✨﷽
✨🔴«ضرورت مطالعه ی وجب به وجب تاریخ بنی اسرائیل»
«مهمترین تاریخی که مسلمانان باید آن را مثل کف دست بلد باشند»
«پیشنهادی به آموزش و پرورش، حوزه های علمیّة و صدا و سیما»
توفیق بود سوره مبارکه بقره را تلاوت میکردم. و باز هم شروع داستانهای بنی اسرائیل. اینبار خیلی واضحتر به دلم افتاد میدانی چرا اینقدر از بنی اسرائیل گفته شده؟! داستان پر فراز و نشیب آنها قرار بود عبرت همیشگی مسلمانان باشد. آنهایی که دقیقا مسأله شان در میان امم گذشته مسأله شما بود: وحی و شریعت خدا و آمدن اولیاء الهی و ایجاد موقعیّتهای فردی و اجتماعی گوناگون در تاریخی طولانی و ابتلائات و فتنه های بزرگ و کوچک دینی.
آری ماجراهای گذشته آنها ماجراهای آینده شما هم خواهد بود حذوَ القذة بالقذة فإنّه جَرَتِ الأمثالُ و السّننُ سواء! یک کلاس درس است که قرار بود مدام به شما بصیرت دهد و با ارجاع به وقایع آنها شبهات را کنار بزنید. یک منطق و یک ادبیّات بود. اگر اینگونه نیستید هنوز از این کلاس اجتماعی قرآن فارق التحصیل نشده اید. تحوّل حاملین دین الهی از بنی اسرائیل به بنی اسماعیل و از عبرانیان به عرب و از یک دین قومی به یک دین جهانی سنگینترین تحوّل و انقلاب دینی در تاریخ بشر بوده است.
نمیگویم مانند تاریخ پیامبر و اولیاء خودمان میلیمتری ولی لااقل باید از تاریخ بنی اسرائیل به تعبیر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وجب به وجب: «شبراً بشبر» مطّلع بود. طوری که قدرت اجتهاد و توان ارجاع مکرّر به آن را داشت. البته از جهتی تاریخ بنی اسرائیل از تاریخ اسلام برای مسلمین مهمتر است. چون تاریخ اسلام موضع نزاع بین مسلمین است و خودش موضوع فتنه است ولی تاریخ بنی اسرائیل تاریخی روشن و دور از فتنه های خود مسلمین است. لذاست که قرآن کریم به اهل الذکر بودن و یا پرسش از اهل الذکر دعوت کرده است.
مطالعه دقیق سرگذشت انبیاء و اولیاء الهی در این دنیای فانی خیلی ارزش دارد. برای رقم زدنش بر روی صفحات تاریخ بشر حاضر شده اند چه رنجها و چه خونهایی را تقدیم کنند. مرادم هم رجوع به افسانه ها و اسرائیلیّات نیست. بررسی واقعیّات تاریخ آنهاست. یادم هست اوّلین بار که این موضوع خیلی من را گرفت وقتی بود که اوایل طلبگی ام تاریخ یعقوبی را میخواند. خیلی از پرسشهایم را در زمینه های گوناگون رفع نمود.
پیشنهادم به آموزش و پرورش این است که همانطور که غیرت بنی اشکان و بنی ساسان را دارند کتابهای قوی در تاریخ بنی اسرائیل و تاریخ اسلام برای دانش آموزان قرار بدهند. هر چقدر از تاریخ بدانیم کم است! مخصوصا مهمترین قسمت تاریخ! تاریخ بشر در نسبتش با وحی و فرستادگان خدا! وقتی دانش آموزان از آموزش و پرورش گرفته میشوند باید واقعا تاریخ بنی اسرائیل و تاریخ اسلام در ذهنشان خیلی قوی و زنده باشد. طوری که مدام بتوانند وقایع جدید را بر اساس آن تجزیه و ترکیب تاریخی مناسب کنند.
حوزه های علمیّه نیز هم در تاریخ اسلام ضعفهایی دارند و باید متقن تر به آن بپردازند و هم تاریخ انبیاء الهی و مخصوصا بنی اسرائیل را تبدیل به یک کتاب درسی کنند. گناه بزرگ سینمای انقلاب اسلامی هم همین بود که به جای ساخت فیلمهای قوی از بنی اسرائیل و حضرت موسی علیه السلام با تغییر اولویّتها سراغ نمیدانم سلطان و شبان و فلان و بهمان رفت! اگر هم خوب بودند اولویّت و فوریّت نبودند.(بذل الخاطر ۵۵۵)
هنوز هم یک صحنه ی ساده از پایان سریال مختار یک قدرت ارجاع مهم فرهنگی را تفهیم هزینه ی بالای سازش برای مردم ما ایجاد کرده. یا توجّه جامعه به صلح امام حسن و قیام عاشورایی امام حسین تأثیرات عمیق فرهنگی برای ما داشته است. زنده کردن چنین تواریخی در فرهنگ جامعه یک کلاس درس واقعی و بسط یک تجربه غنی و یک ادبیّات ارزشمند است. اینها را باید بیشتر و بیشتر کرد.
در مباحث اسلامی نیز خوب است دور خیز بسیاری از مباحث حتّی شرعی از همین اهل کتاب و بنی اسرائیل باشد. به عنوان نمونه در بذل الخاطر ۴۰۷ بحث تفاوت طرح حکمرانی ولایی با طرح حکمرانی پادشاهی و انتخاباتی را با همین رویکرد اشاره کردیم. سابقا هم چند جلسه در زمینه نسبت سنجی شریعت اسلامی با شرایع سابقه صحبت کرده بودم. عرض کرده بودم همانطور که فقه شیعه به قول برخی مانند مرحوم آیت الله بروجردی حاشیه ای بر فقه عامّه است، شریعت اسلامی هم حاشیه ای بر شریعت یهود است. در بررسی تطبیقی مناسبات این دو حقایق بسیاری هویدا میشود. البته تعبیر دقیقتر به جای حاشیه، مهیمن بودن است.
🕌 @emamreza8_ir
