بریده‌ها و براده‌ها

✍️پدیدۀ وحید یامین پور و مشت آخر

مشکلِ وحید یامین پور این نیست که گمان می کند اروپا «در معرض فروپاشی» است؛ مشکل او حتی این نیست که درکی بسیار خطی و ساده از رینگ بوکس‌ دارد و در تصوّری خطی، ایران ‌و آمریکا (یازده میلیون کیلومتر مربع از وسعت دنیا!) را در داخل یک رینگ بوکس‌ جا داده؛ اینها مشکل وحید یامین پور نیست، بلکه مشکل اساسی او درک ناصحیح از مفهوم «انسان» است. یامین پور یک فرد نیست بلکه یک تیپولوژی است و از این لحاظ پرداختن به مختصات او ضرورت دارد:

1️⃣ یامین پور و استرس
یک نکته اساسی در قوام شخصیت انسانها مساله رنج است. همان که #حافظ می گوید: «نازپرود تنعّم». امثال یامین پورها با یک ماجرا بیگانه اند و آن مساله استرس است. یک جوان در دنیای امروز برای «اشتغال»، «مسکن»، «تحصیلات» و حتی «بیمه» و... متحمل استرس و مرارتهایی می شود که افرادِ نشسته در حاشیه امن، با آن بیگانه اند.
فقدان رنج/استرس باعث شکلگیری آرمانگراییِ غیرواقعی در اشخاص می شود.

2️⃣ یامین پور و پکیچ
زیست گلخانه ای ‌‌و حرکت در فضاهای پکیجی مضررات کلیدی دارد. حضور در محیط دانشگاه امام صادق باعث شده که در عنفوان جوانی، رشد در قالب یک پکیج صورت گرفته و شخص در معرض استخوانبندیِ واقعی جامعه نباشد. گام بعدی (و بلافاصله بعد از تحصیل)، به شغل منتهی شده و بلافاصله پس از شروع اشتغال، ماجرا به شهرت و به قدرت ختم شده.
این مسیر را می توان فضای تحصیل/اشتغال پکیجی نام نهاد.

3️⃣ یامین پور و رقابت
رقابت قوام دهندۀ ظرفیتهای درونی انسانهاست و اساسا مساله «رقابت» بخشی از ساختار دنیای امروز است. کسی که برای بدست آوردن #شغل از مسیرهای رقابتی عبور نکرده، کجا می تواند تجسم کند تلاش و کوششی را که یک جوان ژاپنی فارغ التحصیل دانشگاه توکیو تِک باید مصروف کند تا در گوشه ای از ساختار #پاناسونیک به جایگاه مدیر میانی برسد. کجا می تواند تجسم کند مرارت و زحمتی که یک جوان فارغ التحصیل برق استنفورد باید تحمل کند تا در گوشه ای از ساختار شرکت بوئینگ به جایگاه مدیریتی برسد.

4️⃣ یامین پور و مطالعه
حتی در مساله مطالعه هم شما صحبت جدی و عمیقی از اینگونه لسان نمی شنوید. چرا که اساسا عمق و آموختن، مستلزم رنج است. یامین پور بر صندلی ای نشسته که پیش از او فردی در جایگاه محمود گلزاری آنجا کار می کرده است. مایه های شخصیتی گلزاری مبتنی بر رنج بود و همچنین جهد در امر پژوهش.

شگفت اینجاست که امروز در همین تراز، (در وادی دیگر) شاهد آنیم که فردی با مختصات ذهنی عبدالملکی بر صندلی ای نشسته که اکبر ترکان آنجا کار می کرد. عصاره شخصیت امثال ترکان و گلزاری مبتنی بر «صبوری در مطالعه و آموختن» بوده و عصاره شخصیت عبدالملکی و یامین پور مبتنی بر جهش و عجله.

5️⃣ یامین پور و حاشیه امن
سخنرانی اخیر یامین پور در خصوص مشت آخر و وارثان دنیا، اسباب تعجب بسیاری از افراد شد. اما این سخنان عجیب نیست وقتی که به این واقعیت نظر کنیم که گوینده آن کلمات کسی است که در یک فضای پکیجی (و غیر رقابتی)، به جایگاهی رسیده که در یک حاشیه امن قرار گرفته است. هر کس دیگری که در آن جایگاه قرار گیرد نیز ممکن است خود را نشسته بر لبۀ دنیا (و در آستانه فتح عالم) تصور کند.

⭕️آخر- یامین پور و جغرافیا
زمانی بود که آلفرد هیچکاک فیلم سینمایی «شمال از شمالغربی» را ساخت. برخی معتقدند که ساخت آن فیلم روایت «ذهن هیچکاک» بوده در «شرح وسعت جغرافیا». او مسحورِ وسعت و پهناوریِ یک جغرافیا بوده و در قالب یک قصه/روایت سعی کرده گستردگیِ جغرافیا را به تصویر بکشد. عملا در یک ذهن پیچیده، گستردگیِ امور، گسترده تر و در یک ذهن ساده، سادگیِ امور ساده تر می نماید. ساختار ذهنی یامین پورها چنان است که در این ارض واسع خدا فقط شاهد دو مشت زن هستند که در اقلیمی به کوچکیِ رینگ بوکس، بهم گلاویزند.

در یک درک خطی و یک ذهن ساده، گمان می کند «اروپا» در حال فروپاشی است. یک وسعت 10میلیون کیلومتر مربعی از دنیا با جمعیتی بالغ بر 745میلیون نفر، در ذهن خطی و ساده یامین پور «درحال فروپاشی» است ولی اگر کسی از او بپرسد: زمان دقیق (یا حتی حدودی) فروپاشی چه وقت است؟ نمی داند. اگر کسی از او بپرسد: فروپاشی چه فرآیندی است؟ ‌‌و مشخصا «چه چیزی از هم می پاشد»؟ نمی داند.

مشکل یامین پور این نیست که درس جغرافی را نمی داند. مشکل او این است که مفهوم روشنی از «انسان» در ذهن ندارد. نمی فهمد که «ساختارهایی» که انسان به #رنج بنا می نهد به آسانی دچار فروپاشی نمی شود. نمی داند که فراتر از بحث اروپا/آسیا، مفهوم تلاش، مفهومی ارجمند است. «بشر» در حال سعی و خطاست و دارد می آموزد. ساختارهایی که بشر در اروپا،آمریکا یا حتی در ژاپن/چین بنا نهاده یک ساختار کامل نیست. این ساختارها در قالب سعی و خطا رو به سمت بهبود است. اما این جهد و تلاش انسان، در یک ساده سازیِ خطی اصلا و ابدا قابل درک نیست.

t.center/solseghalam

جز قلب تیره هیچ نشد حاصل و هنوز
باطل در این خیال که اکسیر می‌کنند
#حافظ

جانم
ملول گشت
ز فرعون و ظلم او
#مولوی


که گرچه رنج به جان می‌رسد، اُمید دواست...
#سعدی

⚡️ نزدیک ۷۰۰ سال پیش در روزگار چیرگی مغول و در دورانی پرآشوب که کس از فردای خود خبر نداشت، شبی یا روزی، در خلوت خود چنین پیش‌بینی‌ای می‌کند:

بر سر تربت ما چون گذری همت خواه
که زیارتگه رندان جهان خواهد بود

و در #نوروز ۱۴۰۱ #حافظیه در #شیراز میزبان خیل «رندان جهان» بود که به «زیارت» #حافظ آمدند و سال خود را اینگونه #نو کردند.

🔗 منبع ویدئو
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

.
ساز و آواز《ابوعطا》
و اجرای تصنیف "بهار دلکش،"

خواننده: #محمدرضا_شجریان

تار: #محمدرضا_لطفی

خوش‌تر ز عیش و صحبت و باغ و بهار چیست؟
ساقی کجاست گو‌ سبب انتظار چیست؟
#حافظ

@moosighi_sonati

🔰 در میان همه‌ی کتاب‌های نظم و نثر فارسی دری تنها دو کتاب «مجموعیّت» روح ایرانی را در خود بازمی‌تابانند، یکی #شاهنامه و دیگری دیوان حافظ. ایرانی، از شاهنامه و دیوان، یکی را به این دست و یکی را به دستِ دیگر داشته و با همه‌ی فرسودگی، دل‌شکستگی و ناسرانجامی، از هر دو تسلّیٰ و نیرو می‌گرفته است.

...
در نزد شاعر شيراز سه‌ تيره اصلی‌ فكر تشخيص‌ داده‌ می‌شود: يكی‌ عشق‌، ديگری روشن‌‌بينی‌ و سوم‌ يكرنگی.

از عشق‌، مقصدِ زندگی‌ و رستگاری‌ بشری منظور است‌. #عشق‌ انگيزه‌ وجود است‌، به‌ منزله سوخت‌، كه‌ موتور زندگی را به‌ راه‌ بيندازد.

امّا روشن‌‌بينی، گرايش‌ِ ذاتی انسان‌ به‌ شناخت‌ خود است‌، برای‌ آنكه‌ بتواند راه‌ زندگی‌ را روشن‌تر ببيند، بداند كه‌ كيست‌ و چيست‌ و سرانجامش‌ چه‌ خواهد بود.حافظ‌ بسيار علاقمند است‌ كه‌ دستخوش‌ پندارها نماند، ولو به‌ بهای‌ تحمّل‌ تلخكامی‌ها.

مورد سوم‌ دورنگی‌ است‌ كه‌ گاه‌ به‌ صراحت‌ و گاه‌ به‌ كنايه، بارها و بارها از آن‌ حرف‌ زده‌ می‌شود. در كمتر غزلی است‌ كه‌ در آن‌ سخنی‌ از ريا و تزوير و زرق‌ پيش‌ نيايد. از نظر حافظ‌ اين‌ بزرگترين‌ بليّه‌ اجتماعی‌ است‌ كه‌ در سايه آن‌ و به‌ بهانه آن‌ خواهش‌ های‌ نفسانی انسانی‌ بر كرسی‌ نشانده‌ می‌شوند. كسانی كه‌ به‌ عنوان‌ مسئول‌ مورد سرزنش‌ قرار می‌گيرند، در درجه‌ اوّل‌ عالمان‌ دنيادار و صوفيان‌ هستند. از پس‌ آنها عوام‌ (عامّه‌) می‌آيند كه‌ پشتوانه‌ و بازوی‌ اجرایی آنهايند. چند سالی‌ معاصر بودن‌ با امير مبارزالدين‌ در شيراز، كه‌ شريعت‌ و حكومت‌ را در خود جمع‌ كرده‌ بود، به‌ حافظ‌ مجال‌ داد تا از اين‌ شيوه كار تجربه دست‌ اوّل‌ كسب‌ كند و تعدادی‌ از بهترين‌ غزل‌های‌ او حاصل‌ تجربه‌ اين‌ دوران‌ است‌. گرچه ‌رياورزی در سراسر عمر زبان‌ فارسی‌ دری‌ مورد اعتراض‌ گويندگان‌ بوده‌، هيچ‌ كس‌ بهتر از حافظ‌ به‌ آن‌ نپرداخته‌ است‌. به‌ حالت‌ بغض‌ می‌گويد:
آلودگی خرقه‌ خرابی جهان‌ است‌... يا: عجب‌ گر آتش‌ اين‌ زرق‌ در دفتر نمی‌گيرد ...

✍🏼 دکتر محمدعلی اسلامی نُدوشن
📚 #کتاب تأمل در حافظ، دیباچه

🔰 "دیوان حافظ" تاریخِ مقطرّ ایران است. از حافظ هرجا حرفی به میان آید خود به خود کنجکاوی برانگیخته می‌شود، زیرا دیوان او عصاره‌ی سرگذشتِ ایران و "نقد حالِ" ماست. پس از ششصد سال، هنوز هم سُخنگوی مای الکن است و جواب‌دهنده به فالِ همیشگی‌ای که در ضمیر ما خلجان دارد.

✍🏼 دکتر محمدعلی اسلامی نُدوشن
📚 #کتاب ماجرای پايان‌ناپذیر حافظ

منبع: کانال دکتر اسلامی نُدوشن
۲۰ مهرماه روز بزرگداشت #حافظ
#ایده_ایران
در «جریان» باشید.
@Jaryaann_

سام گیوراد:
«به بهانه‌ی روز حافظ
ساخت بنای یادمانی شایسته برای آرامگاه حافظ و تأمین هزینه‌های آن از بزرگ‌ترین دغدغه‌های علی‌اصغر حکمت بود که با استقراض از طلاهای بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی ( تصویر سوم) و معماری آندره گدار (معمار و باستان‌شناس شهیر فرانسوی) ممکن شد.»

باده با محتسب شهر ننوشی زنهار
بخورد باده‌ات و سنگ به جام اندازد

#حافظ

گر از تو یک سر مو ، سرکشد دل حافظ
بگیر و در خم زلفت به پیچ و تاب انداز
#حافظ | مخالف چهارگاه

محمدرضا #شجریان 🎤
جلیل #شهناز
برنامه #گلهای_تازه ۴۸

نسخه‌ی کامل این برنامه:
t.me/shajarian_home/809

❄️ «خانه‌ی شجریان»
🆔 @Shajarian_Home

نذر کردم گر ازین غم به در آیم روزی
تا در میکده شادان و غزلخوان بروم
#حافظ | گوشه‌ی قرچه

محمدرضا #شجریان 🎤
محمد #مقدسی
آلبوم غیررسمی #انتظار

نسخه‌ی کامل این قطعه:
t.me/shajarian_home/932

❄️ «خانه‌ی شجریان»
🆔 @Shajarian_Home

لبت شکر به مستان داد و چشمت می به میخواران
منم کز غایت حرمان نه با آنم نه با اینم


#حافظ

🎶 آواز استاد محمدرضا #شجریان درجریان بازدید ایشان از آثار باستانی تخت سلیمان تکاب

اجرایی #خصوصی در بیات زند

درمیخانه ببستند خدایا مپسند
که در خانه‌ی تزویر و ریا بگشایند
#حافظ‌‌

منبع: کانال خصوصی @Khosousi

🍁«خانه‌ی شجریان»
🆔 @Shajarian_Home

‌دلم از وحشت زندان سکندر بگرفت
رخت بربندم و تا ملک سلیمان بروم‌
#حافظ‌‌
‌
محمدرضا #شجریان‌
داریوش #پیرنیاکان‌
آلبوم #انتظار

💠«خانه‌ی شجریان»
🆔 @Shajarian_Home

با دل خونین،
لب خندان بیاور
همچو جام

نی گرت زخمی رسد،
آیی چو چنگ اندر خروش...

#حافظ
https://ganjoor.net/hafez/ghazal/sh286/

Vahid: t.co/fRTyp9swdC
‼️کشف نسخه خطی غزلیات حافظ با مهر شاه جهان و یک غزل تازه

بی‌بی‌سی:
به گزارش رسانه‌های ایالت بنگال، "انجمن آسیایی کلکته" از کشف مهمی خبر داده است: پژوهشگران این بنیاد فرهنگی یک نسخه خطی تازه و ناشناخته از دیوان غزلیات خواجه حافظ شیرازی پیدا کرده‌اند که گفته می‌شود نسخه‌ای بسیار گرانبها و نادر است.

روزنامه "تایمز آو ایندیا" در صفحه اول شماره امروز خود، دوشنبه (۱۶ اسفند/۶ مارس) کشف این دست‌نوشته ۷۰۰ ساله را یک رویداد فرهنگی مهم دانسته که به شکلی کاملا تصادفی پیش آمده است. اکنون کارشناسانی بی‌شمار از جهان ایران‌شناسی تنها برای دیدن این اثر راهی کلکته هستند.

گفته می‌شود که این نسخه خطی نه تنها به خطی خوش و با آرایش و تذهیب زیبا نوشته شده، بلکه‌ در آن غزلی هست که در سایر نسخه‌ها وجود ندارد.

از این‌ها گذشته این نسخه از این نظر نیز اهمیت دارد که حاوی امضا و مهر طلایی شاه‌جهان است، پادشاه نامی و پرشکوه سلسله مغولان هند. این پادشاه چند قرن پس از حافظ زندگی می‌کرد،‌ اما به نظر کارشناسان "انجمن آسیایی"، مهر دربار او نشان می‌دهد که این پادشاه هنردوست این نسخه را برای کتابخانه شخصی خود تهیه کرده است.

موزه انجمن آسیایی در کلکته نسخه نویافته را در ویترینی برای تماشای عموم به نمایش گذاشته اما می‌گوید که به زودی به خزانه‌ای مخصوص منتقل خواهد شد.

کشف تصادفی
انجمن آسیایی کلکته این روزها در تدارک جشن ۲۲۰مین زادروز میرزا غالب است، شاعر هندی است که به زبان‌های اردو و فارسی شعر سروده است.

کارشناسان انجمن در جستجوی آثار خطی باقیمانده از میرزا غالب، به شکلی کاملا تصادفی دست‌نوشته‌ای با اوراق زرد و کهنه یافته‌اند که به زودی متوجه شدند نسخه ناشناخته‌ای از دیوان حافظ است.

رامکریشنا چاترجی، مشاور تاریخی انجمن آسیایی، به تایمز آو ایندیا گفته است: "وقتی همکاران ما به این نسخه برخوردند،‌ حیرت کردند، زیرا حافظ پانصد سال قبل از میرزا غالب زندگی می‌کرده است. در جریان تماس و مشاوره با پژوهشگران ایرانی کم‌کم روشن شد که این نسخه چطور به اینجا رسیده است."

‼️ او توضیح می‌دهد که در دیوان نویافته غزلی هست با مطلع "بحمدالله که بازم دیدن رویت میسر شد" که در نسخه‌هایی که تا کنون می‌شناسیم وجود ندارد.

سید اختر حسین، استاد ادبیات فارسی در دانشگاه جواهر لعل نهرو،‌ اعتقاد دارد که کشف این نسخه خطی خبری شوق‌انگیز برای ایران‌شناسان و دوستداران شاعر بزرگ ایرانی است. به گفته او نسخه‌ای شبیه این نسخه خطی در کتابخانه خدابخش شهر پتنا نگهداری می‌شود.

احمد کریمی حکاک، پژوهشگر و استاد رشته ادبیات فارسی در دانشگاه مریلند، ضمن تاکید بر اهمیت نسخه نویافته گفته است که سلسله مغولان هند از زمان همایون شاه، علاقه زیادی به شعر و ادب فارسی داشتند و آثار سخن‌سرایان ایرانی را گردآوری می‌کردند یا به امرا و پادشاهان دیگر هدیه می‌دادند.

نکته جالب دیگر این است که دیوان غزلیات حافظ برای اولین بار بیش از دویست سال پیش در همین شهر کلکته،‌ به روش چاپ سنگی منتشر شد.

http://www.bbc.com/persian/iran-39181942

💬
Vahid Online:
#حافظ۹۵ محسوب میشه یا مثل آهنگ و شوهایی که قبل از #نوروز میومد بایدگفت #حافظ۹۶؟
#بحمدالله، #غزل جدید منتسب به #حافظ:
twitter.com/Vahid/status/838771727337390080

📡 @VahidOnline