انجمن اسلامي پيشرو تربيت مدرس

❇️پخش مستند «#مصدق، نگاهی دیگر»

ساخته‌ی هدی صابر
تولید سال ۸۹-۱۳۸۸
مدت زمان مستند: ۱ساعت و ۲۵ دقیقه
‎
🗓سه‌شنبه ۲۱ خرداد ماه
🕓ساعت ۱۷
📌دفتر انجمن اسلامی پیشرو

@tmuanjoman

◼️14 اسفند سالروز درگذشت "اشراف زاده ای که مرد ملت شد " *
📜برشی از تاریخ :
«در طول تاریخ مشروطیت ایران این اولین بار است که یک نخست وزیر قانونی مملکت را به حبس و بند می‌کشند و روی کرسی اتهام می‌نشانند… به من گناهان زیادی نسبت داده‌اند ولی من خودم می‌دانم که یک گناه بیشتر ندارم و آن این است که تسلیم تمایلات خارجیان نشده و دست آنان را از منابع ثروت ملی کوتاه کرده‌ام… مردم این مملکت می‌دانند که وضع من در بسیاری جهات با وضع مارشال پتن فرانسوی بی‌شباهت نیست و من هم سالخورده و به وطن خود خدمتی کرده‌ام. من هم مثل او در اواخر عمر به روی کرسی اتهام نشسته‌ام و شاید مثل او محکوم شوم ولی همه نمی‌دانند بین من و او یک تفاوت آشکار است. پتن به جرم همکاری با دشمن ملت فرانسه به دست ملت فرانسه محاکمه شد و من به گناه مبارزه با دشمن ملیت ایران به دست عمال بیگانگان!».**

*از گفته های ایت الله #طالقانی درباره ی دکتر #مصدق
** گفته مصدق در مورد دادگاهش و علل محاکمه اش

به باور نویسنده، برای #مصدق و ایران مساله‌ «#حاکمیت و #استقلال_ملی» مطرح بود و برای شرکت نفت و #بریتانیا، ملی شدن نفت ایران، درست برعکس و علیه منافع ملی و حاکمیت و کنترل بریتانیا بر منطقه ارزیابی می‌شد و از این جهت، قدرت مانور طرفین ماجرا بسیار محدود بود.
نویسنده در جایی از کتاب می‌نویسد: «#آمریکا در ابتدا تصمیم داشت که وارد این دعوا نشود. آمریکا حتی بریتانیا را به پذیرش ملی‌شدن نفت ترغیب کرد، تلاش‌هایی صورت داد تا مناقشه از راه مذاکره حل و فصل شود و بریتانیا را از حمله به ایران منصرف کرد. آمریکا این موضع بی‌طرفانه را تا پایان دوره ریاست جمهوری ترومن در ژانویه ۱۹۵۳ دی‌ماه ۱۳۳۱ حفظ کرد، اما آن موقع دیگر بسیاری از مقامات امریکایی به این نتیجه رسیده بودند که سرپیچی مصدق از رسیدن به توافق در مناقشه #نفتی، دارد نوعی بی ثباتی سیاسی ایجاد می‌کند که ایران را در معرض خطر سقوط به ورطه #کمونیسم قرار می‌دهد».
کتاب حاضر چنین استدلال می‌کند که ایالات متحده آمریکا و بریتانیا برای توجیه کودتا از زبان جنگ سرد گفتمان مسلط زمانه استفاده کردند، اما نگرانی عمده آن‌ها تهدید کمونیسم نبود بلکه آن‌ها بیشتر به پیامدهای ملی شدن نفت در سراسر جهان توجه داشتند. دقیقا به همین دلیل بوده که بسیاری از ایرانیان، مصدق را تحسین می‌کردند و می‌کنند.
آبراهامیان در بخشی از کتاب می‌نویسد: «دیرپاترین تاثیر کودتا، اثرگذاری آن بر حافظه جمعی(مردم ایران) بود. این اقدام نه تنها نگاه #پارانوئید(توطئه‌اندیشانه) غالب در فرهنگ سیاسی را تشدید کرد بلکه آمریکا را نیز به این تصویر افزود».
چاپ نخست کتاب «کودتا؛ ۲۸ مرداد، #سازمان_سیا و ریشه‌های روابط ایران و آمریکا در عصر مدرن» نوشته «#یرواند_آبراهیمیان» با ترجمه محمد ابراهیم فتاحی، در ۳۲۸ صفحه با شمارگان دو هزار نسخه منتشر شد.

✅همچنین کتب زیر نیز به عنوان منابع تکمیلی معرفی می شود:
📌ايران و سازمان سيا: بازنگري در سقوط دولت مصدق- داريوش بايندر
📌تاملي در نگرش سياسي مصدق- فخرالدين عظيمي - خجسته
📌درس 28 مرداد:از لحاظ نهضت ملي ايران و از لحاظ رهبران خائن حزب توده- خليل ملكي
📌شوروي در ايران: از انقلاب سرخ (اكتبر 1917 ميلادي) تا كودتاي سيا (1953 ميلادي / 28 مرداد ماه 1332)- عليرضا علي‌صوفي
📌سازمان سيا در ايران: كودتاي 1953 م/ 1332 ش و ريشه‌هاي جدايي ايالات متحده و ايران- كريستوفر پتريك
📌صد ساعت سرنوشت‌ساز: گفته‌ها و ناگفته‌هاي كودتاي 28 مرداد 1332 امريكا و انگليس در ايران
📌رابطه ايران و آمريكا از ابتدا تا كودتاي 28 مرداد- داود افشاري - آرنا
📌ايران بين دو كودتا (تاريخ تحولات سياسي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي ايران از انقراض قاجاريه تا كودتاي 28 مرداد)- داريوش رحمانيان
📌خواب آشفته نفت: از كودتاي 28 مرداد تا سقوط زاهدي- محمدعلي موحد -
📌بررسي تاريخ تحولات سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي ايران (از انقراض قاجاريه تا كودتاي 28 مرداد 1332 شمسي)
📌از تهران مخوف تا جاي خالي سلوچ: نقد و پژوهش رمان ايراني پيش از كودتاي 28 مرداد و پس از آن- اعظم بيژني‌دليوند
📌كودتاي 28 مرداد- عبدالله شهبازي - روايت فتح
📌نقش انگليس در كودتاي 28 مرداد 1332
📌همه مردان شاه: از كودتاي 28 مرداد تا 11 سپتامبر- استفن كينزر ؛ مترجم:لطف‌الله ميثمي
📌راز پيروزي كودتاي 28 مرداد- محمدجعفر محمدي
📌نشست تخصصي بررسي نقش مطبوعات در بسترسازي كودتاي 28 مرداد: مجموعه سخنراني‌ها و ويژه‌نامه‌اي به مناسبت پنجاه و يكمين سالگرد كودتا
📌تاريخ معاصر ايران: از كودتاي 28 مرداد 1332 تا اصلاحات ارضي- پيتر آوري ؛ مترجم:محمد رفيعي‌مهرآبادي
📌خاطرات سياسي رجال ايران: از مشروطيت تا كودتاي 28 مرداد 1332- به‌اهتمام:علي جانزاده
📌كالبدشكافي توطئه: كودتاي نظامي 28 مرداد 1332- ابراهيم يزدي
📌قلم و سياست: از كودتاي 28 مرداد تا ترور منصور- محمدعلي سفري
📌جبهه ملي ايران از پيدايش تا كودتاي 28 مرداد
📌اسناد سازمان سيا درباره كودتاي 28 مرداد و براندازي‌دكتر مصدق- غلامرضا وطن‌دوست
📌كودتاي 28 مرداد و رويدادهاي متعاقب آن- حسين مكي
📌جنبش ملي شدن صنعت نفت ايران و كودتاي 28 مرداد 1332
@tmuanjoman

#کودتای_۲۸_مرداد_۱۳۳۲ یکی از مهم ترین تحولات تاریخ معاصر ایران است. این کودتا باعث شد تا دولت دکتر محمد #مصدق، پس از سه ساله از دست و پنجه نرم کردن با مشکلات عدیده ای که از ناحیه ی داخل و خارج بر آن تحمیل شده بود، از بین رفته و پهلوی ها و شخص #محمد_رضاشاه_پهلوی به حکومت مطلقه بازگردد. اما بواقع چه اتفاقی افتاده است که کشورهای خارجی و همدستان داخلی آن ها توانسته اند بدون ایجاد هیچ مشکلی به انجام کودتا پرداخته و حکومت مصدق را از بین ببرند؟ به نظر می رسد برای پاسخ به این سوال می بایست دو دسته دلایل را عنوان کرد:
۱: دلایل و عوامل #خارجی
۲: دلایل و عوامل #داخلی
این روزها که بحث #اسناد جدید منتشر شده توسط #دولت_آمریکا و وزارت خارجه این کشور بر سر زبان ها افتاده و هر کس تفسیر خود را نسبت به این اسناد بیان می کند، ما فعالان دانشجویی #انجمن_اسلامی_پیشرو #تربیت_مدرس بر آن شدیم که با پرهیز از متن های کلیشه ای و عبارات اغراق آمیز و شعار گونه و تعریف و تمجید از شخص خاصی و یا کوبیدن گروه های مختلف داخلی آن دوره به معرفی یک منبع ارزشمند برای مراجعه دانشجویان حقیقت جو بپردازیم تا خود آنها با بررسی منابع موجود و تفکر عمیق در آنها اندکی از واقعیات آن دوران و دلایل آن کودتا را دریابند.
کودتا؛ #۲۸_مرداد، سازمان سیا و ریشه‌های روابط ایران و آمریکا در عصر مدرن نوشته #یرواند_آبراهیمیان با ترجمه محمد ابراهیم فتاحی.
کتاب «#کودتا» جدیدترین اثر پروفسور #یرواند_آبراهامیان، نویسنده سرشناس تاریخ ایران معاصر است که با استفاده از تازه‌ترین اسناد موجود به موضوع کودتای 28 مرداد 1332 و تاثیر آن بر روند روابط ایران و آمریکا در عصر مدرن پرداخته است.
این کتاب در چهار فصل «#ملی_شدن_صنعت_نفت»، «#مذاکرات_انگلیس_ایران»، «#کودتا» و «#میراث» نوشته شده است.ناشر این اثر در معرفی این کتاب می‌نویسد: «مروری تاریخی و بسیار مهم از رویدادی سرنوشت‌ساز... نویسنده در این اثر به صورتی عالمانه نشان می‌دهد که کودتای ۲۸ مرداد بیش‌تر در مخالفت سرسختانه آمریکا و انگلیس با «#کنترل_منابع_نفتی» توسط ایران ریشه داشت تا «#لجاجت» دولت ایران یا «الزامات جنگ سرد».
ناشر همچنین به نقل از استاد خارجی آورده است: «#رشید_خالدی، استاد مطالعات عرب دانشگاه کلمبیا؛ کودتای آمریکایی انگلیسی سال ۱۳۳۲، رویدادی اساسی در تاریخ ایران مدرن است... این بررسی تازه به همراه درکی عمیق و پژوهشی بی‌نقص، به شکلی مستدل نشان می‌دهد که بررسی‌های پیشین موجود چندان مطمئن نیستند».
آبراهامیان در این اثر از اسنادی کم‌نظیر و سابقا دسته‌بندی‌شده و آثار جدید برای نشان‌‌دادن این لحظه‌ بسیار مهم در تاریخ خاورمیانه بهره گرفته است... بنابراین اثری است شایسته طیف وسیعی از خوانندگان ».
نویسنده هدف خود را از تالیف این کتاب با وجود این همه نوشته درباره‌ کودتای 28 مرداد، این‌چنین می‌نویسد: «هدف این کتاب به چالش‌کشیدن دو موضوع جداگانه‌ی مطرح‌شده در آثار قبلی در این باره است. یکی ادعای حسن نیت بریتانیا در مذاکرات نفتی با دولت مصدق و ادعای تلاش آمریکا برای ایفای نقش به عنوان یک میانجی صادق صلح و تلاش برای ناتوان نشان‌دادن مصدق از رسیدن به یک مصالحه، به دلیل لجاجت شخصی او و دیگری به چالش کشیدن این تعبیر است که کودتا صرفا در مقوله‌ی #جنگ_سرد بود و ربط چندانی به منافع نفتی ایران و تسلط بر آن توسط قدرت‌های بزرگ غربی نداشت».
این کتاب بر خلاف ادعاهای دیگران «تلاش می‌کند تا جایگاه کودتا را مشخصا و در درون مناقشه‌ی میان #امپریالیسم و #ملی‌گرایی، بین جهان اول و جهان سوم، بین شمال و جنوب و میان اقتصادهای صنعتی توسعه‌یافته و کشورهای توسعه‌نیافته‌ متکی به صادرات مواد خام، شناسایی کند.» نویسنده تاکید دارد که «با وجود به کاربردن زبان جنگ سرد و ادعای تلاش برای کنترل نفوذ کمونیسم در منطقه‌ خاورمیانه، این موضوع هرگز نمی‌توانست توجیهی برای اقدام نظامی و انجام کودتا در ایران تلقی شود».
از آن‌جا که موضوع مورد مناقشه در این میان نفت است، کتاب حاضر چنین استدلال می‌کند که ایالات متحده آمریکا نیز به اندازه بریتانیا در این بحران سرمایه‌گذاری کرده بود. بنابراین، علت مشارکت آمریکا در کودتا صرفا خطر #توسعه_کمونیسم نبود، بلکه مساله تبعاتی مطرح بود که #ملی_شدن_نفت می‌توانست بر مناطقی به دوردستی اندونزی و آمریکای جنوبی و خلیج فارس به جا بگذارد. کنترل تولید نفت که در اختیار شرکت‌های غربی بود، در اوایل دهه ۱۹۷۰/۱۳۵۰ به دولت‌های بومی واگذار شد اما چنین زیانی در اوایل دهه ۱۹۵۰/۱۳۳۰ امری کاملا غیرقابل پذیرش بود.
به اعتقاد آبراهامیان، ملی‌کردن صنعت نفت ایران بر سر «کنترل» بود و شرایط «مناقشه بر سر همه یا هیچ» را برای طرفین ایجاد کرد.

«#بنایی که پی ریختی را می سازیم»


#پیام اولین کنگره کنفدراسیون محصلین و دانشجویان ایرانی
(سومین کنگره‌ کنفدراسیون محصلین و دانشجویان ایرانی در اروپا)
به جناب آقای دکتر محمد #مصدق رهبر ارجمند #جبهه_ملی ایران

ای سردار پیر سر از زانوی اندیشه‌ات بردار و خروش فرزندانت را بشنو که با سینه‌های مالامال از امید به فردای پیروزی، نام تو را می‌برند.

ای دهقان سالخورده تاریخ ما… کاش می‌توانستی #دیوارهای_قلعه‌ای را که در آن زنجیرت کشیده‌اند، بشکافی و بیرون آیی تا به چشم خویش ببینی از بذری که در مزرعه اندیشه‌ها افشانده‌ای، نسلی روئیده است که جز به جهاد نمی‌اندیشد و جز به راه تو گام نمی‌گذارد و تو آنگاه می‌دیدی نهضتی را که تو رهبری کردی و او تو را پرورش داد، امروز دارای فرهنگی غنی است. فرهنگی که صفحاتش با خون نگاشته شده است و داستانش داستان شکنجه‌ها، زندان‌ها، اسارت‌ها و محرومیت‌هاست و امروز نسلی که پس از هشت سال پیکارش ولوله در جهان انداخته است، از این فرهنگ الهام می‌گیرد.

ما نیز هزاران فرسنگ دور از دیار عزیز و یاران دلیر خویش راه مقدس همین نسل را دنبال می‌کنیم و بی‌آنکه لحظه‌ای به منافع خویش و حتی به حیات خود بیندیشیم، دست‌اندرکار نبرد با پلیدی و تاریکی هستیم و امروز که در برابر همان دشمنانی که از چپ و راست بر تو می‌تاختند، ایستاده‌ایم، می‌خواهیم در کوشش ملت خود به سوی روشنایی سهم شایسته خویش را داشته باشیم.

نام تو امروز نه تنها فضای ما را گرم می‌دارد، بلکه آسمان‌های بیگانه‌ای را که امروز ما در زیر آن بسر می‌بریم، با روح و دل ما آشنا ساخته است، زیرا هر کجا که می‌گذریم، سخن از تو است و پیکار مقدس تو.

ما به تو اعلام می‌کنیم که به راهی که رفته‌ای وفاداریم. نام تو محک آزادی و شرف ماست و شیرازه اتحاد و پیوند ما.

ما به تو اعلام می‌کنیم که دوش به دوش یاران تو می‌جنگیم و از شکنجه و کشتار خصم نمی‌هراسیم.

ما به تو اعلام می‌کنیم بنائی را که پی ریختی می‌سازیم، جهادی را که آغاز کردی به پایان می‌بریم و دیواره‌های استبدادی را که شکافتی فرو می‌ریزیم.

ما به تو اعلام می‌کنیم که همگام با ملت خویش به‌پا‌خاسته‌ایم تا شب سیاه ملک خویش را به صبح کشانیم و استعماری را که تو مجروح کردی، بمیرانیم و در راه تو و در پی تو، شرف و آزادی ملت خویش را از چنگال دژخیمان مردم‌خوار و غلامان جان‌نثار رهایی بخشیم و زنجیرهای گران را از پای تاریخ وطن خود برداریم.

درودهای گرم و آتشین فرزندان وفادار خویش را بپذیر!

پاریس – پنجم ژانویه ۱۹۶۲
(این پیام به قلم دکتر #شریعتی نوشته شده است)

@tmuanjoman