🎵🎼گُلوَنی💥Laki🎶🎶

نمام چایتی وه گردم سر گرونه
ریه ل به ن کردییِ دیه پابرونه
هوا سرده ولی ئه ج مِ بپرسن
درینم کویره ی آهنگرونه

#مهدی_زینی_چپرا

صوتونه خیر و شادمانی


🎼 🍁 #گلونی_Laki 🍁🎶

🟠 @Alshtariii  🔥

پرچم قوم و تبار لک تونی ای گلونی
سروه‌ن سرو و چنار لک تونی ای گلونی
دویره ئه جینت، دَسَل بی پشت و پیه‌لی
ریشه دارِ برقرار لک تونی ای گلونی

#مهدی_زینی
#گلونی_لکی #میراث_لکی


🌿🍃 #گلونی_Laki 🌺🎵

🟢 @Alshtariii

دمت قندونِ عشق و گرگراوه
نفس بو مشگ و آو دم چوی گلاوه
ارا سویر کتی مجنون کوی بر
دو زلفت تاف تافه ، تینیت سراوه

#مهدی_اصلانی




سلام بر اهالی گر گرج لکستان
صوتو  خیر و خوشی


🌿🍃 #گلونی_Laki 🌺🎵

🟢 @Alshtariii

«داو»
«داو» واژه ای لکی و به معنای ادعای کاری را داشتن و نوبت گرفتن برای پرداختن به کاری مخصوصا جنگ است. هر گاه همراه «طلب»(تلو) بیاید « داوُتلو» تلفظ می شود و همان معنی فارسی داوطلب را دارد.معنی دیگر آن در زبان لکی جنگ و درگیری و مهیا شدن برای شرکت در جنگ است.درابیات فولکلور مویه آمده است :
ئیمرو داوُیِ داوُ برا برایه / هر کی بی برایه سره نگرایه
ترسم دُما تو قالیِ بر پا بو / کیِ ئو کیِ بکن که س داوتلو نو
در فلکلور اول «داویِ داوُ کردن» مساوی رجز خوانی زبان فارسی است و معنای جنگ طلبی و حریف خواهی از آن استنباط می شود.
درر فولکلوردوم به این معنی اشاره دارد که «داوُ تلو شدن» و یا «داویِ داو کردن» کار هر کسی نیست و مردانی شجاع و نترس لازم دارد.ممکن است به ذهن کسی متبادر شود که جنگ طلبی کار خوب و پسندیده ای نیست ،درست است همه بر این باورند ،اما گاهی برای حفظ آبرو، ناموس،شرف خانواده و دفاع ازخاک کشور در مقابل مهاجمان، اینگونه افراد لازمند و کارشان پسندیده و شایان ذکر رشادتها و«موگه خوانی» درمرگشان.
واژه ی« داوُارو» که به معنای درد سر و درگیری است نیز از همین بن است ،در فولکلوری لکی آمده است :
کم بو کم بچو ،کم بیه ئر ورم / ئاخر «داوُارو» مارین ئو سرم
در گذشته که وسایل حمل و نقل از جایهای دور به منطقه کم بود ، مردم بیشتر با استر بارها را حمل می کردند ، در این زمانی کسانی از اطراف کرمانشاه برای فروش محصولات باغی مخصوصا توت ،این میوه را در جوالهای مخصوصی می ریختند و بر پشت استر می گذاشتند و به جایهای دور برای فروش عرضه می کردند. به این جوالها که عموما سیاه رنگ بود، «داوُ» گفته می شد.
در زبان لکی واژه هایی مانند : داوُ ئاوُردن ، داویِ داوُکردن ، داوُه بار= (دُرده بار)،داوهواردن و ....از این بن هستند. همچنین به بسته های بزرگ غلات و حبوبات درو شده را که برای حمل به خرمنگاه به اندازه ی یک «خر بار» روی هم جمع می کنند ، داو گفته می شود ، البته این واژه در برخی نقاط کار برد دارد.
در فرهنگهای فارسی برای آن معانی مختلف آمده است :درفرهنگ دهخدا به معنای نوبت بازی در نرد و شطرنج آمده است.در فرهنگ .در فرهنگ معین به معنای نوبت ، نوبت بازی یا تیر اندازی در نظر گرفته شده است.در فرهنگ عمید علاوه بر معانی بالا به معنای ادعا و دعوی کاری داشتن هم آمده است.
همچنین داو به معنای نوبت نرد باختن هر کدام از طرفین نرد بازی آمده است.
و چون نرد بازی یا شطرنج در نزد عامه نوعی جنگ است ، جنگیدن و نبرد به خاطر وطن و مرز و بوم را در زبان لکی ،داو می خوانند
حافظ می فرماید:ا
اهل نظر دو عالم در یک نظر ببازند
عشق است و داو اول بر نقد جان توان زد
منابع : فرهنگ دهخدا / فرهنگ معین / فرهنگ عمید /دیوان حافظ
#مهدی_زینی

🌿🍃 #گلونی_Laki 🌺🎵

🟢 @Alshtariii

هربزازکی / harbazazake
یکی از ترانه های لکی که هم اکنون ابیاتش فراموش گردیده و از طرف خوانندگان مورد اقبال نیست، هر بزازکی است. بزاز به معنی پارچه فروش است. آنطور که معمرین بیان می‌کنند در زمانهای گذشته پارچه فروشی به نام ملا بود که دختر زیبا رویش در فروش پارچه ها و عرضه‌ی آنها به مشتریان کمک می کرد. خریداران هم به خاطر این زیبا روی و هم قماش رنگارنگش بیشتر جذب مغازه می‌شدند.
شاعری خوش ذوق در وصف این دختر اشعاری زیبا و لطیفی سروده است و در طول زمان مردمان آن را زمزمه کرده اند و گاه متولیان موسیقی لکستان که عمدتا مطربین(لوطیها) بودند، در مراسمات شادی آن را اجرا می‌کردند. این ترانه مقامی جدا از دیگر ترانه های لکی دارد، منتهی ابیاتش همانند برخی ترانه‌ها ده هجایی است.

بیت اول این ترانه به شکل زیر است :
هر بزازکی، هر بزازکی
دت ملا هاوار میلم تازه کی
ای بزاز زیبا، ای دختر ملا، خاطرمان را شاد کن!
در گذشته دختران ملا و سید از احترامی برخوردار بوده اند
نویسنده: #مهدی_زینی
خواننده: #احمدعلی_رضایی


🌿🍃 #گلونی_Laki 🌺🎵

🟢 @Alshtariii

‍ و دنیا کم سراخ دیرم هُمالت
نقاشل هر مکیشن اج جمالت
تو چوی رنگرژ خدا آرژده کردی
متوینی هر چی بوشی اج کمالت

#مهدی_زینی


صو کلتون و خیر و شادی بو🌹

🌿🍃 #گلونی_Laki 🌺🎵

🟢 @Alshtariii

چیمه ریتم.....
اج کومی آسو ماین ای دیار
تا دیاریت کم....
دلم زوماته ایمشو

#مهدی_زینی


🌿🍃 #گلونی_Laki 🌺🎵

🟢 @Alshtariii

بژن سازت گ م دلشوره دیرم
بخن ئی دل گ م واتوره دیرم
ئرا شو ئل گ تنیا بی ئنوزم
هزارو درد و خم خاپوره دیرم

#مهدی_زینی



🌿🍃 #گلونی_Laki 🌺🎵

🟢 @Alshtariii

+«هور ئو منگال»
وت: ئسگه خو بی ئی لباسل بق بقو ئو تنگ ئو تویشگه نویی .وه چی وِلی کارمونه مکت ئو ریِ.وتم : مشی زمونه ئوض بیه ،مردم خوشون ئج ئی جوره مای. وت : وخدی گلونه بیمو،  دو سال بی، خدا ئاویل رنگین دم ئو لچ سویر چوی کوگیِ داویتیه بینمو،فره دوسمو داشد.ئاخر و بیزه ئی ئاویله گوشد کوگم هواردویی.هر کس موینیا گزیی ئج گُپله مگرت ئو ماچا مِهرد.
منیش داویمه خیاط ، " قوه" گل گلین کراخ دار یخه بر گردونیِ ئریِ دویرویی.ئر سر هر شُنیِ قیلیِ میره کاو ئو چن دون ئسبن ئی نوم پرو سوز ئو دو سیِ توک درزنم گِت کردویی.خلاسه کُل هُر ئو منگال بی.میلیِ دریژ چوی گیس دت ،چپه چپه "گرزه چن " کریا. ئر نوم جا سریِ ی چپه گلنگ وه بن سوز بُنیا ،قیلی میره سوز و زنگُله برنج گُجریِ ئر قی دولاویز بیتی. ئیسگه  ئی ژیر قرت جِنِک ئایلل پوسمو کنیایه.

بق بقو =رنگارنگ
تویشگ=بسیار تنگ
گلونه=دامدار
بیزه=ویار زن بار دار
هر و منگال =وسایل تزیین که به لباس و بدن آویزان کنند
قوه =ستره ی مخصوص کودکان
دولاویز=آویزا
گرزه چن =نوعی بافت با زلف بلند یا طناب یا دسته های قلماسنگ


#مهدی_زینی


🌿🍃 #گلونی_Laki 🌺🎵

🟢 @Alshtariii

م ای درده گ دیرم , دوس دیرم
خمت هر روژ بیرم , دوس دیرم
اگر ای ملک عشقت ورسنی بام
نکی ای سیل سیرم , دوس دیرم

#مهدی_زینی



🌿🍃 #گلونی_Laki 🌺🎵

🟢 @Alshtariii

برشن ساقی اجازه نگر
پیاله چیملت اج سیل بکه پِر

#مهدی_زینی
#پروفایل_لکی
#شعر_لکی


🌿🍃 #گلونی_Laki 🌺🎵

🟢 @Alshtariii

«ژن باوه»
وت :دوبرا بیمون ئو دو خویه ئی دو دا ، دا ئیمه ، مردوی ئما دا ئاون هنی هم صلا دار بی.خویه هر ئی ئاوُ ئاوردن ئج سر کینی  بی ،منیش ئی ژیر تیم وتوز لاپیچکل ولچک ایر ئاورد نل ژن باوه بیم. . باوه  امونت ئیمه داتی ژن باوه :بیلا خدا بارینی ور نظر،حاواست ئر ئی یسیرله بو.اویش ژن عارفی بی ،وتی تو مِ بایژی کل چیم تا بزانی مه دو چیمکی نمهم.هر وخد خاینه ئراینه مهردیمی  ئری ایمه یه خا مهردی، اما ئرا ئایلل وژ چوار خا مهردی.منتای ئری ایمه میشتی خو روین داخ بو ئسگه خاهیشه مهردی .خاینه پفلکه موستی میاعه پر دوری،اما هین ئایلل وژ مایشدی روین ملوم هر ممن ئر  تیه دسیا ر.

#مهدی_زینی


🌿🍃 #گلونی_Laki 🌺🎵

🟢 @Alshtariii

‍ ‍ «شاه ماران»
مار موجودی است که در طول تاریخ،انسانها برای آن افسانه ها بافته اند و به این وسیله برای آن اهمیتی خاص قائل بوده اند. آنچه مسلم است مار از خزندگان است وخونسرد و در گروه مهره داران قرار دارد.این موجود دارای سلاحی مرگ آور برای دفاع از خود در برابر هر مهاجمی است که او را تهدید کند .به همین خاطر نام مار موجب ترس و وحشت آدمیان شده و برای آن داستانها می سرایند و گاه او را می ستایند و گاه اعلام انزجار می کنند.
در فرهنگ عامه و مکتوب لکی این موجود حضور دارد و گاه وحشتناک است ونیش آن را عذابی سخت می دانند و سخت ترین مجازات می دانند.در یک بیت لکی که وطن دوستی و مبارزه با دشمن را تبلیغ می کند ، اینگونه آمده است :
خان الماس در شعری بلند که آینده را پیش بینی کرده است می گوید :
کویان مار گیرو دشتان سواران / ژهر مار بیتر ژه نیزه داران
تک بدیم وه دم نیش ماره وه / نه ناموس وه ده س نیزه داره وه
ماران مسلمان رایِ حق شناسن / سواران کافر خدا ناشناسن
امین گجری شاعر لک زبان در شعری بلند در مورد شب اول قبر و جهنم که متاثر از باورهای دینی و اسلامیست ،معتقد است که نیش مارها در جهنم انسان را به خاکستر تبدیل می کند .همچنین برخی انسانها را بدتر و خطرناک تر از مار می داند.
نیش صد هزار مار و کولاژدم /خاکستر نیش بیم جامه نیل خم
بیتی لکی می گوید :
هرکیِ بد بوشیِ، بد بوتیه کردار / روژ ئو روژ خدا، همدم بوتیه مار
در این بیت مارها موجودی نا مناسب و عذاب دهنده ی روح انسانها معرفی شده اند که  می تواند عذابی سخت برای آدمهای بد گو و بد کردار باشد.
اما شاه ماران که یکی از این مارهاست دارای اهمیت و ارزش فراوانیست ، در جهان برای آن داستانها و افسانه های فراوانی وجود دارد. آنچه بیشتر جلب نظر می کند در ایران و ترکیه است.در ترکیه بنا بر افسانه های خود آن را موجودی می دانند که دارای سر انسان و تنه ی مار است و گاه مرد است و گاه زن .افسانه ی آن در کتب مختلف آمده است که حکمرانان آن را به خاطر معالجه و درمان خود می کشند و مارهای پیرو شاه ماران انتقام او را از مردم شهر می گیرند .
در ایران تفریبا همان افسانه ی ترکیه را مآ آورند با کمی فراز و فرود.منطقه ی واقعه ی این افسانه را در غرب ایران ذکر می کنند.روزگاری برای طلسم بستن و طلسم کردن افراد به خاطر اینکه همسرشان را دوست داشته باشند از نوعی مجسمه ی ساخته شده از مفرغ استفاده می شد که سر آن زن و بدنش مار بود.اینگونه طلسمها را به یاد دارم که از همدان خریداری می کردند وبهای آن هم زیاد بود
باور مردم لک در مورد شاه ماران این بود که شاه ماران در کوه دالاهو است و هر گاه مورد تهاجم مارها قرار گرفتید به شاه ماران پناه ببرید واز او کمک بخواهید و مار را به شاه ماران سوگند دهید، حتما به داد شما خواهد رسید. همچنین در بین مردم برای اینکه مورد تهاجم مارها قرار نگیرند مقداری گندم را به عنوان خیر شاه ماران می پختند و با این نیت بین مردم تقسیم میشد و با خیالی راحت به زندگی عادی و بدون ترس از مارها ادامه می دادند.  .
در اشعار شعرای لک گاه زلفان یار را به شاه ماران تشبیه کرده اند که نمی توان به حریمشان نزدیک شد.
شو شمی نیا شره ی شه ماران /چپ  چپ چوی سرسان سپای سرداران


#مهدی_زینی


🌿🍃 #گلونی_Laki 🌺🎵

🟢 @Alshtariii

«ته نیا حُسیِ»
مال دل جا کَس نیه ،ته نیا حُسیِ
اَسر خَم جاری بیه ،ئه ر یا حُسیِ
آگر اَج گیونم چیه، کورا نماوُ
مه‌ر بسامیه‌ر تربت مولا حُسیِ

#پروفایل_محرم_لکی 🏴
#مهدی_زینی


🌿🍃 #گلونی_Laki 🌺🎵

🟢 @Alshtariii

‍ سلام
صوتونه خیر
دسلتو هونهاون مهرو محبت
چیملتو پر نویر اج لیسگ هویر ار توک گرین
دماختو چاخ اج حویرات سمسا ی نظر کرده
دللتو ای پرواز ار بلنگ شاخ چهل ناولقو الشتر
گومتو سنگین و محکم چوی کوی هیگره
لوئل تو تر و شیرین و بی عطش اج آو هزار سراو الشتر
#مهدی_زینی


🌿🍃 #گلونی_Laki 🌺🎵

🟢 @Alshtariii

دختر زاگرس نشین
مادر فردا تویی
دردانه ی این سر زمین
لک پوشی و لک گویی وشیرین زبان                                                            

#مهدی_زینی

#ترنم


🌿🍃 #گلونی_Laki 🌺🎵

🟢 @Alshtariii

بوری تا مِلکِ گیونِم وه خِرت بو
ای لیوَه دَس وَه سینَه چاکرِت بو
بوری وَه پوتی بنزین آگِرِم دَه
قرارَه اَر یَه چینِ آخِرِت بو

#مهدی_گرایی

صوکلتو وخیر


🌿🍃 #گلونی_Laki 🌺🎵

🟢 @Alshtariii

مونگ پله کوی ایوارت و خیر
هویر صو زویل شاوارت و خیر
لیسگ تازه دم برز دنگ شیرین
لاوه لاو کردن گاوارت و خیر

#مهدی_زینی

ئه را سیفی
فره سه خده خدایا !
ئه ج ئه دنیای عشقه
وه فیکِیِ تا زه می بای

#مهدی_زینی
خدایا !
برای یک عدد سیب
خیلی سخته
از دنیای عشق
به آنی
مرا به زمین فرستادی


🌿🍃 #گلونی_Laki 🌺🎵

🟢 @Alshtariii