زینت زنده
#زبان_فارسی |
#فعل_نفی |
#بای_زینت |
#بای_تأکید |
#ویرایش |
#درستنویسی |
#ویرایش_صوری |
#لهجه |
#گناباد |
#لهجۀ_گنابادی |
#فارسینما هنرمندان باذوق
انیمیشن پالپال طنزهایی دربارۀ جامعه و فرهنگ میسازند با
لهجۀ گنابادی. در پویانمایی «سیزدهبدر» که در زیر میبینید، نکتۀ زبانیِ جالبی هست: کاربرد یکی از صورتهای زبانیِ کهن در
لهجۀ گنابادی.
در دقیقۀ ۱:۴۶ میشنویم: «گلممّد بِنومِدَه.» یعنی «گلممد نیامده». اما آن «بـ» از کجا بر سر فعل نفی آمده؟
به این «بـ» میگویند «بای زینت» یا «بای تأکید». در زبان فارسی، همچنانکه «رفتند» و «سوختی» و «گفتم» را «برفتند» و «بسوختی» و «بگفتم» هم میگفتهاند، فعل نفی را هم «بـ»دار میآوردهاند:
نظیر خویش «بنگذاشتند» و بگذشتند
خدای عزوجل جمله را بیامرزاد
(حافظ)
خنُک آن قماربازی که بباخت هرچه بودش
«بنماند» هیچش الا هوس قمار دیگر
(مولوی)
آن روز که حسنک را بر دار کردند، استادم بونصر روزه «بنگشاد».
(تاریخ بیهقی)
این «بـ» بر سر فعل نهی هم میآمده:
دانه تویی، دام تویی، باده تویی، جام تویی
پخته تویی، خام تویی، خام «بمگذار» مرا
(مولوی)
در
لهجۀ گنابادی هم همین اتفاق افتاده: بهجای «نیامده»، میگویند «بنیامده» که در لهجه میشود «بِنومِدَه».
بای زینت هنوز در بعضی لهجهها زنده است.
💠 |
مهنهوِشت را بخوانید |
@mehnevesht