💕تَتَجَافَىٰ جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًا وَطَمَعًا ترجمه: پهلوهایش از بسترها به دور می‌شود (و خواب شیرین را ترک گفته و به عبادت پروردگارشان می‌پردازند و) پروردگار خود را با بیم و امید به فریاد می‌خوانند، و از چیزهائی که بدیشان داده‌ایم می‌بخشند.
✨مفهوم تَتَجَافَىٰ: ترک آرامش برای عبادت
در تفسیر روح المعانی (آلوسی)، "تَتَجَافَىٰ" به معنای فاصله گرفتن و ترک است. این آیه به ترک خواب و راحتی برای عبادت شبانه اشاره دارد. اهل تقوا شب‌هنگام از خوابگاه‌های خود برمی‌خیزند و با دل‌هایی مملو از خوف از عذاب و طمع به رحمت، به راز و نیاز با پروردگار می‌پردازند.
✨ ترکیب خوف و طمع فخر رازی در مفاتیح الغیب بیان می‌کند که خوف و طمع دو اصل اساسی در عبادت هستند. خوف از عذاب الهی و طمع به لطف و رحمت او، انسان را به سوی تقرب الهی سوق می‌دهند. این دو ویژگی، تعادل میان محبت و ترس از خدا را ایجاد می‌کنند و عامل اصلی برای قیام شبانه مؤمنان است.
✨ اهمیت قیام شبانه سعدی در تفسیر خود، قیام شبانه را نشانه‌ای از عشق به خدا می‌داند. او اشاره می‌کند که مؤمنانی که شب‌هنگام برای نماز و دعا برمی‌خیزند، از آرامش دنیوی صرف نظر کرده و به آرامش اخروی دست می‌یابند. این عمل، از روی اخلاص و معرفت به مقام الهی انجام می‌شود.
✨ پاداش اهل قیام سید قطب در فی ظلال القرآن این آیه را بیانگر شخصیت مؤمنانی می‌داند که شب را به عبادت می‌گذرانند. او می‌گوید این حالت از عبادت، روحیه توکل و اتصال عمیق به خدا را در انسان تقویت می‌کند. این افراد اهل ایثار هستند و خداوند پاداشی عظیم برای آنان در نظر گرفته است.
✨ تربیت روح و تقویت تقوا عبادت شبانه تمرینی برای تزکیه نفس و تقویت تقواست. این عمل، رابطه میان بنده و خدا را مستحکم‌تر می‌سازد و موجب می‌شود که مؤمنان، نسبت به دنیا بی‌اعتناتر شده و توجه بیشتری به آخرت داشته باشند.
توصیه عملی: مؤمنان باید با برنامه‌ریزی مناسب در شبانه‌روز، زمانی را برای قیام شبانه و دعا اختصاص دهند، حتی اگر مختصر باشد. این کار می‌تواند به صورت تدریجی به عادت تبدیل شود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
منابع: مفاتیح الغیب (رازی)
روح المعانی (آلوسی)
فی ظلال القرآن (سید قطب)
تفسیر سعدی (عبدالرحمن سعدی)
تفسیر نور (خرمدل)
#ترجمه_نکات (تفسیری-تربیتی)
•┈┈••✾•
🌿🌺🌿•✾••┈┈•
● 𝗝𝗢𝗜𝗡 :
@kalam_ve_qalam
