌ این مقاله سراسر یاد برخی ادعیه، روایات و نیز سخن عرفا بودم که در نهایت تنها خود خدا دلیلی به سود وجود او است و نه هیچ چیز دیگر، مانند دعای صباح منسوب به حضرت امیر که: «يَا مَنْ دَلَّ عَلَى ذَاتِهِ بِذَاتِهِ»: ای کسی که خود به خویشتن دلالت دارد، «آفتاب آمد دلیل آفتاب». 📌این مقاله را دفاعی فلسفی از این ادعا می‌توان دانست که اگر خدا وجود داشته باشد، هر چیزی (حتی شرور) دلیلی به سود وجود او است و اگر خدا وجود نداشته باشد هر چیزی (حتی امور زیبا و خیر) هم دلیلی علیه وجود او است. 📌لازم است اشاره کنم از باب قدرشناسی که این فرسته‌ی دانشی‌دوست گرامی «اشکان مهرروشن» (کثّر الله امثاله الشریف) مرا به اهمیت این مقاله دلالت کرد و قانع‌ام کرد که باید آن را بخوانم. او ترجمه‌ی اولیه‌ای هم از این مقاله به دست داده است که امیدوارم ویرایش شود و با قدری شرح و بسط لازم برای فهم‌پذیرتر کردن مقاله منتشر شود. نسخه‌ی شخصی‌ام از مقاله را ضمیمه کرده‌ام 👇🏿که اگر نخواستید کل مقاله را بخوانید به قسمت‌هایی که برجسته (های‌لایت) کرده‌ام نگاهی بیندازید و حاشیه‌ها را ببینید تا تصویری اجمالی از مقاله به دست آورید. #نکته‌اثر @YMirdamadi🌾