«هنگامی که بنده در قبر گذاشته می‌شود و بستگان و دوستانش به خانه‌هایشان بر‌ می‌گردند و او صدای کفش‌های آن‌ها را می‌شنود، در این هنگام دو فرشته (به نام‌های منکر و نکیر) نزد وی می‌آیند و او را می‌نشانند و می‌گویند: شهادت می‌دهم که او بنده و رسول خداست. گفته می‌شود: به جایگاه خودت در جهنم نگاه کن، خداوند به جای آن، مکانی در بهشت برایت در نظر گرفته است، و جهنم و بهشت به او نشان داده می‌شوند. و به منافق و کافر گفته می‌شود: تو در مورد این مرد چه می‌گویی؟ می‌گوید: نمی‌دانم، آن‌چه مردم درباره او می‌گفتند، من نیز می‌گفتم. به او گفته می‌شود: در آن نفهمیدی و قرآن را نخواندی و با یک گرز آهنین، آن‌چنان ضربه‌ای به او وارد می‌کنند که صدای جیغ و فریاد او را همه‌ی مخلوقات، به غیر از جن و انس، می‌شنوند». 5- در حدیث صلاة الکسوف، از اسماء بنت ابی بکر رضی الله عنه روایت است که: رسول خدا ﷺ خطبه‌ای خواند و فرمود: «به من وحی شده است که شما در قبرهایتان مورد بازخواست، امتحان و آزمایش قرار می‌گیرید همانند فتنه‌ی دجال، که برایتان نوعی امتحان و آزمایش قرار خواهد بود تا آشکار گردد که چه کسی از او پیروی می‌کند و چه کسی از او روی‌گردان می‌شود». فرشتگانی نزد شما می‌آیند و از شما سؤال می‌شود: «مَا عِلْمُكَ بِهذَا الرَّجُلِ؟» در مورد این شخص (محمد ﷺ) چه می‌دانید؟ شخص مؤمن و دارای یقین کامل می‌گوید: «مُحَمَّدٌ رَسُولُ الله جَاءَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَالْهُدَى فَأَجَبْنَا وَآمَنَّا وَاتَّبَعْنَا». «این شخص محمد ﷺ است که با دلائل روشن و واضح و هدایت کامل نزد ما آمد، ما نیز دعوتش را پذیرفته و به او ایمان آوردیم و از او پیروی نمودیم». سپس به او گفته می‌شود: راحت بخواب، ما می‌دانستیم که تو دارای یقین کامل هستی. و اما منافق یا مرتاب (شخصی که در مورد اسلام یا ایمان متردد است) می‌گوید: من چیزی نمی‌دانم، از مردم شنیدم که چیزهایی می‌گفتند، من هم مثل آن‌ها می‌گفتم.(روایت بخاری (1375) و مسلم (2869)) 6- از ابو ایوب رضی الله عنه روایت است که: رسول خدا ﷺ هنگام غروب، بیرون رفت و ناگهان صدایی را شنید و فرمود: «يَهُودُ تُعَذَّبُ فِي قُبُورِهَا»(روایت از بخاری (1375) و مسلم (2869)). «یهود در قبرهایشان عذاب داده می‌شوند.» 7- از عایشه رضی الله عنها روایت شده است که: یک زن یهودی نزد عایشه آمد و عذاب قبر را برای وی ذکر کرد و گفت: «أَعَاذَكَ الله مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ». «خداوند تو را از عذاب قبر پناه دهد!» و عایشه رضی الله عنها از رسول خدا ﷺ درباره‌ی عذاب قبر سؤال کرد، رسول خدا ﷺ فرمود: بله عذاب قبر حق است. عایشه رضی الله عنها می‌گوید: بعد از آن، رسول خدا ﷺ بعد از هر نمازی، از عذاب قبر به خدا پناه می‌جست(روایت بخاری (1372)). 8- از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که: رسول خدا ﷺ همیشه این دعا را می‌خواند: «اللَّهُمَّ إِنِّي أعُوذُ بِكَ مِنْ عَذابِ جَهَنَّمَ وَمِنْ عَذَابِ القَبْرِ ومِنْ فِتْنَةِ المَحْيا والمَماتِ ومِنْ شَرِّ فِتْنَةِ المَسيح الدَّجالِ»(روایت از بخاری (1377) و مسلم (588) این دعا بعد از فراغت از تشهد در نماز خوانده می‌شود. و در بعضی از روایات آمده است که رسول خدا ﷺ به ما این دعا را تعلیم می‌دادند هم‌چنان که سوره‌ای را به ما تعلیم می‌دادند.). پروردگارا! من از عذاب قبر و عذاب جهنم و از فتنه زنده‌ها و مرده‌ها و از شر فتنه مسیح دجال به تو پناه می‌برم». در تمام این احادیث و احادیثی که ما آن‌ها را ذکر نکردیم، مسأله عذاب قبر به اثبات رسیده، و حق بودن آن تصریح شده است. عذاب قبر از جمله عقایدی است که بر هر مسلمان لازم است که به آن ایمان داشته باشد. پس تو ای برادر و ای خواهر مسلمان! این مسأله (عذاب قبر) را خوب به خاطر بسپار و همیشه در فکر و یاد آن باش، خداوند تو را از آن نجات دهد. از آن‌جا که خداوند صاحب رحمت واسعه است و نسبت به بندگانش لطف دارد، پیامبران را به عنوان بشارت دهنده (به بهشت و نعمات آن) و بیم دهنده (از جهنم و عذاب‌های آن) به سوی انسان‌ها گسیل داشت تا با این اقدام بر انسان‌ها اتمام حجت کرده باشد. بدون تردید رسول خدا ﷺ نزد ما آمد و آن چیزهایی را که باعث نجات از «عذاب قبر» می‌شوند، برای ما بیان فرمود و نیز عوامل و اسبابی را که باعث نجات از «عذاب قبر» می‌شوند برای ما توضیح داد. 🔸در قسمت بعدی به ذکر اسباب و عوامل نجات‌دهنده از عذاب قبر می‌پردازیم، تا هر مسلمان نسبت به آن‌ها شناخت و آگاهی کافی داشته باشد، زیرا نجات از «عذاب قبر» منوط به پرهیز از منهیات و اشتغال به انجام دستورهای خداوندی است. 🔸در بخش بعدی به ذکر پاره‌ای از علل و اسبابی که منجر به «عذاب قبر» می‌شوند، خواهیم پرداخت ادامه دارد ان شاء الله