کودکان کار و خیابان

📝 مواجهه‌ی رادیکال با خانه‌داری

✍ زهره اسدپور

🔲 کار خانگی چیست؟

▫️وظایف مربوط به کار خانگی را در سهل‌گیرانه‌ترین تقسیم‌بندی می‌توان به مقولات زیر تقسیم کرد:

– وظایف مربوط به نظافت خانه: جارو، گردگیری، شست‌و‌شوی ظروف و لباس‌ها، شست‌وشوی منظم و مداوم قسمت‌های مختلف خانه همچون دستشویی حمام، حیاط و آشپزخانه؛

– وظایف فرزندداری: مراقبت ۲۴ ساعته از کودکان کوچک‌تر، توجه به تغذیه و پوشش و ظاهر کودکان، تربیت کودکان، نظافت کودکان، کنترل رفت‌وآمد کودکان به مدرسه و یا کلاس‌های فوق برنامه، کنترل انجام تکالیف درسی کودکان؛

– وظایف مراقبتی: مراقبت از اعضای سالمند یا بیمار خانواده‌ی خود یا همسر. جالب است که این مراقبت حتا به اتاق‌های بیمارستان هم کشیده می‌شود، به این معنا که در صورت بستری شدن یکی از اعضای خانواده در بیمارستان، معمولا این زنان خانواده هستند که بدون داشتن هیچ اطلاع و آموزشی از پرستاری تخصصی بیمار، مجبورند در کمال تعجب با پرداخت مبالغی هنگفت بخشی از مسولیت‌های پرستاران بیمارستان را به عهده بگیرند. در موارد بسیاری نیز بیماران زودتر از موعد و به امید دریافت مراقبت‌های پزشکی در خانه، از بیمارستان مرخص می‌شوند. در چنین شرایطی نیز عمدتا این زنان هستند که مسولیت مراقبت‌های پزشکی از بیماران حتا بدحال را بی‌هیچ چشم‌داشتی برعهده دارند.

– وظایف آموزشی: مادران مسئول پیشرفت تحصیلی کودکان شمرده می‌شوند. از آنها خواسته می‌شود بی‌اینکه هیچ آموزشی درباره‌ی روش تدریس یا آموزگاری دیده باشند، فراتر از دیکته گفتن و درس پرسیدن، اشکالات درسی کودکان دانش‌آموز را برطرف کنند. این موضوع گاه تا جایی پیش می رود که بسیاری از مدارس به ویژه در مقطع دبستان رسما تکالیفی را ویژه‌ی مادران تنظیم می‌کنند. در مقطع پیش دبستانی نیز در موارد فراوانی مهدکودک‌ها مسئولیت درست کردن انواع و اقسام کاردستی‌ها در منزل را به عهده‌ی مادران می‌گذارند.

– وظایف مربوط به مهمان‌داری: درست کردن غذا یا غذاها برای مهمانان، پذیرایی از مهمانان با روی خوش و بدون هیچ نشانه‌ای از خستگی یا کسالت، حتا پذیرایی از مهمانان چند روزه.

🔺آنچه تا کنون آوردم تنها بخشی از کارهای خانگی است که عمدتا بر عهده‌ی زنان است. قطعا می‌توان به این سیاهه همچنان مواردی را افزود. کار خانگی در همه‌ی جوامع کاری زنانه است. حتا در صورت مشارکت مردان در کارخانگی، این مشارکت در حد کمک باقی ‌مانده و همچنان مسئولیت اصلی بر دوش زنان است. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که زنان حتا اگر شاغل باشند و از همکاری مردان در انجام امور خانه نیز برخوردار باشند، باز مسئولیت عمده‌ی کارهای خانگی بر دوش زنان است.

«راه‌حل‌های مختلفی برای بهبود شرایط زنان خانه‌دار و یا به طور کلی حل مساله کار خانگی ارائه می‌شود. جلب مشارکت مردان در انجام امور خانه و یا پرداخت دستمزد به زنان خانه‌دار دو راه‌حل معروف برای این مساله‌اند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم و می‌گوییم که چرا  این دو راه‌حل، پاسخی رادیکال به مساله کارخانگی و زنان خانه‌دار نمی‌دهد.

▫️تردیدی نیست که زنانه کردن کار خانگی در خدمت فرودست‌سازی بیشتر زنان است و باید با آن مقابله کرد. از این رو جلب مشارکت مردان در کار خانگی در جهت کم کردن بار کار خانگی برای زنان است و از این رو بسیار ضروری و ارزشمند. اما توقف در این نقطه و ندیدن ارتباط میان کار خانگی و جامعه‌ی سرمایه‌داری و نقشی که کار خانگی و خانه‌داری در ابقای سرمایه‌داری دارد، تقلیل مساله کار خانگی  به موضوعی میان زنان و مردان است که  نقش جامعه را نادیده می‌گیرد.

🔺پرداخت دستمزد به زنان خانه‌دار نیز گرچه گامی در جهت به رسمیت شناختن ارزش تولیدی کار خانگی است؛ اما به جای اینکه در جهت کوچک کردن یا محو کار خانگی باشد آن را تثبیت می‌کند و پاسخی برای اشکالات متعدد این کار، از جمله انجام آن در تنهایی و بدون روابط ارگانیک با دیگر کارگران، نیست. پاسخ رادیکال به مساله زنان خانه‌دار، نباید نقش جامعه سرمایه‌داری را نادیده بگیرد و باید بتواند نگاه سودانگارانه به کار خانگی را نیز به چالش بکشد.

▫️پاسخ رادیکال به مساله کار خانگی در درجه اول کوچک‌تر کردن کار خانگی از طریق اجتماعی کردن آن است. بسیاری از مسئولیت‌های زنان خانه‌دار در اصل مسئولیت‌های اجتماع است. وظایفی چون آموزش کودکان یا خدمات مراقبتی از بیماران و سالمندان از حیطه‌ی وظایف خانگی باید خارج شوند. به عبارت ساده‌تر، تمام آموزش کودکان باید در مدارس رایگان و با کیفیت انجام بگیرد و هیچ وظیفه‌ی تکمیلی‌ای بر دوش مادران در این مورد نباید باشد. آموزش و پرورش رایگان  باید به سنین پیش از دبستان نیز کشیده شود...»


#زنان_خانه‌دار
#کار_خانگی





https://t.center/NA_BE_KAR_KOODAKAN