ادب‌سار

🌴🌸🌷🌱
@AdabSar

... چو یک نیمه از ماه اردیبهشت
گذشت و جهان گشت همچون بهشت...


🌱 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🕊 جشن بهاربُـد

🕊 "جشن بهاربُد" یا جشن میان‌بهار پس از نوروز بزرگ‌ترین جشن بهار بود. تا جایی که پس از جشن چلمو در دهم اردیبهشت، مردم به فراهم کردن نیازهای جشن بهاربد می‌پرداختند تا باشکوه برگزار شود. امروز درباره‌ی آیین‌های جشن بهاربد آگاهی بسیار کمی داریم. بیرونی نوشته که این جشن برای ایرانیان ویژه و باارزش بود.

🕊 در گذشته‌های دور در ایران هر سال به چهار وَرشیم(فصل) و چهار نیم‌ورشیم بخش(تقسیم) می‌شد و آغاز و پایان هریک از آن‌ها با جشنی همراه بود که به آن‌ها جشن گاهنباری می‌گفتند. هر گاهنبار پنج روز بود و جشن بهاربد در واپسین روز گاهنبار چهره میدیوزرم برگزار می‌شد. گاهانبار چهره میدیوزرم نخستین جشن گاهانباری سال و به باور ایرانیان زمانی بود که آسمان آفریده شد. میدیوزَرِم به مانک(معنی) میان‌بهار است. آب، زمین، گیاه، جانوران و آدم در گاهنبارهای دیگر و به دست اهورامزدا آفریده شدند.

🕊 اکنون ایران‌شناسان می‌گویند که جشن‌های میانه‌ی وَرشیم سبز یا بهار، افزون بر بخش‌بندی ساده و روشن سال، جشنی در پیوند با کشاورزی و دامداری بود و با این شیوه برای آغاز و پایان دوره‌های کشاورزی برنامه‌ریزی می‌کردند.

🕊 یکی از باورهای کهن این است که "زرتشت" در روز جشن بهاربد به پیام‌آوری برگزیده شد. زادسپرم در داستانی نوشته است:
«زرتشت در دی به مهرروز از اردیبهشت‌ماه یا پانزدهم اردیبهشت به جشن‌گاهی می‌رود که در آن روز مردمان بسیاری در آنجا جشنی به نام «بهاربُد یا بهاربود» آراسته بوده‌اند. در بامداد آن روز او برای کوبیدن هوم(هَـئـومَـه) به کرانه‌ی رود داییتی می‌رود و در آنجا «وهومن» بدو فراز می‌آید. وهومن پوشاکی از روشنایی بر تن داشت و سراسر پیکر او از روشنایی بود. او زرتشت را به انجمن همپرسگی امشاسپندان بر کرانه رود داییتی فراز می‌برد و در همین انجمن اورمزد او را به دین‌آوری بر می‌گزیند.»

🕊 امروز هم‌زمان با جشن میان‌بهار در کردستان جشن‌هایی با نام مهرگلان یا می‌گلان، وهار کردی و کومسای برگزار می‌شود که به گمان، به‌جا مانده از جشن میان‌بهار هستند. جشن کومسای در روستای اورامانات تخت کردستان و بر مزار پیرشالیار برگزار می‌شود. در مازندران جشن برفه‌چال برپاست و این روز در روستای اسک از لاریجان آمل روزِ مادرشاهی و فرمانروایی زنان است.

✍️ #پریسا_امام_وردیلو
__________
📚 برگرفته از:
۱- راهنمای زمان جشن‌ها و گردهمایی‌های ملی ایرانیان #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
۲- اعیاد ایران باستان #محمود_هاشمی
۳- جشن‌های ایرانیان #عسگر_بهرامی
__________
#جشن_های_ایرانی #اردیبهشتگان
#جشن_بهاربد #جشن_میان_بهار
@AdabSar
🌴🌷🌸🌱

🎻💃 @AdabSar

🌱🍃 بهار
دنباله‌ی نوروزی‌ست
که سبزی سبزه‌هایش
بر روی درختان نشسته...
#هانیه_حسن_زاده


🔅 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🌱 جشن چلمو

🏕 "جشن چهلم نوروز" که به آن "جشن چلمو" هم می‌گویند، چهل روز پس از آغاز نوروز و در آبان‌روز از اردیبهشت برگزار می‌شد. آبان، نام روز دهم هر ماه بود. خوشبختانه هنوز این جشن در شهرهای شیراز و پاریز(در نزدیکی کرمان) به شیوه‌های دیگری برپا می‌شود. چلمو آغاز جشن پنج روزه‌ی "میان‌بهار" بود.

🎻 "جشن چلمو" یکی از کهن‌ترین و شادترین جشن‌های ایرانی است. چلمو همواره با ساز و آواز و چامه‌سرایی زنان و مردان همراه بود. گفته می‌شود پیدایش این جشن به زمان مهرپرستی(میتراییسم) ایرانیان برمی‌گردد. به باور دیگری این جشن در زمان پادشاهی هخامنشیان پدید آمد.

🏖 در میان ایرانیان نوروز از چنان ارزشی برخوردار بود که روزهای گوناگون در پیوند با نوروز بهانه‌ای برای برگزاری جشن و شادی بودند. به‌ویژه اگر با روزهای سرسبز و خوش‌آب‌وهوای بهار هم‌زمان می‌شدند. جشن‌های ایرانی در بهار همگانی و در دامان دشت‌ها برپا می‌شدند. از سویی شماره‌ی ۴۰ میان ایرانیان وَرجاوَند(مقدس) بود و این جشن‌ها به دسته‌بندی روزها و ماه‌ها می‌انجامید.

⛲️ آنچه ما امروز درباره‌ی آیین‌های جشن چلمو می‌دانیم آیین‌هایی است که در سده‌های گوناگون به این جشن پیوند خوردند. برای نمونه در شیراز و در کنار چشمه‌ی سعدی زنان و مردان جداگانه آبتنی می‌کردند و این آبتنی بر پایه‌ی باوری کهن بود که یک ماهی سر از آب بیرون می‌آورد و انگشتری زرین با خود می‌آورد که نشانه‌ی بخت بلند است. این داستانِ افسانه‌ای امروز در شماری از داستان‌های کودکان دیده می‌شود. در چند سال گذشته جشن چلمو در شیراز با گردهم آمدن در کنار آبگیر(حوض) ماهی سعدی برگزار می‌شود.

⚱️ یکی دیگر از آیین‌های جشن چهلم نوروز این بود که در بامداد این روز کوزه‌ای را زیر سایه‌ی درخت سبزی می‌گذاشتند و سپس هرکس در دل آرزویی می‌کرد و ابزار کوچکی همچون انگشتر درون کوزه می‌انداخت؛ سپس روی کوزه پارچه‌ی سبز می‌انداختند. هنگام پسین(بعد از ظهر) هر یک از زنان و مردان در کنار کوزه چکامه و آواز می‌خواندند و هم‌زمان دختر کوچکی از درون کوزه چیزها را بیرون می‌آورد و آرزومندان سروده‌ای را که هم‌زمان با بیرون آمدن ابزارشان خوانده می‌شد گونه‌ای پیشگویی می‌دانستند و با نگر(توجه) به آرزویشان برداشتی از آن سروده داشتند.

🥗 همچنین سفره‌ای برای دختر شاه پریان می‌گستردند و در آن خوراک مرغ، نمک، میوه، سبزی و آجیل می‌گذاشتند و در کنار سفره ساز می‌نواختند و آواز می‌خواندند.
دامداران نیز شیر گوسپندان را می‌دوشیدند و با بنشن بر پشت خر می‌گذاشتند و به دشت‌ها می‌بردند تا آش شیر بپزند. سپس آن را میان دیگران بخش(تقسیم) می‌کردند تا مایه‌ی فراوانی شود.

🤝 شاید بتوان گفت از آرمان‌های برگزاری این جشن بخشش، دیدار آشنایان، گردش، شادی، آرزوهای نیک برای یکدیگر و آشتی میان کسانی بود که از یکدیگر دلخوری داشتند.

🐠 فرتور(عکس): آبگیر ماهی سعدی شیراز است.
http://yon.ir/chelmo

✍️ #پریسا_امام_وردیلو
______________
📚 برگرفته از:
۱- راهنمای زمان جشن‌ها و گردهمایی ملی ایرانیان #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
۲- تاریخ نوروز و گاهشماری ایران #عبدالعظیم_رضایی
۳- آیین‌ها و جشن‌های کهن در ایران امروز #محمود_روح_الامینی
______________
#جشن_های_ایرانی #اردیبهشتگان
#چلمو #جشن_چلمو #جشن_چهلم_نوروز

🏖🏕 @AdabSar