🔰 رعیت تصویر پادشاه📝 یادبود
#بهرام_بیضایی:
🔻 «
#پادشاه را سوارانی اندر پیاند که میرسند.» این پیش بینی قطعی ترسناکی است که آسیابان را هر لحظه از کشتن
پادشاه منع میکند. همین همراهی سرداران و سربازان است که بینوایی و تنهایی
پادشاه را بیشتر میکند. در
#مرگ_یزدگرد، پادشاهی شکست خورده روایت میشود که از صحنهی نبرد و رکاب دارانش، به سوی مرگ گریخته و در آسیایی همراهانش او را مییابند. خانوادهی آسیابان افتاده در دام گناه قتل
پادشاه، با نقلهای گوناگون و روایات تو در تو، همچون
#شهرزاد قصه گو، سعی دارند از مرگ حتمی خود را نجات دهند. قصد پرداختن به این روایات را نداریم، مسئلهی ما بررسی رابطهی رعیت و
پادشاه در آثار
#بیضایی است. این یادداشت کوتاه شرحی است از گزارهی عنوان: «رعیت تصویر
پادشاه».
🔻 آخرین و درخشان ترین اثر برای بررسی این مفهوم،
#اژدهاک است. روایت
#شوریدن رعیت بر
پادشاه: در این داستان یاما (جمشید) پدر اژدهاک مرزبان را میکشد. مارهای
#کینه درون اژدهاک رشد میکنند و او سرگردان در سرزمین میگردد. حتی شهرهای
#فراموشی که هر چیزی را در خود میبلعند، نمیتوانند بیدادگری یاما را در خود فروبرند. اژدهاک هیچ راهی برای آرام گرفتن نمییابد. به دنبال شورش بر یاما، به سوی او میرود. نبرد با یاما میطلبد و یاما به او از پیشگویی پیشگویان میگوید. یامای
پادشاه نمیمیرد، تا زمانی که اژدهاک زنده باشد. او در رویینه دژ امن خود پناه برده است و اژهاک به سویش راهی ندارد. در آخرین بندهای برخوانی، اژدهاک به نبرد با یاما میرود، شکافتن دژ را دستها باید و اژدهاک، دست تنها نمیتواند پایههای دژ یاما را بشکافد. و در بند دهم، یاما فرمان میدهد تا اژدهاک در بند باشد و افسانهها از او در جهان بپراکنند تا در بند نگه داشتنش ساده تر بنماید. در این برخوان تصویر یاما هر قدر
#مقتدر تر باشد، اژدهاک (رعیت) تنها تر و ناتوان تر میشود. اما این پایان نیست. پایان تصویر مقتدرِ یاما، میرسد به آغاز این یادداشت، مرگ یزدگرد. هر قدر که این اقتدار بیشتر و سهماگینتر خود را ظاهر سازد، در روزگاری که «مردمان با نان و خرما دشمنان را پیشواز میکنند»
#شکست و
#بینوایی پادشاه نیز سهماگینتر خواهد بود. چرا که در نهایت
پادشاه خود تصویر همین رعیت است. همین دلیل عامل پیشگوییِ پیشگویان یاماست که گفته اند با مرگ اژدهاک او نیز خواهد اسیر مرگ خواهد بود.
این تصویر در نمایشهای دیگر همچون نمایشهای عروسکی نیز به خوبی دیده میشود. در فیلم
#غریبه_و_مه نیز، زمانی که هفت مرد جنگی به دنبال کشتن غریبه هستند، هر ضربه ای که به مردان جنگی وارد میشود، غریبه نیز از آن آسیب میبیند. که به گونه ای نمایش دهندهی همین مفهوم است.
🔺 منبع: کانال تلگرامی انجمن اسلامی دانشجویان ترقیخواه دانشگاه پلیتکنیک
🔻 برای خواندن متن کامل از لینک زیر استفاده کنید:🌐 yun.ir/d0a🆔 @AnjomanPolytechnic#دانشجویان_متحد 🍀🆔 @anjmotahed