بریده‌ها و براده‌ها

🎭 بیچاره آدمیان... که گرفتار دام تن‌اند؛ تقلا می‌کنند تا آزاد شوند، تا نجات یابند... به دامی سخت‌تر گرفتار می‌شوند، به دام ذهن.
و این را رستگاری می‌نامند!
فقط زندان خود را عوض می‌کنند_ دیوارها دیگر نه از سنگ‌اند و گچ و میله‌های آهنین، که از جنس امید و رؤیایند. زندان خود را عوض می‌کنند، و این را آزادی می‌نامند!


🪷 #نمایشنامه
🪷 #بودا
🪷 #نیکوس_کازانتزاکیس
🪷 #ترجمه_محمد_دهقانی
🪷 #نشر_نگاه_معاصر
🪷 #پیشنهاد_کتاب
🪷 #لذت_متن





🎨 نقاشی امپراتوری نور اثر رنه ماگریت





💠 @dmdehghani

🔺درسگفتار ترجمه ادبی

👤استاد عبدالله کوثری

🎙صوت جلسه‌ی اول


#کوثری
#ترجمه_ادبی
#صوتی
♦️♦️♦️

t.center/nutqiyyat

instagram.com/nutqiyyat

https://youtube.com/@nutqiyyat

🔺درسگفتار ترجمه ادبی

👤استاد عبدالله کوثری


#کوثری
#ترجمه_ادبی
#صوتی
♦️♦️♦️

t.center/nutqiyyat

instagram.com/nutqiyyat

https://youtube.com/@nutqiyyat

🔸دکتر محمد دهقانی: بودا، آشکارتر از هر اثر دیگر کازانتزاکیس، مبین تعارضی است که وی میان اشتیاق به عمل سیاسی، از یک سو، و اعتقاد به پوچی و بیهودگیِ هر عملی در این جهان، از سوی دیگر، احساس می‌کرده است؛ و باز کازانتزاکیس در هیچ اثر دیگری تا بدین‌ حد نکوشیده است تا دو سوی این تعارض را روشن گرداند و در قالب کار و فعالیت هنری با هم آشتی دهد.


🍀 #بودا
🍀 #نمایشنامه
🍀 #نیکوس_کازانتزاکیس
🍀 #ترجمه_ی_محمد_دهقانی
🍀 #پیشنهاد_کتاب



💠 @dmdehghani

🔰اولین ترجمه از مجموعه «انعکاس ادبیات»
فصل اول اثر جدید حسین مدرسی طباطبایی با عنوان
«متن و تفسیر: امام جعفر صادق و میراث او در فقه اسلامی»

🔹 این کتاب، جدیدترین و در عین حال، جامع‌ترین معرفی آکادمیک از جعفر بن محمد الصادق (د. ۱۴۸)، امام ششم شیعیان است. تا پیش از این، جای یک معرفی شایسته که به ابعاد مختلف زندگی او بپردازد احساس می‌شد. این اثر، که سال گذشته در انتشارات دانشگاه هاروارد منتشر شد، با معرفی تفصیلی ابعاد فقهی و حقوقی مکتب او‌، تلاش دارد تا بخشی از این خلأ را برطرف کند. نویسنده در درآمد کتاب خود تصریح کرده است که هدف پژوهش حاضر این است که چگونگی آغاز مکتب فقه جعفری را نشان دهد و پیشینه‌ای تاریخی از آن ترسیم کند و همچنین تاکید کرده که وجوه دیگری از شخصیت امام جعفر صادق نیز وجود دارد که این اثر، متعرض آن نشده است. اما فصل اول کتاب، که به مثابه یک مقدمه تفصیلی برای این کتاب نوشته شده، کارکردی فراتر از مقدمه داشته و می‌توان آن را یک معرفی جدید برای زندگی و اندیشه‌های امام صادق و جامعه او دانست که به طور گذرا به برخی از دیگر مسائل تاریخی مرتبط با او نیز می‌پردازد.

🔹 فصل اول کتاب با بیش از ۱۱۰ صفحه، به خوبی نشانگر جامعیت تاریخی نویسنده و تتبع گسترده اوست. از سویی، نزدیک به ۶۰۰ پانوشت و چندصد ارجاع جزئی و موشکافانه به منابع دست اول فرق، حکایت از زحمت چندین سالۀ مولف در نگارش این اثر را دارد و از سوی دیگر، بسیاری از نکات تاریخی و روشی جدیدی که وی در لابلای مطالب خود بیان کرده، هر یک ارزش انتشار در قالب یک مقاله یا یادداشت علمی مستقل را دارد.

🔹این فصل به مباحث گوناگونی پرداخته که از جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد: زندگی شخصی امام جعفر بن محمد صادق ع و  پدرش، محمد بن علی باقر (ع)، مواضع سیاسی و تعامل وی با حکومت، جایگاه و رویکرد فقهی او، حلقهٔ شاگردانش و تعامل وی با آن‌ها، دغدغه‌ها و تاکیدات وی علیه فرقه‌گرایی، چرایی و چگونگی جعل حدیث به نام او و مواضع او در این باب و نیز دیدگاه‌هایش دربارۀ اخلاقیات و سنن دینی و در نهایت، شوخ‌طبعی‌های وی.

🔹 مجموع این نکات،‌ موجب شد که در حلقه‌ی مطالعاتی انعکاس، چندین جلسه مستقل به هم‌خوانی این فصل اختصاص پیدا کند و سپس با کوشش داوطلبانه جمعی از شرکت‌کنندگان در این حلقه و نیز مدرسه تابستانه اسلام نخستین (که نامشان در صفحه دوم فایل ترجمه آمده است)، برگردان این اثر به فارسی آغاز شد. در میانه راه ترجمه، مطلع شدیم که خوشبختانه جناب آقای مرتضی کریمی‌نیا، ترجمه کامل این اثر را در دست دارند. با توجه به سابقه و تخصص ایشان در این زمینه، بنا شد ما به ترجمه فصل اول بسنده کنیم و حاصل کار را تنها به طور آنلاین در سری «ادبیات انعکاس» متنشر کنیم.  

🔺برای دریافت و مطالعه ترجمه این فصل به اینجا مراجعه کنید.

#انعکاس_ادبیات #ترجمه

@Inekas

هیچ چیز دلیل خدا نیست و همه چیز دلیل خداست! ♦️این مقاله، نوشته‌ی مایک آلمیدا فیلسوف خداباور مسیحی، مقاله‌ی بسیار جالبی است. آلمیدا با اتکا بر منطق استاندارد موجهات (modal logic) که به آن S5 می‌گویند، نشان می‌دهد که هر چیزی در جهان می‌تواند خدا (یعنی «واجب الوجود دارنده‌ی جمیع صفات کمال») را اثبات کند و هم‌هنگام ابطال کند. 📌 وقتی او می‌گوید «هرچیزی» دقیقا هر چیزی را اراده می‌کند؛ به طوری که او حتی نشان می‌دهد که بالاترین شرور، مثل قتل عام، تجاوز و زلزله می‌تواند خدا را اثبات کند و هم‌هنگام بالاترین خیرها می‌تواند خدا را ابطال کند. این یعنی هیچ چیزی در جهان، به خودیِ خود، دلیل مشت‌پرکنی (non-trivial) به سود یا علیه خدا نیست. 📌موقع خواندن‌ این مقاله سراسر یاد برخی ادعیه، روایات و نیز سخن عرفا بودم که در نهایت تنها خود خدا دلیلی به سود وجود او است و نه هیچ چیز دیگر، مانند دعای صباح منسوب به حضرت امیر که: «يَا مَنْ دَلَّ عَلَى ذَاتِهِ بِذَاتِهِ»: ای کسی که خود به خویشتن دلالت دارد، «آفتاب آمد دلیل آفتاب». 📌این مقاله را دفاعی فلسفی از این ادعا می‌توان دانست که اگر خدا وجود داشته باشد، هر چیزی (حتی شرور) دلیلی به سود وجود او است و اگر خدا وجود نداشته باشد هر چیزی (حتی امور زیبا و خیر) هم دلیلی علیه وجود او است. 📌لازم است اشاره کنم از باب قدرشناسی که این فرسته‌ی دانشی‌دوست گرامی «اشکان مهرروشن» (کثّر الله امثاله الشریف) مرا به اهمیت این مقاله دلالت کرد و قانع‌ام کرد که باید آن را بخوانم. او ترجمه‌ی اولیه‌ای هم از این مقاله به دست داده است که امیدوارم ویرایش شود و با قدری شرح و بسط لازم برای فهم‌پذیرتر کردن مقاله منتشر شود. نسخه‌ی شخصی‌ام از مقاله را ضمیمه کرده‌ام 👇🏿که اگر نخواستید کل مقاله را بخوانید به قسمت‌هایی که برجسته (های‌لایت) کرده‌ام نگاهی بیندازید و حاشیه‌ها را ببینید تا تصویری اجمالی از مقاله به دست آورید. #نکته‌اثر @YMirdamadi🌾

قرآن و روزه‌ی رمضان

۱- آیا قرآن گفته است تمام ماه #رمضان را روزه بگیرید؟ پاسخ مسلمانان امروز با اطمینان مثبت است. آیه‌ی ۱۸۵ سوره‌ی بقره به‌روشنی می‌گوید:«شَهرُ رَمَضان… فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهرَ فَليَصُمْه». از این روشن‌تر نمی‌شود. با این وجود، در این یادداشت می‌کوشم نشان دهم این اطمینان تنها درون ذهن ماست نه در متن قرآن.

۲- در آیه‌ی پیش از آیه‌ی رمضان عبارتی بسیار عجیب وجود دارد. این آیه می‌گوید:«و عَلی الَّذينَ يُطيقُونَهُ فِديةٌ طَعامُ مِسكينٍ (۲:۱۸۴)». مترجمان معاصر قرآن با خیالی آسوده «یُطيقُونَهُ» را این‌گونه ترجمه کرده‌اند:«کسانی که توانایی آن را ندارند». یعنی دقیقا برعکس عبارت عربی! آیه به‌طرز عجیبی می‌گوید:«کسانی که توانایی‌اش را «دارند» اما روزه می‌گشایند باید به عنوان جایگزین به یک بی‌نوا غذا دهند». سپس می‌گوید«این نیکوکاری داوطلبانه بهتر است» و ادامه می‌دهد «و روزه بهتر است». یعنی «نیکوکاری داوطلبانه- تطوع خير» و روزه را هم‌پایه می‌سازد. هیچ کدام را بر دیگری برتری نمی‌دهد بلکه هر دو را هم‌زمان بهتر می‌داند!

۳- بر خلاف مترجمان معاصر که مثل آب خوردن این آیه را وارونه ترجمه کرده‌اند، اثری از این وارونگی در ترجمه‌های قرن ۵ و به طور مشخص طبری، تاج التراجم و کشف الأسرار وجود ندارد.

۴- آیه‌ی ۱۸۴ چنان چالش‌برانگیز و دش‌خوار بوده، که کلینی در ابتدای قرن ۴ حدیثی را نقل می‌کند و می‌گوید منظور از «يطيقونه» در واقع «كانوا يطيقونه» بوده است. یعنی کسانی که در گذشته می‌توانسته‌اند اما دیگر نمی‌توانند همچون پیران یا آسیب‌دیدگان [۱]. اما هرگز نمی‌تواند فرض کند معنای «يطيقونه»، «لا يطيقونه» بوده است!

۵- کوشش دیگری که در قرن ۴ برای خنثی کردن این آیه صورت می‌گیرد، ادعای رایج و ارزان آن دوران مبنی بر منسوخ شدن این آیه توسط آیه‌ی بعدی است. شیخ مفید بدون استناد به هیچ حدیثی در کتاب فقهی کانونی خود که در نسل بعد از او منجر به زایش کتاب تهذیب، یکی از کتب اربعه‌ی شیعه می‌شود، می‌گوید درست است که این آیه جواز افطار تعمدی است و در برخی ادوار در دوران پیامبر(ص) نیز به آن عمل می‌شده، اما بعدا منسوخ شده [۲]! چنین ادعای مبهمی در مورد ناسخ و منسوخ قرآن، آن هم بدون هیچ ارجاعی در سال ۴۰۰ هجری، مثل این می‌ماند که من امروز مدعی شوم جمله‌ی ۱۳۵۷ از فلان کتاب ملاصدرا که ۴۰۰ سال پیش می‌زیسته توسط جمله‌ی ۱۳۵۸ همان کتاب منسوخ شده است! و هیچ مرجعی نیز ارائه نکنم. با این حال جالب توجه آن است که تا آن سال هنوز معنای «يطيقونه» در ذهن مسلمانان، به ضد خودش تبدیل نشده بوده و امکان ساده گذشتن از آیه‌ی ۱۸۴ وجود نداشته.

۶- موضوع دیگر، مدت روزه است. آیا همین‌که عبارت «فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهرَ فَليَصُمْه» را دیدیم یعنی باید سرتاسر رمضان را روزه بگیریم؟ درست ۱۲ آیه پس از آیه‌ی رمضان و در همین سوره می‌خوانیم:«الحَجُّ أشهُرٌ مَعلومات (۲:۱۹۷)». آیا حج چند ماه است؟ خیر. مناسک حج کم‌تر از یک ماه و تنها چند روز است ولی به آن نه در شکل مفرد و نه مثنی بلکه در شکل جمعی اشاره شده که برای بیش از ۳ به کار گرفته می‌شود. در واقع مناسک حج، در میان چهار ماه حرام صورت می‌گیرد که قرآن نام تمام آن‌ها را ماه‌های حج گذاشته است. بدین ترتیب «تنها» از متن قرآن نمی‌توانیم پی ببریم که سرتاسر رمضان را باید روزه گرفت یا چند روز از این ماه را. «الشَّهْرَ» در آیه‌ی رمضان نه بر مناسکی به طول ۱ ماه کامل بلکه بر ماهی دلالت می‌کند که قرار است در آن مناسکی صورت بگیرد که تعداد روزهایش برای ما روشن نیست.

۷- بدین ترتیب آن‌چه امروز گمانستان ما مسلمانان را در این باره می‌سازد «تنها» متن قرآن نیست بلکه فرآیندی تاریخی است. متن قرآن اولا به‌روشنی از امکان انتخاب میان نخوردن یا بخشیدن صحبت می‌کند و ثانیا درباره‌ی بازه‌ی روزه‌ی رمضانی ساکت است. چنین تنوعی درباره‌ی چیستی و طول دوره‌ی روزه، در احادیث بسیاری در کتب متقدم شیعه و سنی نیز به چشم می‌خورد که موضوع بحث و در دایره‌ی تخصص این کانال نیست. تنها چیزی که روشن است این است که همه‌چیز به آن اندازه که در گمانستان ما روشن به‌نظر می‌رسد، روشن نیست. شگفت آن است که بازسازی این گمانستان و این بازنگری‌ها و موشکافی‌ها از سوی دانش‌مندان صاحب‌اختیار در این حوزه رها شده تا آن‌که سقف این خانه به‌یک‌باره بر سر ساکنانش فرو بریزد…

#قرآن #pragmatics #سوره_بقره #فقه #شریعت #رمضان #صوم #دخیل_کردن_پیش_فرض_ها #دین #زبان_دین #ترجمه #حجیت_ظاهر #غلط_رایج_در_ترجمه

[۱] کلینی، الكافي، ج۴، ص١١۶، ح۵
[۲] مفید، المقنعة، ص ۲۹۴

https://t.me/quranicfragments/209