بریده‌ها و براده‌ها

نشانه‌شناسی نوروز

▪مثل هوای گرگ ومیش نوروزی، فرهنگ ایرانی؛ ترس ولرز یک تداوم نقطه چینی در ابهام بیم وامید بود.

▪اعتدالی در آب و هوا، نفَسی در نسیم، اهتزازی در خاک و جنبشی در درخت وگیاه کافی بود که نشانه‌ای از بوی بهبود در اوضاع جهان دل گرفته و غم‌زدۀ ایرانی بدهد. مردمان ما با همین مختصر علامات، خانه‌تکانی و دید و بازدید از سر می‌گرفتند.

▪هر چه هم بار رنجهای‌شان سنگین و دلهای‌شان خونین بود، باز نمی‌توانست مانع کمترین بهانه‌هایی بشود که برای شور و شادی و آری گفتن مجدد به زندگی داشتند.                                  
▪پدران ومادرانی را سال به سال دیدم در چنگال فقر و تورم و استیصال و درماندگی با ته‌مانده‌ای از دسترنج بسیار اندک خویش، دست در دست کودکان، راهی خُرده خرید عیدی می‌شوند که مبادا آن مختصر شوق زیستن نیز در چشمان به گودرفته و رخسارهای رنگ‌پریدۀ فرزندان محکوم به زندگی‌شان رو به خاموشی بگذارد.

▪رفت و روب خانه‌های محقر را دیدم برای رسم میهمان‌نوازی ایرانی. گلدان‌هایی را دیدم که مردم مصیبت‌دیده در گورستانها برای جوان رفتهٔ خویش هدیه می‌کنند.

▪عمو نوروز، پوزخند این مردم بود به بارگران محنت‌های تاریخی‌شان وموقعیت‌های پردرد اکنون‌شان.

▪ خیام در نوروزنامه‌اش از «نوروز بزرگ» سخن می‌گوید:
«آغاز هر سال خورشیدی نوروز بزرگ و نوگشتن احوال عالم باشد»(نوروزنامه، آغاز کتاب)
قید بزرگ برای نوروز آغاز سال، گویا برای این است که او برای هر روز سال به قابلیت نوروزی قائل بود. و در هر دمی، موهبت خاصِ همان لحظۀ حال را می‌جست و شگفتا که آن معادلات چنددرجۀ ریاضی از این «لحظه‌های آهان» برمی‌آمدند.
                                 
✍🏼 #مقصود_فراستخواه
 #نوروز ۱۴۰۳
🔗 منبع: @mfarasatkhah
@Jaryaann

ایران بزرگ فرهنگی تا کجاست؟

🔺 سخنران: دکتر مرتضی رضوان‌فر
🔹 میزبان: امین داودی - انجمن علمی تاریخ دانشگاه بهشتی
تاریخ: ۱۵ خرداد ۱۳۹۹

دکتر رضوان‌فر در جستجوی ایرانی‌ها و فرهنگ و آثارشان (از #نوروز تا زبان #فارسی و #هنرایرانی و ...) به کشورهای مختلفی از چین و چچن تا آفریقا سفر کرده است.

منبع
#شنیدنی
#ایران_فرهنگی #تاریخ
#ایده_ایران #صادرات_فرهنگی
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

نوروز ستون تمدنی ایران است؛ نمادی‌ست یادآور شادی مشترک ایرانیان و پلی‌ست پیونددهنده ‎#جهان_ایران! نوروز با ۲ ویژگی بنیادین تمدن ایران درهم‌تنیده: هم برسازندهٔ ‎#وحدت_در_کثرت است و هم نمود ‎#تداوم ایران. شکوفایی ایران در گرو فهم ارتباط نوروز با دو بنیان هنجاری ایران است. ‎#نوروز پیروز!

✍🏼 #آرش_رئیسی‌نژاد
🔗 منبع:
https://twitter.com/arashreisi/status/1770411161097302176
#تداوم_فرهنگی #ایران_فرهنگی
@Jaryaann

📻 دربارهٔ آیین‌های نوروزی

سبب و پیشینهٔ برگزاری جشن‌های #چهارشنبه‌سوری و #سیزده‌به‌در در سنت‌های ایرانی

🎤 سخنرانی #سجاد_آیدنلو

🔗 منبع: #رادیو_شاهنامه⁣
⁣ https://t.me/radioshahnameh/1499
#نوروز
@Jaryaann

🔵🔴 ایرانیان و فرهنگ ایرانی از دیدگاه امانوئل کانت /
✍#دکتر_حمیدرضا_سعادت_نیاکی

💥1. کانت در کتاب خود با عنوان Beobachtungen über das Gefühl des Schönen und Erhabenen  (مشاهداتی در باب احساس امر زیبا و والا) (1766) دربارۀ ایرانیان می‌نویسد:
"Die Perser die Franzosen von Asien. Sie sind gute Dichter, höflich und von ziemlich feinem Geschmacke. Sie sind nicht so strenge Befolger des Islam und erlauben ihrer zur Lustigkeit aufgelegten Gemüthsart eine ziemlich milde Auslegung des Koran. ... Der Schiraswein soll der Kostlichste in der Welt sein."
«ایرانیان فرانسویان آسیا هستند. آنها شاعرانی خوب، مردمانی مؤدب و خوش ذوق هستند. آنها را نمی‌توان پیروان چندان جدی اسلام دانست و خُلق‌وخوی شاد و مسرورشان به آنها رخصتی می‌دهد تا حد زیادی تفسیری با مسامحه از قرآن داشته باشند. ... شراب شیراز باید لذیذترین شراب دنیا باشد.»

در توضیح سخن کانت، می‌توان به سه نکته اشاره کرد:
نخست اینکه فرهنگ ایرانی و جهان فرانسوی هر دو شاعرانه‌اند و این شاعرانگی در شعر پارسی و زبان فرانسه تبلور یافته است (همچنین، شراب شیراز با شراب‌های شهرۀ فرانسوی پهلو به پهلو می‌زند).
دوم اینکه اشارۀ کانت به نحوۀ مواجهۀ ایرانیان با اسلام ناظر به حقیقتی تاریخی- فرهنگی است که دو سده بعد، هانری کُربن به بیانی دیگر، با اصطلاح «اسلام ایرانی» یادآوری کرده است. شاید سخن دکتر جواد طباطبایی هم که می‌گوید: «ایران اگرچه به‌طور رسمی همچون ناحيه‌ای در جهان اسلام بود، اما هرگز بخشی از آن به شمار نمي‌آمد. من برای توضیح این وضع پرتعارض ایران تعبیر ايرانِ "در بيرونِ درون اسلام" به کار برده‌ام»، با توجه به این سخن کانت برای ما بهتر قابل درک باشد.
سوم اینکه هرچند کانت این جملات را 23 سال پیش از انقلاب فرانسه نوشته است، اما با توجه به تسلط حیرت‌انگیز او به خُلق‌وخو و حال‌وهوای ایرانیان می‌توان به این وجه مشابهت نیز اشاره کرد که همان‌گونه که فرانسوی‌ها با انقلاب به تأسیس حکومت قانون نائل آمدند، ایرانی‌ها هم نخستین مردمان خاورمیانه بودند که با انقلاب (انقلاب مشروطه) حکومت قانون تأسیس کردند. زمانی بهتر به  تیزبینی کانت پی می‌بریم که در ادامه فقرۀ ذکرشده ژاپنی‌ها را انگلیسی‌های آسیا معرفی می‌کند:
"Die Japoneser könnten gleichsam als die Engländer dieses Welttheils angesehen werden"
«ژاپنی‌ها را می‌توان انگلیسی‌های این قاره در نظر گرفت».
همان‌طور که می‌دانیم، ژاپن و انگلستان، هر دو، نه با انقلاب، بلکه با رفورم، حکومت قانون تأسیس کردند.

🖼 2. کانت در «درس‌گفتارهای منطق بلومبرگ» که انتشارات کمبریج برگردان انگلیسیِ آن را در کتابی با عنوان ( Lectures on Logic) گرد آورده است، به این مطلب اشاره می‌کند که پیش از آغاز فلسفه در یونان، به خلاف اقوام دیگری که آموزه‌های موجود در میان آنها معجونی از خرافه‌ها، مهملات، موهومات، جادو جمبل‌ها و آئین‌های کودکانه بود، ایرانیان (Persians) جزو نخستین مردمانی بودند که شروع به نظرورزی‌ (speculation) کردند. البته کانت در «درس‌گفتارهای منطق وین» گوشزد می‌کند که پیش از آغازیدن فلسفه و حاکمیت لوگوس (logos)، نظرورزی نه از راه مفاهیم (concepts)، بلکه از مجرای ایماژها (images) صورت می‌گرفت.

اشارۀ کانت به نظرورزی از کانال ایماژها می‌تواند معرفی‌کنندۀ یکی از چشمگیرترین ویژگی‌‌های حکمت (wisdom) ایرانی به شمار ‌آید و شاید از این‌رو ست که نمادها جایگاه بلندی در ایران‌زمین داشته است. نمونۀ روشن آن را می‌توان در جشن باستانی #نوروز Nowruz (برای نمونه در سفرۀ هفت...) مشاهده کرد که نمادها در آن نقش مهمی ایفا می‌کنند. نمادها دربردارندۀ معانی‌ای هستند که به‌شکلی غیرمستقیم بر آنها دلالت می‌کنند. این معانی گاه برآمده از خِرد فرزانگان و حاوی لطایف حکمت‌آمیزند.

@DoingPhilosophy


T.me/bestdiplomacy

‍ @shafiei_kadkani

ــــــــ
هر بار که نوروز از راه می‌رسد...🌱
[با یاد استاد دکتر عبدالحسین زرین‌کوب در زادروزِ ایشان]


▪️هر بار که نوروز از راه می‌رسد، احساس می‌کنم که من نیز با «سرمدیت» آن دنیایی که ممکن است بهترین دنیایِ ممکن هم نباشد و در عین حال، بهترین بودنش هم غیر ممکن نیست، تولّدی دوباره پیدا می‌کنم و خود را برای مرور بر گذشته ای که نوروز بارها آن را پسِ پشت گذاشته است و ردّ پای خود را در چین پیشانی من نقش کرده است، آماده می‌یابم و هم‌اکنون نیز که توالی شصت نوروز را دارم پشت سر می‌گذارم، به رغم محنت‌ها و مصایبی که یاد آنها در غربت بیشتر از هرجا و به هنگام تجدید سال بیشتر از هر وقت بر دل سنگینی می‌کند، همچنان مثل نوروزِ پیر وجودم را در گذرگاه این نفحۀ ایزدی تسلیم جاذبۀ حیات سرمدی می‌یابم و دل پیرم را بعد از گذشتِ سالهای دورِ جوانی هنوز از وسوسۀ عشق خالی نمی‌بینم. این عشقی است که جان مرا با هرچه زیباست و هرچه انسانی است پیوند می‌دهد و بقایِ آن بعد از فنای من نیز همچنان ممکن است، غیر ممکن نیست.

عبدالحسین زرین‌کوب
۲۹ اسفند ۱۳۶۱، پاریس
منبع: مجلهٔ بخارا، شمارهٔ ۹۱ [ویژه‌نامه استاد زرین‌کوب]
#نوروز_خوانی

لحظه تحویل سال ایرانی منطبق بر لحظه اعتدال بهاری اه و به قول قدیمی‌ها خورشید همون لحظه به برج حمل وارد می‌شه

#نوروز

https://en.wikipedia.org/wiki/Equinox

تلفظ #نوروز در کشورهایی که برخی از جمعیت ساکن شان رسیدن سال نو خورشیدی جلالی را گرامی میدارند.

روز نو و شام نو باغ نو و دام نو
هر نفس اندیشه نو نوخوشی و نوغناست

نو ز کجا می‌رسد کهنه کجا می‌رود
گر نه ورای نظر عالم بی‌منتهاست

عالم چون آب جوست بسته نماید ولیک
می‌رود و می‌رسد نو نو این از کجاست

https://ganjoor.net/moulavi/shams/ghazalsh/sh462

#نوروز    

💡 زبان فارسی یک زبان میان‌قومی‌ست، پل ارتباط اقوام ایرانی با هم. پل ارتباطی ما با کشورهایی چون افغانستان و تاجیکستان. میراث مشترک ما با هند، ترکیه و غیره. معلوم است که اگر این پل خراب شود چه اتفاقی می‌افتد؛ گسست و شکاف ظاهر می‌شود.‌ شبکه‌هایی مثل بی‌بی‌سی فارسی نماد نگاه‌های علمی و آکادمیک به موضوعات و مسائل نیستند. آن‌ها به‌دنبال تولید گفتمان علمی نیستند. انگیزه اصلی آن‌ها سیاسی‌ست.‌ این شبکه سال گذشته نیز به سراغ #نوروز به‌عنوان نماد باستانی و کهن وحدت ایرانیان رفت و «حاجی فیروز» را نماد برده‌داری اعلام کرد تا منبع مهم همگرایی در فرهنگ ایرانی را تضعیف کرده و به تولید شکاف و ایجاد واگرایی در ایران بپردازند. ما در پژوهشگاه در قالب ۲۰ نشست به آن‌ها پاسخ دادیم. شخص بنده نیز کتاب «وضع آیینی و وضع هنجاری» را در تحلیل آیین‌های ایرانی از سوی انتشارات آمستردام به چاپ رساندم و به اساتید مقیم آمریکا و کانادا که بی‌بی‌سی برای تأیید و طرح فرضیه غلط خود درباره نوروز به سراغ آن‌ها رفته‌بود، علاوه‌بر پاسخ علمی پیشنهاد مناظره در فضای مجازی دادم اما حاضر نشدند چراکه گفتمان آن‌ها سطحی و به دور از مستندات علوم میراثی بود. این بار هم مسئله تقابل زبان فارسی و زبان‌های اقوام ایرانی را مطرح کرده‌اند. این شکاف برساخته است و ربطی به واقعیت تاریخی کشور کهن و باستانی ما ندارد. «هشتگ منوفارسی» بر اساس من/دیگری ساخته شده‌است. این یعنی به‌دنبال دیگری‌سازی از زبان فارسی هستند. این دیگری‌سازی با هدف ایجاد شکاف در همگرایی اقوام ایرانی انجام شده‌است.

این رویکرد آنان با هدف کاهش سرمایه اجتماعی و منابع مهمی است که حافظ یکپارچگی جامعه و اقوام ایرانی چون نوروز و زبان میان‌قومی فارسی و غیره هستند. هدف، تضعیف ایران است. مثلاً مهمان این شبکه، خانمی که فاقد دانش مردم‌شناسی‌ست از تحمیل نوروز به اقوام جنوب ایران در این شبکه می‌گوید. حال آن‌که او نمی‌داند در جنوب ایران نوروز دریایی، صیادی یا خلیج فارس وجود داشته و این عنصر فرهنگی ایرانیان جنوب تا قاره آفریقا هم گسترش یافته‌است. یا آن‌ها از ریشه‌های برده‌داری در ایران می‌گویند. اما فیلم «سیاهان جنوب» اثر فرهاد ورهرام کارگردان و مردم‌شناس برجسته ایران را که فرضیه آن‌ها را نقض می‌کند، نه می‌بینند، نه نمایش می‌دهند و نه معرفی می‌کنند. به نظر می‌رسد هدف آن‌ها سست کردنِ پلِ اتصال، ضربه زدن به یکپارچگی اقوام ایرانی، تمامیت ارضی کشور ایران و ایجاد شکاف میان اقوام است. متنی شدن فرهنگ و زبان‌های قومی و وجود شبکه‌های استانی که زبان آن‌ها قومی و محلی‌ست و امکان انتشار کتاب، فیلم و موسیقی به زبان‌های قومی نشان از چنین اتنوساید و تبعیضی که مطرح می‌کنند، ندارد.

جوک‌های قومی با توجه به رشد جامعه مدنی در ایران نسبت به قبل کاهش فراوان داشته‌است. حال به‌جای جوک‌های قومی که به‌دلیل رشد مدنی و اخلاق شهروندی در میان مردم ایران کاهش یافته، یک امر دیگر را مطرح می‌کنند؛ تقابل زبان‌های قومی و زبان فارسی. این تقابل برساخته و تصنعی‌ست. نهضت جنگل یکی از نهضت‌های مدنی ایران است که اولین بار از حقوق و حق رأی زنان سخن می‌گوید، زبان روزنامه این نهضت فارسی‌ست.

زبان فارسی به‌عنوان زبانی میان‌قومی حافظ هویت همه اقوام ایرانی در طی تاریخ کهن ما بوده‌است. ما در تاریخ خود منابع فراوانی برای درک تنوع فرهنگی داریم. از منشور کورش تا ادبیات عرفانی ایرانی و اسلامی ما. در شرایط بد اقتصادی و شکاف طبقاتی و اقتصادیِ فعلی، ... باید به اقتصاد مناطق مرزی و محروم ایران رسید و مانع از قومی شدن فقر در کشور شد، آن وقت این گفتمان‌های غیرعلمی که تولید می‌کنند، نمی‌تواند منجر به تضعیف اتحاد و یکپارچگی اقوام ایرانی شود.

می‌دانید که مانعی در تاریخ کلاسیک و کهن ما برای مکتوب و متنی شدن زبان‌های اقوام ایرانی وجود نداشته‌است، نسخ خطی به زبان‌های مازندرانی، گیلکی و... شاهد این ادعاست. «دیوان شرفشاه» کتابی خطی به زبان گیلکی‌ست و کتاب «کنزالاسرار» به مازندرانی‌ست. به‌نظرم همزمان باید جوایز حوزه علوم میراثی، هنر و ادبیات بومی را نیز توسعه داد. مهم‌ترین کار برای حفظ زبان‌های قومی و محلی و بومی ما افزایش سرمایه نمادین آن‌ها و نشان دادن همزیستی زبان‌های قومی ما با زبان فارسی‌ست.

🎙 علیرضا حسن زاده
عضو هیئت علمی و رئیس پژوهشکده مردم‌شناسی میراث فرهنگی
🔗 متن کامل گفت‌وگو
⬅️ بخش نخست گفت‌وگو ⬅️ بخش دوم گفت‌وگو
#وحدت_در_کثرت
#پارسی_میراث_همه_ایرانیان
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

#نوروز_١۴٠١_با_شرق

🔺ایران چقدر آماده دوران گذار است؟

🔹"حقیقت این است که دوران کنونی ،دوران گذار است و بالطبع کشورهایی از آن منتفع بیرون خواهند آمد که عمیقا ویژگی های آن را درک کرده و توانسته باشند مطابق ملزومات آن و متناسببا ویژگی هایش سیاست خارجی خود را طراحی و اجرا کند."

🔹رضا نصری یادداشتی نوشته با عنوان ایران چقدر آماده دوران گذار است.

خوانش: اطهر کلانتری

لینک سایت:
https://www.sharghdaily.com/fa/tiny/news-842818
🔹سالنامه شرق را ببینید:
yun.ir/w1xe0c

@sharghdaily
sharghdaily.com

ليندال ساكس طول ١٨ كيلومتر خیابان ولی‌عصر تهران را پياده طى كرده و گوشه‌اى از حال و هواى اين خيابان در نوروز را به تصوير كشيده است.

صفحه اینستاگرام سفارت استرالیا نوشت: سفير ساكس #نوروز را با انجام دادن دو كارى كه خيلی دوست دارد جشن گرفت: پياده روى و اكتشاف. او در حالى كه از يک روز زيبای بهاری لذت مى برد، تمام طول خيابان وليعصر (١٨ كيلومتر) را پياده طى كرد و از مناظر و صداها لذت برد. سپس اين روز فوق العاده را با صرف ديزی و دوغ خوشمزه برای نهار [ناهار] در يک قهوه خانه محلی به پايان برد.

@sahandiranmehr

⚡️ نزدیک ۷۰۰ سال پیش در روزگار چیرگی مغول و در دورانی پرآشوب که کس از فردای خود خبر نداشت، شبی یا روزی، در خلوت خود چنین پیش‌بینی‌ای می‌کند:

بر سر تربت ما چون گذری همت خواه
که زیارتگه رندان جهان خواهد بود

و در #نوروز ۱۴۰۱ #حافظیه در #شیراز میزبان خیل «رندان جهان» بود که به «زیارت» #حافظ آمدند و سال خود را اینگونه #نو کردند.

🔗 منبع ویدئو
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

⭕️ خالق #موسیقی تحویل سال کیست؟

استاد علی‌اکبر مهدی‌پور دهکردی، سرنانواز، این نغمه ماندگار را در دستگاه چهارگاه در سال ۱۳۶۵ ضبط کرده است. نغمه‌ای که به عنوان اثر غیرملموس یونسکو ثبت شده است.

#نوروز
در «جریان» باشید.
@Jaryaann