ادب‌سار

🖋📜 شوربختانه در گفت‌وگوی روزانه یا در #نامه_نگاری های دیوانی (اداری) برخی زبانزدها را با بهره‌گیری از واژه‌ی بیگانه‌ی «حَسَب» به‌کار می‌بریم که هم زبان ما را کم‌مایه کرده و هم جایگزین پارسی شیواتر و زیباتری دارند:

#حَسَب = شَوَند، برابر، انگیزه، اندازه

#حسب_الاجازه = با پروانه

#حسب_الاشاره = برابر دستور

#حسب_الاضطرار = به ناچار، ناگزیر

#حسب_الاقتضا = به فراخور

#حسب_الالتماس = به خواهش

#حسب_الامر = به فرمان، به فرموده، به فرمایش، به دستور، برابر فرمایش، برابر فرموده، برابر دستور

#حسب_الامکان = تا جایی که شود

#حسب_الحال = چُنانکه باید

#حسب_الحکم = به فرمان

#حسب_الفرمایش (!) = (از ساخته‌های نادرست فارسی‌گویان)برابر فرموده، برابر فرمایش، برابر فرمان

#حسب_الفرموده (!) = (از ساخته‌های نادرست فارسی‌گویان)به فرموده، به فرمایش، به فرمان

#حسب_المعمول = به روایی

#حسب_الوظیفه = به خویشکار
@AdabSar
✍ نمونه:
📃 حَسَبُ‌الامر امیر، شورشیان را زندانی کردند =
برابر فرمان سردار، شورشیان را زندانی کردند

📃 حَسَبُ‌الاجازه‌ی اوليای دولت، جمعی که تقريبا پنج‌هزار خانوار می‌شدند در سرخس منزل کردند =
با پروانه‌ی کشورداران، گروهی که نزدیک به پنج‌هزار خانوار می‌شدند در سرخس خانه کردند

📃 بر حَسَبِ وظیفه وارد عرصه شدم =
به خویشکار پا به میدان گذاشتم
از روی بایستگی به میدان آمدم

✒️📜 @AdabSar

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅پالایش زبان پارسی

🔻حُکم = دستور، فرمان، فرمودن، فرمایش، فرموده، فرداد، گزاره، روش، دستورنامه، دستور، پایِزه، ویچار(پارسی پهلوی)، داوری، پروانه، رای

🔻حَسَبُ‌الحکم = به فرمان

✍ نمونه:
🔺این‌طوری به حکم قضیه می‌رسیم و قضیه‌ی فیثاغورث اثبات می‌شود =
این‌گونه به فرداد فربین می‌رسیم و فربین پیتاگوراس پایوریده می‌شود

🔺حَسَبُ‌الحکمِ هیئت مدیره، به این شغل منتصب شد =
به فرمان انجمن سرپرستان، به این کار گمارده شد

🔺از حَکـَم خواستند که بین‌شان حُکم کند =
از میانجی خواستند که میان‌شان داوری کند

🔺حکم شروع‌به‌کارش را دریافت کرد =
پروانه‌ی آغاز به‌کارش را دریافت کرد

🔺به دادار کن پشت و انده مدار
گذر نیست از حکم پروردگار (فردوسی) =
به دادار کن پشت و انده مدار
گذر نیست ز ویچار پروردگار

🔺قاضی حکم آزادی‌اش را صادر کرد =
دادوَر فرمان آزادی‌اش را داد

🔺آنچه حاکم حکم کرد، اجرا کردند =
آنچه فرمانروا دستور داد، انجام دادند


✍ #مجید_دری
#پارسی_پاک #حکم #حسب_الحکم
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸